Türkiye ve Avrupa'daki Tüketicilerin Gıda Etiketi Okuma Tutumlarını Etkileyen Faktörlerin Değerlendirilmesi

Ülkelerin refah düzeylerinin artmasıyla birlikte tüketiciler, tükettikleri gıdaların besin öğesi içeriğine, güvenilirliğine ve sağlıklı olmasına daha çok önem vermektedir. Bu çalışmada, Türkiye ve Avrupa’daki tüketicilerin besin etiketi okuma alışkanlığını etkileyen faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Genel olarak, ambalajlı gıda ürünlerinin üzerindeki etiket bilgilerinin okunma sıklığı incelendiğinde, sıklığın çalışmalarda yer alan insanların sosyodemografik özelliklerine, kişilerin sağlıklı beslenmeye karşı duydukları ilgiye, beslenme bilgi düzeylerine ve yaş aralıklarına göre değişiklik gösterebildiği belirlenmiştir. Buna ek olarak, sağlıklı beslenme için uygun ürün seçimi yapma konusunda bir bilgi açığı olduğu da bulunmuştur. Bu bağlamda, tüketicilerin besin etiketlerini okuma oranlarının artırılması için tüketicilerin bilinçlendirilmesi göz önüne alınmalıdır.

Evaluation of the Factors Affecting Consumers' Attitudes to Reading Food Labels in Turkey and Europe

With increasing welfare of the countries, consumers have given more importance to the nutrient content, reliability and being healthy of the food they consumed. In this study, the determination the factors affecting the Turkish and European consumers' habit of reading food label is aimed. Within this study, data from the studies carried out in Turkey and different European countries have been evaluated. In general, when analyzed the reading frequency of the label information on the packaged food products, it has been determined that the frequency can vary according to sociodemographic characteristics of the people involved in studies, interest in healthy eating of people, level of nutritional knowledge and age range of individuals. In adition, it has also been found that there is lack of knowledge concerning the selection of the appropriate food product for healthy nutrition. In this context, raising the awareness of consumers need to be considered to increase the rate of reading food labels of consumers.

