İSLAM’DA RESİM-HEYKEL YASAĞI VE AHMET HAMDİ AKSEKİ’NİN KONU HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ

İslam’da sanatın yeri ele alındığında ilk karşımıza çıkan konulardan biri resim ve heykel yasağı meselesidir. Bu konu, uzun süre kaynak eserlerde tartışılmış ve resim yasağı meselesi kısmen de olsa bir sonuca bağlanmış olmakla beraber, heykel yasağı tartışmaları hâlâ devam etmektedir. Tarihi süreç içerisinde genel olarak cansız varlıkların resmini yapmak mübah, canlı varlıkların resmini yapmak ise haram sayılarak konu bir şekilde çözüme kavuşturulmaya çalışılmış fakat bu çözüm tatmin edici olmamıştır. Çoğunluk fıkıh âlimleri heykelin yasak olduğu yönünde görüş beyan etmeye devam etmişlerdir. Heykelin yasak olduğu yönünde ileri sürülen görüşlerin bir şekilde dinî dayanakları da bulunmuştur. Dayanaklar genellikle ayetten değil hadisten karşılanmaya çalışılmıştır. Aslında sanat konusunda içinden çıkılamayan mesele sadece resim-heykel meselesi değildir. Neredeyse tüm sanat alanı, tarihten beri bazı muhafazakar çevrelerce kuşkulu alan muamelesi görmüştür. Sanat ve estetiğe hor gözle bakıldığı bir gerçektir. Bu çevrelere göre sanat gereksiz, hatta lüzumsuzdur. Bu tür yaklaşımlar sebebiyle İslam dini neredeyse sanattan soyutlanmıştır.Bu çalışmada, resim-heykel yasağı hakkındaki ayet ve hadislere yer verilerek Ahmet Hamdi Akseki’nin konu ile alakalı görüşleri ele alınacaktır.

___

  • AKSEKİ, Ahmet Hamdi, Resim ve Suret Meselesi, Yayına Hazırlayan: Halit Ünal, İslam Araştırmaları, 2011, yıl 4, sayı 1. ASLANAPA, Oktay, Türk ve İslam Sanatı, İnkılap Kitapevi, İstanbul 1991. AYVAZOĞLU, Beşir, Geleneğin Direnişi, Ötüken Yayınları, İstanbul 1997. AYVAZOĞLU, Beşir, Aşk Estetiği, Ötüken Yayınları, İstanbul 1997. EZ-ZEBİDİ, Sahih-i Buhari Muhtasarı Tecrid-i Sarih Tercemesi ve Şerhi, trc: Babanzade Ahmed Naim-Kamil Miras, Emel Matbaacılık, Ankara 1984. CAN-GÜN, Yılmaz-Recep, Ana Hatlarıyla Türk İslam Sanatları ve Estetiği, Samsun 2005. ÇAM, Nusret, İslam’da Sanat sanatta İslam, Akçağ, Ankara 2012. İNALCIK, Halil, “Mehmed II” DİA, Ankara 2003. MİRAS, Kamil, Sahihi Buhari Muhtasarı Tecrid-i Sarih Tercemesi ve Şerhi, Ankara 1985. SUUT, Kemalettin, Estetik, Devlet Matbaası, İstanbul 1931. ŞEKERCİ, Osman, İslam’da Resim ve Heykel, Nun Yayıncılık, İstanbul 1996. ULUDAĞ, Süleyman, İslam Açısından Musıkı ve Sema, Uludağ Yayınları, Bursa 1992