Nesrin ÇUNKUŞ, Gülay TAŞDEMİR YİĞİTOĞLU, Ebru AKBAŞ

215139

Yaşlılık ve Toplumsal Dışlanma

Yaşlı olma/yaşlanma, çoğunlukla olumsuz atıf ve algılarla karşılanmaktadır. Bu durumun yaşlı birey için üretimden çekilme, ekonomik veya sosyal katkı yerine topluma bir yük oldukları kabulüyle ilişkili olduğu düşünülmektedir. Çalışan, üretken yaşlının emekli olması, yaşlılığın kronik hastalık ve fiziksel kayıplarla beraber düşünülmesi toplumda yaşlılığın daha çok istenmeyen gelişim dönemi olarak algılanmasına sebep olmaktadır. Ayrıca, yaşlı bireylerin toplumdaki yaşlılıkla ilgili algı ve beklentileri yaşlı bireylerin yaşlılığı deneyimleme sürecini olumsuz etkilemektedir. Bu derlemenin amacı yaşlılık ve toplumsal dışlanma konusunu literatür doğrultusunda incelemek ve sonuçlarını değerlendirmektir. Yöntem: Uluslararası ve Ulusal veri tabanlarında (Pubmed, EBSCOHost, Science Direct, Ulakbim Tıp Veri Tabanı, Türkiye Atıf Dizini) 2007-2018 yılları arasında bulunan makaleler taranmıştır. Türkçe anahtar kelime olarak “yaşlı, yaşlılık, toplumsal dışlanma, ayrımcılık”; İngilizce olarak “elderly, discrimination, social exclusion” kullanılmıştır. Toplumun yaşlı bireylere ve yaşlanmaya karşı olumsuz tutumları bu kişilere sunulan sağlık hizmetlerini de etkilemektedir. Sağlık personelinin yaşlı bireylere yönelik olumsuz ön yargı, değer, inanç ve tutumları yaşlı bireylere verilen bakımın kalitesine de yansımaktadır. Bu nedenle sağlık ekibinin yaşlılık ve yaşlanma konularına yönelmesini sağlamak ve bu konudaki farkındalıklarını arttırmak son derece önemlidir. Yaşlılık sürecini bireyin kendisi ve toplum ile barışık, tatminkâr, huzurlu ve keyifli bir şekilde yaşayabilmesi için, toplumdaki yaşlılığa ilişkin olumsuz ön yargıların değiştirilebilmesi ve dışlanmanın ortadan kaldırılabilmesi önemli rol oynayacaktır.
Anahtar Kelimeler:

Ayrımcılık, toplumsal dışlanma, yaşlı, yaşlılık

Ageing and Social Exclusion

Elderly/ageing is often met with negative attribution and perceptions. This situation is thought to be related to the assumption that the elderly individual is a burden on society rather than withdrawal from production, economic or social contribution. Retirement of the working, productive elderly, and thinking of old age together with chronic diseases and physical losses cause the old age to be perceived as an unwanted development period. In addition, the perception and expectations of elderly people about old age in society adversely affect the process of experiencing old age. The aim of this review is to examine the issue of old age and social exclusion in the light of the literature and to evaluate the results. International and national databases in (Pubmed, EBSCOhost, Science Direct, Ulakbim Medical Database, Turkey Citation Index) articles were screened contained between 2007-2018 years. In the Turkish and English keywords "elderly, old age, social exclusion, discrimination" were used. The negative attitudes of the society towards older individuals and aging also affect the health services provided to these individuals. Negative prejudice, values, beliefs, and attitudes of health personnel towards elderly individuals are also reflected in the quality of care given to elderly individuals. For this reason, it is extremely important to ensure that the health care team focuses on aging and aging issues and to raise their awareness. Changing negative prejudices about the old age in society and eliminating the exclusion will play an important role in order for the individual to experience the aging process in a peaceful, satisfactory, peaceful and enjoyable way with himself and society. Keywords: Discrimination, social exclusion, old age, elderly   
Keywords:

