Kale (Van) Kaynağı' nın hidrojeoloji incelemesi

İnceleme alanı Van il merkezinde yer almaktadır. Çalışılan saha Mesozoyik ve Senozoyik yaşlı birimlerden oluşmaktadır. Bunlar; Yüksekova Karmaşığı, Kırkgeçit Formasyonu ve Van Gölü Formasyonudur. Yüksekova Karmaşığı bazalt, andezit, tüf, dasitik dayk, diyabaz ve mikritik kireçtaşlarından ibarettir. Kırkgeçit Formasyonu çakıltaşı, kumtaşı ve çamurlarından oluşmuştur. Çalışma alanının en genç birimini oluşturan Van Gölü Formasyonu ise yevşek tutturulmuş ya da tutturulmamış çakıl, kum ve kil oluşuklarından meydana gelmiştir. Kale Kaynağı'nda uzun süreli debi ve iyon değişimi kontrol edilmiştir. Kaynağın 14 Temmuz - 23 Ekim 1997 tarihleri arasında boşalım kotu üzerinde depolama gücü 6,38x$10^{5} m^{3}$. Kaynak suyunda katyon ve anyonların sıralanışı, r (Na+ K) > r Mg > r Ca; $r HC0_{3}$ > r Cl > $r S0_{4}$ şeklindedir. Kale kaynak suları kimyasal analiz yardımıyla çizilen Piper diyagramında katyon ve anyonlar 5. bölgede, Schoeller İçilebilme diyagramında 2. kalite sular sınıfında gruplanmışlardır.

Hydrogeological investigation of Kale (Van) Spring

The investigation area is located in city of Van. Mesozoic and Cenozoic aged formations cropout in the study area. These are Yüksekova Complex, Kırkgeçit Formation and Van Gölü Formation. Yüksekova Complex is compound of basalt, andéesite, tuff, dacitic dyke, diabase and micritic limestone, and Kırkgeçit Formation is presented by the lithology of conglomerate, sandstone and mudstone in the study area. Van Gölü Formation that is the youngest unit of the study area is represented by poorly cemented gravel, sand and clay. Long - term measurements of discharge and ion content were carried out in Kale Spring. The volume of water in storage above the discharge level of Kale Spring was estimated as 6,38x$10^{5} m^{3}$ during the period between July 14 and October 23, 1997. The cation and anion orders are as follows: r (Na+ K) > r Mg > r Ca; $r HC0_{3}$ > r Cl > $r S0_{4}$ Anions and cations of Kale Spring are gathered in fifth area on Piper Diagram and in second quality class on Schoeller's Drinking Diagram.

___

Akdemir, S., 1997, Van Merkez ve Çevresinin Hidrojeoloji İncelemesi. Yüksek lisans tezi, F.Ü. Fen Bil. Enst., 165 s. (yayınlanmamış).
Aksoy, E., 1988, Van İli Doğu-Kuzeydoğu Yöresinin Stratigrafisi ve Tektoniği. Doktora tezi, F.Ü. Fen Bil. Enst., 171 s. (yayınlanmamış).
Balkaş, Ö., 1980, Başkale-Gürpınar-Çatak-Van Alanının Jeolojisi ve Petrol Olanakları. T.P.A.O. rap. no:1455, 123 s.
Canik,B., 1998, Hidrojeoloji(Yeraltı Sularının Aranması, İşletilmesi, Kimyası). Ankara, 286 s.
Drouge, C, 1967. Essai de Determination descomposantes de I' ecoulement des sources karstiques. Evaluation de la capacite de retention par chenaux et fissures, chronique d' hydrogeologie No 10, p. 43-47, BRGM, Paris.
Elmas, A., 1994, Güneydoğu Anadolu'da Geç Lütesiyen -Geç Oligosen Aktif Kıta Kenarı Volkanizmasına Bir Örnek: Gövelek Volkanitleri(Van-Erçek): Türk Yerbilimleri Dergisi, cilt 3, sayı 1.
Eren, Z., 1974, Van Ovası Yeraltı Suyu Rezerv Raporu: DSİ. Raporu, 30 s. (yayınlanmamış).
Innpcenti, F.,Mazzuoli,R., Pasquare, G., Radicati di Brozola, F. and Villari, L., 1976, Evolution of The Volcanism in The Area of Interaction Between The Arabian, Anatolian and Iranian Plates (Lake Van, E. Turkey): Jour. Volcanol. Geotherm. Res., 1,103-112.
Ketin, İ., 1977, Van Gölü ile İran Sınırı Arasındaki Bölgede Yapılan Jeoloji Gözlemlerinin Sonucu Hakkında Kısa Bir Açıklama : Tür. Jeol. Kur. Bült., 20, 2, 79-85.
Maillet, ^., 1905, Essais d'hydralique souterraine et fluviale. Vol. 1, 218 p. Herman, Paris.
Ortynski, I., 1944, Geological Report On A Trip To Van Area: MTA. Genel Müd. Arşiv no 1519 (yayınlanmamış).
Perinçek, D., 1979b, The Geology of Hazro-Korudağ-Çüngüş-Maden-Ergani-Hazar-Elazığ-Malatya Area. Guide book, Türkiye Jeol. Kur. Yayını, Ankara, p. 33.
Piper, A. M., 1944, A Graphic Procedure in The Geochemical Interpretation of Water Analysis. Transactions American Geophysical Union, 25 p.,914-923.
Schoeller, H., 1962, Les Eaux Souterraines. 627p. Masson et cie, Paris.
Schoeller, H., 1967, Hydrodynamique dans le karst(E' coulement et emmagasinement). Chronique d' hydrogeologie No 10, p. 5-20, BRGM, Paris.
Şaroğlu, F., ve Yılmaz, Y., 1984, Doğu Anadolu'nun Neotektoniği ve İlgili Magmatizması. Türkiye Jeol. Kur., Ketin Simpozyumu, 149-163.
Şahinci, A., 1991. Doğal Suların Jeokimyası. Reform Matbaası, İzmir, 381-385.
Ternek, Z., 1953, Van Gölü Güneydoğu Bölgesinin Jeolojisi: Tür. Jeol. Kur. Bült. IV, 2,1-27.
Valeton, I., 1978, A Morphological and Petrological Study of The Terraces Around Lake Van, Turkey, Degens, E.T.