KORE SAVAŞI VE TÜRKİYE'NİN SAVAŞA KATILMA KARARININ TÜRK BASININA YANSIMASI ÜZERİNE BİR ANALİZ (HAZİRAN-AĞUSTOS 1950)

Kore Savaşı, soğuk savaş döneminde dünya ölçeğinde yaşanan ilk sıcak çatışma ve Türkiye’nin sınırları dışında bir bölgeye asker gönderdiği ilk savaştır. Türkiye Kore Savaşı’nda Güney Kore yanında savaşmak üzere asker gönderme kararı ile NATO’ya kabulünü garanti altına alarak, SSCB karşıtlığı ve ABD yanlısı tavrını ortaya koymak istemiştir. Öte yandan iktidardaki Demokrat Parti hükümeti, savaşa katılma kararını TBMM’ye danışmadan almıştır. Yani böylesine önemli bir karar, çok kısa süre içinde ve sınırlı sayıdaki kişi tarafından alınmıştır. Dolayısıyla Kore Savaşı Türkiye için hem dış politika hem de iç politika açısından oldukça önemlidir. Bu çalışmanın amacı, Kore Savaşı’nın ve Türkiye’nin savaşa katılma kararının ulusal basında yer alma biçiminin incelenmesidir. Çalışma Savaşın başladığı 25 Haziran 1950 ile Türkiye’nin asker gönderme kararını takip eden süreci kapsayacak şekilde 31 Ağustos 1950 arasına odaklanmıştır. Ulusal gazetelerden Akşam, Cumhuriyet, Hürriyet, Milliyet, Yeni İstanbul, Yeni Sabah ve Zafer çalışmanın örneklemini oluşturmaktadır. Çalışmanın amacı doğrultusunda söz konusu gazetelerin manşet ve ilk sayfa haberleri incelenmiştir. Çalışmada nicel ve nitel göstergeler kullanılarak içerik analizi yönteminden yararlanılmıştır. Çalışmanın en önemli bulgularından birisi, basının manşet ve ilk sayfa haberlerinde Kore Savaşı’na ve Türkiye’nin savaşa katılma kararına önemli ölçüde yer verilmiş olmasıdır. Gazetelerin toplam 602 ilk sayfa haberi ve 246 manşet haberinin konusu Kore Savaşı ile ilgilidir. Bir diğer önemli sonuç, Türkiye’nin Kore Savaşı’na katılma kararı vermesiyle birlikte savaşa ilişkin haberlerin gazetelerin ilk sayfalarında daha fazla yer aldığıdır. Çünkü araştırma kapsamında tespit edilen haberlerin %32,5’i Türkiye’nin savaş kararından öncesine, %67,5’i de sonrasına aittir.

AN ANALYSIS ON TURKISH PRESS REFLECTIONS OF THE KOREAN WAR AND TURKEY'S DECISION ON JOINING THE WAR (JUNE-AUGUST 1950)

Korean War is the first close combat across the World in the cold war era and is the first war, which Turkey sent their troops abroad. Turkey wanted to present her anti-Soviet and pro–American attitude and to guarantee NATO membership through sending troops to fight for South Korea in the Korean War. On the other hand, the ruling Democrat party took the decision of joining the war without any debate in Turkish Grand National Assembly. That’s to say, such an important decision was taken in such a short while by a limited number of people. Accordingly, Korean War is a very important issue in respect to both domestic and foreign politics. The aim of this study is to examine the presentation way of Korean War and Turkey’s decision on joining the war in national press. The study is focused on the period between 25th June 1950, when the War started, and 31st August 1950 as covering the process following Turkey’s decision to join into the War. The samples are composed of national newspapers named as Akşam, Cumhuriyet, Hürriyet, Milliyet, Yeni İstanbul, Yeni Sabah and Zafer. The headlines and front-page news were examined in line with the objectives of this study. Content analysis method was applied by using both quantified and qualified indicators. One of the most important findings of this study is that the Korean War and Turkey’s decision on joining in the war took considerably wider space in the front pages of these newspapers. The subjects of 602 front-page news and 246 headlines were about the Korean War. Another important result was that, the news about the war took more space following Turkey’s decision on joining into the War because, 32,5% of the identified news were belonged to the period before Turkey’s war decision and 67, 5 % of them were belonged to the period afterwards.

