Mustafa AKYILDIZ, Güzide ÖNAL

Sarıkavak (Mersin) manyezit yataklarının jeokimyasal incelemesi

Bu çalışmada, Sarıkavak (Mersin) bölgesinde yer alan manyezitlerin özellikleri jeokimyasal açıdan değerlendirilmiştir. Bölgeden alınan 4 adet numune üzerinde XRD, ana element, iz element ve NTE analizleri yapılmıştır. Yapılan XRD sonuçlarına göre örneklerde manyezit ve dolomit saptanmıştır. Sarıkavak manyezitleri MgO, SİO2, CaO ortalamaları sırasıyla %46,75; %0,30; %1,64 arasında değişmektedir. Iz element analizlerinde Ni, Sr, Ba, Zn ve Cu'ın yüksek olduğu belirlenmiştir. Bölge manyezitlerinin; manyezitin oluşumunu gösteren faz diyagramında manyezit+serpantinit ve manyezit+kuvars kısmına denk düştüğü belirlenmiştir. Talkın olmayışı cevherleşme ısısını 300°C'den daha az ve %4'ten daha az CO2 içeren bir sıvıdan çökelim olduğunu göstermektedir. Bu verilere dayanarak Sarıkavak dolayındaki manyezit yataklarının ultramafik kayaçların ayrışmasıyla, kriptokristalin tipte yataklandığı sonucuna varılmaktadır.

Geochemical investigation of the magnesite deposits of Sarıkavak (Mersin)

In this study, the magnesite deposits in Sarıkavak (Mersin) region were evaluated through the geochemical perspectives. The XRD, major elements, trace elements and REE analyses were conducted on 4 samples taken from region. According to the XRD analyses, the mineral paragenesis of the Sarıkavak region is found as magnesite and dolomite. The average percentages of MgO, SİO2 and CaO values for the Sarıkavak magnesites were found %46.75, %0.30, and %1.64, respectively. According to the trace element analyses high Ni, Sr, Ba, Zn and Cu values were determined. The samples are characterized by magnesite + serpantinite and magnesite+quartz in accordance with the phase diagram of magnesite. Absence of talc suggest that the mineralisation was occurred in a solution that its' temperature was below 300 °C and CO2 percentage was lower than 4. Finally it is concluded that Sarıkavak magnesite deposites are in cyriptocristallen type that derived from the ultramafic rocks by weathering processes.

___

Açlan, M., 1996. Namrun güneydoğusu (Mersin) yöresinin jeolojik ve petrografik incelemesi. Ç.U.F.B.E. Yüksek Lisans Tezi, 88, Adana.
Christ, C.L. ve Hostetler, P.B., 1970. Studies in the system MgO-SiÖ2-CÖ2-H2O (H): The activity-product constant of magnesite. Am. J. Sci., 268,439-453.
Çağlar, T.A., Özgönül, E., 1982. Mersin-Tarsus ilçesi Sarıkavak Köyü AR 23133 Ruhsat Numaralı Manyezit Sahası etüd raporu: MTA raporu, Konya.
İnanç, A., 1979. Fakılar (İçel-Tarsus) dolayının jeolojisi, istanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Genel Jeoloji Kürsüsü (Jeoloji Yüksek Mühendisliği, diploma çalışması) istanbul.
Johannes, W., 1969. Siderit-Magnesit mischkristallbilldung im system Mg+2-Fe+2-C032-Cl22-H20. Contr. Miner. Petrol., 21,311-318.
Juteau, T., 1980. Ophiolites of Turkey, Ofioliti Spec., iss., 2, 199-237.
Keniş, N., 1988. Sarıkavak (Tarsus-Mersin) Manyezit Yataklarının Jeolojisi ve Metallojenisi, Çukurova Müh. Mim. Fak. Jeoloji Mühendisliği Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. Adana, 64 s.
Sayles, F.L. ve Fyfe, W.S., 1973. The crystallization of magnesite from aqueous solition. Geochim. Cosmochim. Acta, 37, 87-99.
Yeniyol, M., 1982. Yunak (Konya) manyezitlerinin oluşum sorunları, değerlendirilmeleri ve yöre kayaçlarının petrojenezi. İstanbul Yerbilimleri Dergisi, İstanbul, Cilt 3, Sayı 1-2, 21-51.
Zedef, V., 1994. Origin Of Magnesite In Turkey, A Stable Isotope Study, University ofGlosgow, Doktora Tezi, 175.