Barajların Çevresel Etkilerinin Zamansal Ve Mekansal Olarak Uzaktan Algılama İle Değerlendirilmesi: Atatürk Barajı Örneği

Barajlar ülkenin enerji üretiminin en doğal ve en ucuz yoludur. Barajlar inşa etmek, ucuz enerji üretimi, rekrasyon olanaklarını artırması, tarımsal arazilerin sulanması, şehir şebekeleri için gerekli olan suyu sağlaması ve taşkın kontrolü açısından büyük önem taşırlar. Bununla birlikte, alansal olarak çok büyük barajlar, havadaki nem oranını artırarak bulunduğu bölgenin iklimini ve ekolojik dengesini değiştirmektedirler. Bu çalışmada Atatürk Baraj gölünün 1992 ve 2016 yılları arasında bölge üzerindeki çevresel etkileri uydu görüntüleri ve uzaktan algılama teknikleri kullanılarak ortaya konulmaya çalışılmıştır.  Çalışmada 1992, 1998, 2006 ve 2016 yıllarına ait Landsat 4,5 TM ve Landsat 8 OLI-TIRS uydularına ait görüntüler kullanılmıştır. Çalışma alanına ait bitki alanları, toprağa göre ayarlanmış bitki örtüsü indeksi (SAVI) ve yüzey nemliliği normalleştirilmiş nem fark indeksi (NDMI) kullanılarak, yıllara ait yüzey sıcaklık dağılımları (YSD) ise Landsat 4, 5 TM, ve Landsat 8 OLI-TIRS uydularının termal kızıl ötesi (TIR) bandları kullanılarak elde edilmiştir. 1992, 1998, 2006 ve 2016 yıllarında meydana gelen bitki alanları, yüzey nemliliği ve yüzey sıcaklık dağılımları arasındaki ilişki rastlantısal olarak seçilmiş 500 noktada eşit aralıklı ve oran ölçekte Pearson korelasyon katsayısı kullanılarak test edilmiştir.
Anahtar Kelimeler:

YSD, SAVI, NDMI, Görüntü İşleme

___

  • Bacanlı, G. ve Tuğrul, A. T. (2016) Baraj göllerinin iklimsel etkisi ve Vali Recep Yazıcıoğlu Gökpınar baraj gölü örneği, Pamukkale Univ Muh Bilim Derg, 22(3), 154-159, 2016.
  • Bayrakdar, C. (2004) Doğal Çevre Sorunları Yaratan Hatalı Arazi Kullanımından Biri: Barajlar. Mersin Üniversitesi Çevre Topluluğu 6. Ulusal Çevre Sorunları Öğrenci Yaklaşımları Sempozyumu Bildiriler Kitabı.
  • Bulut H., Yeşilata B., Yeşilnacar M.İ. (2006) Atatürk baraj gölünün bölge iklimi üzerine etkisinin trend analizi ile tespiti. GAP V. Mühendislik Kongresi, Şanlıurfa, Türkiye, 26-28 Nisan 2006.
  • Chander, G., Markham, B. (2003) Revised Landsat-5 TM Radiometric Calibration Procedures and Postcalibration Dynamic Ranges. IEEE Transactions On Geoscience And Remote Sensing, 41, (11), 2003.
  • Colwell, J. E. (1974) Vegetation canopy reflectance, Remote Sens. Environ. 3:175-183.
  • Cubukcu, K.M. (2015). Planlamada ve Coğrafyada Temel İstatistik ve Mekansal İstatistik. Nobel Yayınevi, Ankara.
  • Elvidge, C. D., and Lyon, R. J. P. (1985) Influence of rock-soil spectral variation on assessment of green biomass, Remote Sens. Environ. 17:265-279.