PDF

___

AKŞAM (1950, 27 Temmuz). Kore’ye Yardım Kararı Hakkında CHP’nin Görüşü, ss.1-2.
AKŞAM ( 1950, 27 Ağustos). Komünizmi Tel’in Mitingleri, s.1
ALEMDAR, Korkmaz (1996). İletişim ve Tarih. Ankara: İmge
ANADOLU AJANSI BÜLTENİ. (1950, 27 Haziran). Birinci Bülten, s.15
ARMAOĞLU Fahir (1999). 20. Yüzyıl Siyasî Tarihi 1914-1995, Alkım Yayınevi, 11. Baskı.
AYDEMİR Şevket Süreyya (1993). Menderes’in Dramı, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1993.
AYIN TARİHİ (Mayıs 1950). No: 198, s.60
AYIN TARİHİ (Ağustos 1951). No: 213, s.156.
AZİZ, Aysel (1990). Araştırma Yöntemleri, Teknikleri ve İletişim. Ankara: İlad İletişim Yayınları.
BELGE Burhan (1950, 28 Haziran). Kore Bir Dönüm Noktası Olmalıdır. Yeni İstanbul, s.1.
BERGER, Asa Arthur (2018). Medya Çözümleme Teknikleri, (Çev. Nilüfer Pembecioğlu), Ankara: Nobel
BİLGİN, Nuri (2014). Sosyal Bilimlerde İçerik Analizi: Teknikler ve Örnekler Çalışmalar. Siyasal Kitabevi.
CANTEK, Funda (2016). Ellili Yıllar Türkiye’sinde Basın, (Editör) M. Kaan Kaynar Türkiye'nin 1950'li Yılları, İstanbul: İletişim. s. 423-450.
CUMHURİYET. (1950, 5 Ağustos). Komünizmi Tel'in İçin Gençliğin Toplantısı. s.1.
CUMHURİYET. (1950, 21 Temmuz). Kore Harbinde Tek Çıkar Yol. s.1
CUMHURİYET. (1950, 29 Temmuz). Moskova'nın Ağzı ile Konuşan Cemiyet, s.1
DEMİREL, Özlem (1990). Türkiye’nin Kore Savaşı'na Katılma Kararı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Ankara,
DEMİRKENT, Nezihi (1995). Medya Medya. İstanbul: Dünya.
ERHAN, Çağrı. (1996). “Ortaya Çıkışı ve Uygulanışıyla Marshall Planı”. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 51(1), 275-288.
FAİK, Bedii. (2001). Matbuat Basın Derkeen… Medya, İstanbul: Doğan Kitap.
FENİK Mümtaz Faik (1950, 22 Temmuz). Kore'de Dünya Barışının Akibeti Mevzu Bahistir. Zafer, s.1
GEVGİLLİ Ali (1983). Türkiye Basını, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi 1. Cilt s.202-228. İstanbul: İletişim.
GÖNLÜBOL Mehmet, Haluk Ulman, Suat Bilge, Duygu Sezer (1974).
GÜRKAN, Nilgün (1998). Türkiye’de Demokrasi’ye Geçişte Basın (1945-1950). İstanbul: İletişim.
İNUĞUR Nuri (1992). Türk Basın Tarihi. İstanbul: Gazeteciler Cemiyeti Yayınları
KABACALI, Alpay (1994). Türk Basınında Demokrasi. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları
KARACAN, Ali Naci. (1950, 4 Ağustos). Eğer Akılları Olsaydı, Milliyet, s. 1.
KOLOĞLU, Orhan (2005). 1908 Basın Patlaması. İstanbul: BAS-HAŞ
MİLLİYET (1950, 5 Eylül). Gönüllü Talebi, s.1.
ÖZEL, ELİF Korap; DENİZ, Şadiye. (2015). “Türk Basınında Gezi Parkı Eylemleri Üzerine Bir İçerik Analizi: Eylemler Nasıl Sunuldu?”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(36), s. 876-893.
SADAK, Necmettin (1950, 2 Temmuz). Kore Harbinin Görüşmeleri. Akşam, s.1.
SAFA, Peyami. (1950, 5 Temmuz). Başıbozuk İdare. Ulus, s.1
SANDER Oral (1979). Türk-Amerikan İlişkileri 1947-1964. Ankara: SBF yayınları
SANDER Oral (1994). Siyasi tarih 1918-1994. Ankara: İmge
SAROL, Mükerem (1983). Bilinmeyen Menderes, Cilt.1. İstanbul: Kervan
TEVFİK Çavdar (2000). Türkiye'nin Demokrasi Tarihi (1950-1995), Ankara: İmge
TOPUZ, Hıfzı (1996). 100 Soruda Türk Basın Tarihi, İstanbul: Gerçek
TOPUZ, Hıfzı (2003). II. Mahmut’tan Holdinglere Türk Basın Tarihi. İstanbul: Remzi
TBMM Tutanak Dergisi, Dönem: 9, Cilt: 1, 30.06.1950, ss. 311-313
YALMAN, Ahmet Emin Yalman (1997). Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim, İstanbul: Pera.
YAZICI, Tahsin (1963). Kore Birinci Türk Tugayında Hatıralarım, İstanbul: Ülkü
YENİ İSTANBUL. (1950, 4 Ağustos). Atlantik Paktı ve Türkiye, s.1
YENİ İSTANBUL. (1950, 19 Temmuz). Yalova’da 6 Saat Süren Toplantı, ss.1-5
YENİ İSTANBUL. (1950, 29 Temmuz). Menderes Tenkitlere Cevap Veriyor, ss. 1- 5.
YENİ İSTANBUL. (1950, 4 Temmuz). Kore İçin Gönüllü Yazılanlar Çoğaldı, s.1
YENİ İSTANBU.L (1950, 21 Temmuz). Kore’nin Verdiği Ders, s.1
YENİ İSTANBUL. (1950, 19 Temmuz). Dün Yalova’da Milli Savunmamızla İlgili Mühim Bir Toplantı Yapıldı, s. 1
YENİ İSTANBUL. (1950, 29 Haziran). Güvenlik Konseyi Amerika’nın Yaptığı teklifi Kabul Etti, s.3.
ZAFER. (1950, 19 Temmuz). Yalova’daki Toplantının İlk Akisleri, s.1-8
ZAFER. (1950, 29 Temmuz). Başbakan Tenkitlerin Yersizliğini Belirten Beyanatta Bulundu, ss. 1-8
ZAFER. (1950, 31 Temmuz). İşçi Sendikaları Birliği Kongresi Dün Topladı, s.1
ZAFER. (1950, 26 Temmuz). Kore’ye 4500 asker veriyoruz, s.1