Discrimination, social exclusion, old age,

PDF

___

  • 1. Beğer T, Yavuzer, H. Yaşlılık ve yaşlılık epidemiyolojisi. Klinik Gelişim, 2012; 3(25): 1-3.
  • 2. Buz S. Yaşlı bireylere yönelik yaş ayrımcılığı. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 2016; 14(53):268-278.
  • 3. Kislaya I, Santos AJ, Gil AP. Co-occurrence of different types of violence in Portuguese elder adults. Comprehensive Psychiatry, 2013; 49: 113-120.
  • 4. Yeşil P, Taşcı S, Öztunç G. Yaşlı istismarı ve ihmali. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2016; 6(2): 128-134.
  • 5. Görgün Baran A. Yaşlılıkta sosyal dışlanmanın toplumsal boyutu. Editör, Kalınkara V. Yaşlılık Disiplinlerarası Yaklaşımlar, Sorunlar, Çözümler, 2. baskı, Ankara, Nobel Kitabevi, 2016, 105-126.
  • 6. Kornblum W, Julian J. (Editörler). Social Problems. 14th edition. New Jersey, Pearson, 2011.
  • 7. Gülen M, Aktürk A, Acehan S, ve ark. Yaşlı istismarı ve ihmali. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 2013; 22(3): 393-407.
  • 8. Kıssal A, Beşer A. Yaşlı istismar ve ihmalinin değerlendirilmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 2009; 8(4): 357-364.
  • 9. Genç Y, Dalkılıç P. Yaşlıların sosyal dışlanma sendromu ve toplumsal beklentileri. International Journal of Social Science, 2013; 6(1): 461-482.
  • 10. Walsh K, Scharf T, Keating N. Social exclusion of older persons: A scoping review and conceptual framework. European Journal of Ageing, 2017; 14(1):81–98.
  • 11. Aktaş D, Şahin E, Terzioğlu, F. Kadın sağlığı açısından yaşlılık ve yaşam kalitesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2012; 23(16): 65-71.
  • 12. Danış ZM, Efe F. Aktif yaşlanma. Editör, Kalınkara V, Yaşlılık Disiplinlerarası Yaklaşım, Sorunlar, Çözümler, 2. baskı, Ankara, Nobel Yayınları, 2016, 263-292.
  • 13. İçli G. Sosyal statü ve rol bağlamında yaşlılık. Editör, Ceylan H. Yaşlılık Sosyolojisi, 1. baskı, Ankara, Nobel Yayıncılık, 2016, 41-55.
  • 14. Tufan İ. Antik Çağdan Günümüze Yaşlılık Sosyolojik Yaşlanma, İstanbul, Aykırı Yayınları, 2002.
  • 15. Attanasio OP, Pistaferri L. Consumption inequality. Journal of Economic Perspectives, 2016; 30(2): 3–28.
  • 16. Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK), (2018). Erişim adresi http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=21779 (Erişim tarihi: 16.06.2019)
  • 17. Blazer DG, Hybels CF, Hays JC. Demography and Epidemiology of Psychiatric Disorders in Late Life. Editörs, Blazer DG, Steffens DC, Busse EW. Textbook of Geriatric Psychiatry. 3th edition, Washington DC, The American Psychiatric Publishing, 2004, 27-29.
  • 18. Saddock BJ, Saddock VA. Klinik Psikiyatri. Çeviri Editörleri, Aydın H, Bozkurt A. Klinik Psikiyatri, 8. baskı. Ankara, Güneş Kitabevi, 2007, 3595-3602.
  • 19. Yılmaz DV, Terzioğlu F. Yaşlı ayrımcılığı ve hemşirelik. Türkiye Klinikleri Journal of Nursing Sciences, 2010; 2(2): 137-144.
  • 20. Arpacı F. Farklı Boyutlarıyla Yaşlılık. Ankara, Kültür Yayınları, Türkiye İşçi Emekliler Derneği Eğitimi, 2005.
  • 21. Bacanlı H, Terzi ŞI. (Editör). Yetişkinlik ve Yaşlılık Gelişimi ve Psikolojisi. 3st baskı İstanbul, Açılım Kitap, 2016.
  • 22. Blackman, T. Social exclusion and social care. Editör, Blackman T, Brodhurst S, Convery J, Social Care and Social Exclusion: A Comparative Study of Older People 's Care in Europe, 1st edition, London, Palgra and Publishers, 2001, 152-180.
  • 23. Sacker A, Ross A, MacLeod CA, et al. Health and social exclusion in older age: evidence from Understanding Society, the UK household longitudinal study. Journal of Epidemiol Community Health, 2017; 71(7): 681-690.
  • 24. Sapancalı F. Avrupa Birliği’nde sosyal dışlanma sorunu ve mücadele yöntemleri. Çalışma ve Toplum Dergisi, 2005; 3: 51-70.
  • 25. Akdemir N, Çınar Fİ, Görgülü Ü. Perception of aging and ageism. Türk Geriatri Dergisi, 2007; 10(4): 215-22. 26. Cilingiroğlu N, Demirel, S. Aging and ageism. Turkish Journal of Geriatrics. 2004; 7(4): 225-230.