PDF

___

Ünüsan, N. (2004). “Preschool Teachers’ Attitudes Towards Nutritional Information on Food Labels in Turkey and Recommendations for an Educational Programme”, Early Child Development and Care, 174 (7): 629–638.
Karabiber, C., Hazer, O. (2010). “Tüketicilerin Bilgi Kaynağı Olarak Gıda Ürünlerindeki Etiketi Okuma ve Anlamada Karşılaştıkları Sorunların İncelenmesi”, Hacettepe Üniversitesi Tüketici-Pazar-Araştırma-Danışma Test ve Eğitim Merkezi Tüketici Yazıları II, 253-270.
Topuzoğlu, A., Hıdıroğlu, S., Ay, P., Önsüz, F., İkiışık, H. (2007). Tüketicilerin Gıda Ürünleri ile İlgili Bilgi Düzeyleri ve Sağlık Risklerine Karşı Tutumları. Kor Hek, 6 (4): 253-58.
Gezmen Karadağ M., Türközü D. (2017). Consumers’ Opinions and Use of Food Labels, Nutrition, and Health Claims: Results from Turkey, Journal of Food Products Marketing, DOI: 10.1080/10454446.2017.1266558. Erişim Tarihi: 6 Eylül 2017.
Kresic G., Mrduljas N. (2016). The Relationship Between Knowledge and the Use of Nutrition Information on Food Package. Acta Alimentaria, 45 (1): 36-44.
Cooke R., Papadaki A. (2014). Nutrition Label Use Mediates the Positive Relationship Between Nutrition Knowledge and Attitudes Towards Healthy Eating with Dietary Quality Among University Students in the UK. Appetite, 83 (1): 297–303.
Köse N., Yaman M. (2010). Tüketicilerin Gıda Maddelerinin Son Kullanma Tarihine Verdikleri Önem Üzerine Bir Araştırma: Kastamonu İli Merkez İlçe Örneği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18 (1): 233–240.
Annunziata A., Vecchio R. (2012). Factors Affecting Use and Understanding of Nutrition Information on Food Labels: Evidences from Consumers. Agricultural Economics Review, 13 (2): 103–116.
Aygen FG. (2012). Tüketicilerin Besin Etiketi İncelenmesi Konusundaki Tutum ve Davranışları. İşletme Araştırmaları Dergisi, 4 (3): 28–54.
Ranilovic J., Baric IC. (2011). Differences Between Younger and Older Populations in Nutrition Label Reading Habits. British Food Journal, 113 (1): 109–121.
Grunert GK., Wills JM., Fernandez-Celemin L. (2010). Nutrition Knowledge, and Use and Understanding of Nutrition Information on Food Labels Among Consumers in the UK. Appetite, 55: 177–189.
Grunert GK., Fernandez-Celemin L., Wills JM., Bonsmann SSG., Nureeva L. (2010). Use and Understanding of Nutrition Information on Food Labels in Six European Countries. J Public Health, 18: 261–277.
Güneş FE., Aktaç Ş., Omurtag Korkmaz Bİ. (2014). Tüketicilerin Gıda Etiketlerine Yönelik Tutum ve Davranışları. Akademik Gıda, 12 (3): 30–37.
Alpuğuz G., Erkoç F., Mutluer B., Selvi M. (2009). Gençlerin (14-24 Yaş) Gıda Hijyeni ve Ambalajlı Gıdaların Tüketimi Konusundaki Bilgi ve Davranışlarının İncelenmesi. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi, 66 (3): 107–115.
Besler, H.T., Buyuktuncer, Z., Uyar, M.F. (2012). Consumer understanding and use of food and nutrition labeling in Turkey. J. Nutr. Edu. And Behav., 44: 584-91.
Food Standards Agency. (2010). Public attitudes towards, and use of, general food labeling. Social Science Research Unit Oxford Evidentia, UnitReport 4.
T.K.B. (2002). Türk Gıda Kodeksi Gıda Maddelerinin Genel Etiketleme ve Beslenme Yönünden Etiketleme Kuralları Tebliği. Resmi Gazete,2002/58.
Tek, B.Ö. (2000). 21. Yüzyılın Basında Tüketicinin Korunması’nın Değisen Gündemi çerçevesinde Türkiye’nin Yeri. 21.Yüzyıla Girerken Tüketici Olarak Haklarımızı Biliyor Muyuz? Standart, 16-25. 12. Gün, İ., Orhan, H. (2011). Süt ve Ürünleri Tüketicilerinin Etiket Bilgi Düzeylerinin İncelenmesi. Iğdır Univ. J. Inst. Sci. & Tech., 1: 45–51.
T.V.H.B. (2014). Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, Resmi Gazete, 28906, 7 Şubat 2014.
T.G.K. (2011). Türk gıda kodeksi etiketleme yönetmeliği, Resmi Gazete, 28157, 29 Aralık 2011.
Demirci, A., Demirci, A. (2013). Kozmetik ürün etiketlerindeki sembollerin bilinirliği. E-Journal of New World Sciences Academy, 136-45.
Solomon, M.R., Marshall, G.W., Stuart, E.W. (2012). Marketing: Real People, Real Choices. Pearson Education Limited.
Satia, J.A., Galanko, J.A., Neuhouser, M.L. (2005). Food nutrition label use is associated with demographic, behavioral, and psychosocial factors and dietary intake among African Americans in North Carolina. J. Am. Diet. Assoc, 105: 392- 402.
Graham, D.J., Laska, M.N. (2012). Nutrition label use partially mediates the relationship between attitude toward healthy eating and overall dietary quality among college students. J. Acad. Nutr. And Diet. 112: 414-18.
Kang, H.T. (2013). Reading nutrition labels is associated with a lower risk of metabolic syndrome in Korean adults: The 2007– 2008 Korean NHANES. Nutrition, Metabolism and Cardiovascular Diseases, 23: 876-882.
Pride, W., Ferrell, O.C. (2013). Foundations of Marketing. Cengage Learning. Higher Education, 220.
Onurlubaş E. (2015). Tüketicilerin Gıda Güvenliği Konusunda Bilinç Düzeylerinin Ölçülmesi: Tokat İli Örneği. G.O.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara (Danışman: Prof. Dr. A. Zafer GÜRLER).
Caswell, J.A., Noelke, C.M., Mojduszka, E.M. (2002). Unifying Two Frameworks for Analyzing Quality and Quality Assurance for Food Products (B. Krissoff, M. Bohman ve J.A. Caswell Editör). Global Food Trade and Consumer Demand for Quality, Kluwer Academic/Plenum Publishers, New York, s.43-61.
Sanchez, M., Sanjuan, A.I., Akl, G. (2001). The Influence of Experience in Consumption and Personal Attitudes on the Purchase of Lamb and Beef. 71st EAAE Seminar, Zaragozaİspanya.