Mermer ocaklarından alınabilecek ticari blok boyutlarının belirlenmesinde örnek bir uygulama

Mermer sahalarından ,en az kayıpla ticari boyutlarda mermer üretiminin gerçekleştirilebilmesi için öncelikle; jeolojik faktörlerin işletme öncesinde çok iyi etüt edilip; ocak işletme yönü ve üretim kademelerinin, sahada mevcut çatlak ve kırık sistemlerine göre dizayn edilmesi büyük önem taşımaktadır. Mermer ocak işletmeciliğinde üretime başlamadan önce bilinmesi gereken en önemli hususlardan birisi de mermer sahasının ticari boyutlarda blok verip vermeme durumudur. Aynı zamanda sahadaki çatlak yapısı, mermer damarının ve çevre kayaçlarındaki hakim süreksizlikler ve eklem takımları gibi yapısal özelliklerinde iyi etüt edilmesi ve buna göre ocağa başlangıç yerinin seçimine ve ocak ilerleme yönüne karar verilmesi gerekmektedir.Bu çalışmada, Eskişehir ili Seyitgazi ilçesinde bulunan mermer işletmesinin mevcut aynalarında süreksizlik ölçümleri yapılarak işletmeden alınabilecek minimum ve maksimum blok boyutları hesaplanmıştır. Daha sonra işletme basamakları üzerinde 38 mHz yer radarı (GPR) kullanılarak yaklaşık 30-40 m derinliğe kadar, işletilebilir mermer kalınlığının ve mevcut kırık ve çatlakların belirlenmesi amacıyla görüntüler alınarak, bu görüntüler belirli veri-işlem aşamalarından geçirilmiştir.

A case study in the determination of commercial block dimensions extracted out of marble quarries

: In order to achieve marble production from marble sites with minimum loss, first of all, geological factors should be well studied before production and quarrying direction and production benches should be designed according to the present cracks and fractures in the region. One of the most important factors before the production of marble is the situation of the marble site whether it is able to give commercial blocks. At the same time, the crack structure at the site, dominant discontinuities at the marble seam and in the surrounding rocks and joint sets must be well investigated, and accordingly, the start of the quarrying and quarry advance direction must be determined.In this study , by making discontinuity measurements at the marble faces of a marble site that is located in Eskişehir-Seyitgazi, minimum and maximum block dimensions that could be taken from the site have been calculated. Then, by using 38mHz ground radar (GPR) on the production benches, images have been taken down to 30-40 m depth in order to determine the mineable marble thickness, present cracks and fractures and these images have gone through certain data-process stages.

___

Gözler, Z., Cevher, F., Küçükayman A, 1985, Eskişehir Civarının Jeolojisi Ve Sıcak Su Kaynakları, Maden Tetkik ve Arama Dergisi, Sayı 103-104, Sayfa 40-55 ISRM, 1981, ISRM Suggested Methods: Rock Characterization, Testing and Monitoring" Pergamon Press, London, 211 pp
Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Harita Arşivi
Palmström, A., 1982, The volumetric joint count-a useful a simple measure of the degree of jointing, 4th Int. Congress I AEG, New Delhi, V221-228
Palmström, A., 1985, Application of the volumetric joint count as a measure of rock mass jointing, Proc. Int. Symp. On Fundamentals of Rock Joints, Bjorkliden, Sweden, 103-110
Palmström, A., 1996, RMl-a system for characterising rock mass strength for use in rock engineering, J. Of Rock Mech. And Tunneling Tech., India, 1 (2), 69-108
Palmström, A., 2000, Block Size and Block Size Distribution,GeoEng2000 Conference, Norway.
Priest, S.D., Hudson J.A., 1976, Discontinuity spacing in rock, Int. J. Of Rock Mech. And Mining Sci. And Geomech. Abst., 13,135-148
Sen Z, Eissa E., 1992, Rock quality charts for log-normally distributed block sizes. Int J Rock Mech Min Sci;29:l~12.
Turanboy, A., 2004, Kaya Kütlesi İçindeki Süreksizlik Dağılımlarının Ortaya Konulmasında Yeni Bir Yaklaşım, Kayamek-2004, VII. Bölgesel Kaya Mekaniği Semp.
Ulusay, R., Sönmez, H., 2002, Kaya Kütlelerinin Mühendislik Özellikleri, Tmmob Jeoloji Mühendisleri Odası Yayınları: 60, Ankara