  • 27. Nevill A. Over 60 and beyond: The alienation of a new generation. Editör Taket A. et al, Exploring The Alienation of Older People from Society. 1st edition, London, Theorising Social Exclusion, Routledge, 2009, 134-142.
  • 28. Feng Z, Jones K, Wang W. An exploratory discrete-time multilevel analysis of the effect of social support on the survival of elderly people in China. Social Science& Medicine, 2015; 130: 181–189.
  • 29. Scharf T, Phillipson C, Kingston P, et al. Social exclusion and older people: Exploring the connections. Education and Ageing, 2001; 16(3): 303-320.
  • 30. Feng Z, Jones K, Phillips DR. Social exclusion, self-rated health and depression among older people in China: Evidence from a national survey of older persons. Archives of Gerontology and Geriatrics, 2019; 82: 238-244.
  • 31. Tong HM, Lai DW, Zeng Q, Xu WY. Effects of social exclusion on depressive symptoms: Elderly Chinese living alone in Shanghai, China. Journal of Cross-Cultural Gerontology, 2011; 26(4): 349-364.
  • 32. Kneale D. (Editör). Is Social Exclusion Still Important for Older People?. 1st edition, London. International Longevity Centre, 2012.
  • 33. Sun Y, Phillips DR, Wong M. A study of housing typology and perceived age-friendliness in an established Hong Kong new town: A person-environment perspective. Geoforum, 2018; 88: 17–27.
  • 34. Türkiye’de Yaşlıların Durumu ve Yaşlanma Ulusal Eylem Planı (2007). http://eyh.aile.gov.tr/data/544f6b29369dc328a057d006/yaslanma_ulusal_eylem_plani.pdf.
  • 35. Higgins I, Riet DVP, Slater L, et al. The negative attitudes of nurses towards older patients in the acute hospital setting: A qualitative descriptive study. Contemporary Nurse, 2007; 26(2): 225-237. 36. Hawton A, Green C, Dickens AP, et al. The impact of social isolation on the health status and health-related quality of life of older people. Quality of Life Research, 2011; 20(1): 57–67.
  • 37. Hsieh MO, Leung P. Social exclusion experienced by older adults: Factors for designing healthcare settings in Taipei, Taiwan. Social Work in Health Care, 2019; 58(4): 368-381.
  • 38. Çakır Ö. Sosyal dışlanma. Dokuz Eylül Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2002; 4(3): 83-104.
  • 39. Vassilev I, Rogers A, Sanders C, et al. Social networks, social capital and chronic illness self-management: A realist review. Chronic illness, 2011; 7(1): 60-86.
  • 40. Akdemir N, Görgülü Ü, Çınar Fİ. Yaşlı istismarı ve ihmali. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 2008; 15(1): 68-75.
  • 41. Koştu N. Yaşlı istismarı ve ihmalinin önlenmesinde halk sağlığı hemşiresinin rolü. Özveri Dergisi, 2005; 2(2): 527-34.
  • 42. Wieland D. Abuse of older persons: An overview. Holistic Nursing Practice, 2000; 14(4): 40-50.
  • 43. Özdemir Ö, Bilgili N. Sağlık hizmetlerinde yaşlı ayrımcılığı. Gülhane Tıp Dergisi, 2014; 56: 128-131.
Geriatrik Bilimler Dergisi-Cover
  • Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
  • Başlangıç: 2018
  • Yayıncı: Geriatrik Bilimler Derneği
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Bir Üniversite Hastanesinde Hemşirelerin Yaşlılara Yönelik Tutumları

Zeynep DEMİRTAŞ, Ramazan SAĞLAN, Didem ARSLANTAŞ, Alaettin ÜNSAL

Gaziantep İlinde Yaşlı Hastalarda Akılcı İlaç Kullanımı

Necla BENLİER, Burak ŞAHİN, Muhammed Enes GÖĞER, Elif SEZAL, Dilahan SANKIR, Ayşe Kübra PAMUKİÇİ, Berfin SONGURTEKİN, Büşra DENİZ, Berkan ÜLGEY, Furkan Sinan GÜRKAN, Tanyeli GÜNAYLİGİL, Özlem SORAN

Sağlıkla İlgili ve Sağlık Dışı Bölümlerde Okuyan Üniversite Öğrencilerinin Yaşlı İstismar ve İhmaline Yönelik Düşünceleri

Melda BAŞER SEÇER, Nursen İlçin, Erhan SEÇER, Özge GÖBEL

Yaşlılarda Basınç Yaralanması Risk Faktörleri

Emine SEZGÜNSAY, Tülay BAŞAK

Yaşlılık ve Toplumsal Dışlanma

Nesrin ÇUNKUŞ, Gülay TAŞDEMİR YİĞİTOĞLU, Ebru AKBAŞ