TÜRKİYE CUMHURİYETİ DEVLET SALNAMESİNDE EDİRNE (1925, 1926,1927, 1928 ve 1929 TARİHLİ SALNAMELER)

Farsça yıllık demek olan “Salnameler”, Osmanlı Devleti’nde şehirlerin bir yıllık verilerini istatiksel bir şekilde içeren belgelerdir. Kent tarihi araştırmaları açısından Osmanlı Devleti’nden kalan kaynaklar arasında önemli bir yer tutan salnameler, idari ve mülki yapılanma hakkında istatiksel bilgiler içeren yayınlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Osmanlı Devleti’nin salname geleneğinin devamı Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yıllarında da devam etmiş, 1929 yılında “Devlet Yıllığı” adını almıştır. Vilayet Salnameleri, ilgili vilayetin idari bölünüşü, mülki amirleri, yerel tarihi ve coğrafyası, tarım ve hayvancılık faaliyetleri, ticari hayatı, nüfusu ve eğitim gibi birçok konu hakkında önemli istatistiki bilgiler içermektedir. Salnamelerin kentlerle ilgili bu kadar kapsayıcı ve detaylı bilgiler içermesi nedeniyle erken cumhuriyet dönemi incelemeleri için önemli kaynaklardır. Hem erken cumhuriyet döneminin değişim ve dönüşüm süreci hem de kent tarihi çalışmaları için önemli ana kaynak eserlerdir. Bu çalışmada daha önce incelenmemiş olan Devlet Salnamelerinde yer alan bilgiler doğrultusunda Edirne Vilayetinin 1925-1928’deki durumu ele alınacaktır. Bu amaçla 1925-1926-1927-1928 ve 1929 yıllarındaki salnameleri incelenip Edirne Vilayetinin idari taksimatı, hayvanatı ve hayvanlardan elde edilen mahsulatı, ormanlar, madenler, fabrikalar, bankalar, yollar, nüfus miktarı, okullar, dernekler, hastaneler, gazeteler, Edirne Vilayeti ve Kazalarındaki memuriyetler ve memurların isimleri açıklanacaktır. Böylece hem Edirne Vilayetinin yerel tarihi ve kültürü ortaya konmaya çalışılacak hem de erken cumhuriyet dönemindeki değişim ve dönüşümler mikro alanda incelenmeye çalışılacaktır.

The City of Edirne According to State Annuals of Turkish Republic (1925, 1926,1927, 1928,1929)

"Salnames", which means annual in Persian, are documents containing statistical data for one year of cities in the Ottoman Empire. The annuals, which have an important place among the documents remaining from the Ottoman Empire, emerged as a result of the Western-style management approach as a model for the restructuring of the state after the proclamation of the Tanzimat. In this period, when the efforts to establish a Western-style state organization were effective, State Annuals appear as publications containing statistical information about administrative and civil structuring. These publications, which can be regarded as the continuation of the Ottoman Empire's annual tradition in the Republic of Turkey, were named "State Annual" in 1929. The Provincial Annuals contain important statistical information on many subjects such as the administrative division of the relevant province, its civil authorities, local history and geography, agriculture and livestock activities, commercial life, population and education. Since the annuals contain such comprehensive and detailed information about cities, they are important sources for early republican period studies. They are important main source works both for the change and transformation process of the early republican period and for urban history studies.In this study, the situation of Edirne Province in 1924-1928 will be discussed in line with the information in the State Annuals that have not been examined before. For this purpose, the annuals of 1925-1926-1927-1928 and 1929 will be examined, administrative division of Edirne Province, animals and animal products, forests, mines, factories, banks, roads, population size, schools, associations, hospitals, newspapers, the names of officials in Edirne Province and its Districts will be announced. Thus, both the local history and culture of the Edirne Province will be tried to be revealed, and the changes and transformations in the early republican period will be tried to be examined in the micro field.

___

  • Edirne’de Yayınlanan Gazetelere Ait Cetvel” Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başbakanlığı Cumhuriyet Arşivi, (BCA) 180.9.0.0-45-232-26
  • Trabzon, Edirne, Aksaray ve Muş Valiliklerine Cemal, Abdüllah, Sabri, Ziya ve Faik beylerin tayini”, BCA , 30.18.1.1.,9.15.10
  • 1340-1341 Tarihli Türk Ticaret Salnamesi, İktisadi Tedkikat, Neşriyat ve Muamelat Türk Anonim Şirketi, Ebu’z-Ziya Matbaası, 1340-1341.
  • Türkiye Cumhuriyeti Devlet Salnamesi 1925-1926, Matbuat-ı Müdüriyet-i Umumiye, İstanbul.
  • Türkiye Cumhuriyeti Devlet Salnamesi 1926-1927, Matbuat-ı Müdüriyet-i Umumiye, İstanbul.
  • Türkiye Cumhuriyeti Devlet Salnamesi 1927-1928, Matbuat-ı Müdüriyet-i Umumiye, İstanbul.
  • Türkiye Cumhuriyeti Devlet Yıllığı 1928-1929, Matbuat-ı Müdüriyet-i Umumiye, İstanbul.
  • Türkiye Cumhuriyeti Malul Gaziler Büyük Ticaret Salnamesi, İstanbul Kağıtçılık ve Matbaacılık Anonim Şirketi, İstanbul 1928.
  • Edirne İl Yıllığı 1967, Dizerkonca Matbaası, İstanbul 1968.