Önder KUTLU, Erhan ÖRSELLİ, Selçuk KAHRAMAN

Üniversite Öğrencilerinin Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi Algısı: Konya Örneği

Türkiye’de büyük çaplı siyasi krizlere neden olan mevcut parlamenter sistemin eksik yanları ile alternatifler içinde en uygun olduğu düşünülen başkanlık sisteminin uygulanabilirliği uzun süre gündemdeki yerini korumuştur. 1982 Anayasası döneminde üç kez sorunsuzca uygulanan Cumhurbaşkanlığı seçim prosedürünün “367 Krizi” ile akamete uğratıldığı 2007 yılından beri yeni bir sistem arayışı hızlanmıştır. Siyasette derin bir çatlak oluşturan bu krizden sonra, benimsenecek hükümet sisteminin Amerikan, Yarı Başkanlık veya Türk tipi daha önemli hale geldi. Değişimi kolaylaştırması açısından 15 Temmuz darbe girişimi bir milat olmuş, bundan sonra Başkanlık Sistemi tartışmaları daha da hızlanarak, Ak Parti ve MHP ortaklığında Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde TBMM on sekiz maddelik anayasa değişikliğinin kabul edilmesi sonucu; 16 Nisan 2017 tarihinde gerçekleştirilen referandumda Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi halk tarafından kabul edilmiştir. Türkiye’de başkanlık sistemi ve uygulanabilirliğini ele alan son dönemdeki çalışmalarda, oldukça fazla alternatif gündeme geldi. Ancak vatandaşların ve özellikle de üniversite öğrencilerinin cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi hakkındaki “düşünceleri, sistemden beklentileri ve endişeleri”ni ölçen çalışmaların yapılmadığı görülmüştür. Muhtemelen hayatlarında ilk defa oy kullanacak, kısa bir süre sonra aktif profesyonel iş hayatına katılacak, yeni düzenleme ile seçilme yeterliğine de sahip olacak üniversite öğrencilerinin, toplumdan ve sistemden oldukça fazla beklentileri bulunan bir toplumsal kesimin görüşlerini öğrenme anlamında oldukça önemlidir. Bu bağlamda çalışmada; Konya’da öğrenim gören üniversite öğrencilerinin cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi konusundaki düşünceleri ve algıları analiz edilmektedir. Çalışma, nicel bir alan araştırması olup, model olarak kesitsel tarama survey modeline göre tasarlanmıştır

Anahtar Kelimeler:

Hükümet sistemi, Başkanlık sistemi, Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi, Parlamenter sistem, Türkiye

The applicability of the presidential system, regarded as the best among the alternatives, and the weaknesses of the parliamentary system existing in Turkey have been at the top of the political and legal agenda of Turkey for a long period of time. In accordance with the 1982 Constitutional period, the presidential election procedure was implemented without problems three times. This procedure was aborted with the 367 Dispute. The search for a new system was intensified since 2007. The choice with respect to the type of the presidential system, i.e. whether to follow the American example, adopt semi-presidential one or design a Turkish style presidential system, became a major question in the meantime. The failed military coup d’état attempt on July the 15th has been a turning point to accelerate the discussion within the country. AK Party and MHP proposed an amendment bill to have a Turkish style presidential system in the constitution scheduled to be voted on the 16th April 2017.There has been a vast amount of literature on presidential system and its applicability to Turkey. However, the perceptions of the public on the presidential system, their expectations, and doubts of the public have not been examined properly for the analysis to get a clear view on the account of the public. This has been especially evident among young university students, who would be able to get the right to stand in the elections at the age of 18 and would vote for the first time in their lives. In this context, this study intends to measure the perceptions of the university students studying in Konya about the presidential system. The examination is a quantitative one, applying survey method in the analysis

Keywords:

Government System, Presidential System, Parliamentary System, Turkish Style Presidential System, Turkey,

PDF

___

• Akyürek, S., vd. (2013). Başkanlık sistemine toplumsal bakış, Ankara: Bilgesam Yayınları.
• Alkan, H. (2013). Karşılaştırmalı siyaset: Başkanlık ve parlamenter sistemler ışığında yarı başkanlık modelleri. İstanbul: Açılım Kitap.
• Ataay, F. (2017). Türkiye’de hükümet sistemi değişikliği: Parlamenter sistemden başkanlık sistemine geçiş. Yakın Doğu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (2), 77-98.
• Ayan-Musil, P. (2013). Hükümet sistemleri: Başkanlık sistemi ve parlamenter sistem. Sayarı, S. ve Di- kici-Bilgin, H. (Der.). Karşılaştırmalı siyaset: Temel konular ve yaklaşımlar içinde (s.189-208).İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Bayram, C. (2015). Önsöz. Aktaş, M. ve Coşkun, B. (Ed.). Başkanlık sistemi içinde (s. 15-19). Ankara: Liberte Yayınları.
• Bayram, S. (2016).Türkiye’de başkanlık sistemi tartışmaları: Algılar, argümanlar ve tezler. İstanbul: SETA Yayınları.
• Bilir, F. (2017). Türkiye’ye özgü yeni bir hükümet modeli: Cumhurbaşkanlığı sistemi. Yeni Türkiye, (94), 1-6.
• Bingöl, O. ve Varlık, A. B. (2016). Başkanlık sistemlerinin performansı, Ankara: MSE.
• Bulut, Y. (2005). 21. Yüzyıla girerken Türkiye’de parlamentonun yasa faaliyetleri: Sorunlar ve çözüm- ler. Küçük, A., Bakan, S. ve Karadağ, A. (Ed.). Türkiye’de Siyasal Hayat içinde (s. 145-164). 1. Cilt, İstanbul: Alfa Akademi.
• Bülbül, K. (2017). Cumhurbaşkanlığı sistemi: Nedenler, tespitler, beklentiler. 2. Baskı, Konya: Erman Ofset Matbaacılık.
• Çalışkan, E. ve Önder, M. (2017). Başkanlık sistemi ve mevcut kamu kurumları üzerine olası etkileri. Uluslararası sosyal araştırmalar dergisi, 10(49), 570-578.
• Çolak, Ç. D. ve Uzun, A. (2017). Türk siyasal hayatında başkanlık sistemini gündeme getiren liderler: Türkeş, Demirel, Özal ve Erdoğan. Uluslararası sosyal araştırmalar dergisi, 10(50), 196-214.
• Ergil, D. (2015). Başkanlık sistemi ve Türkiye. Aktaş, M. ve Coşkun, B. (Ed.). Başkanlık sistemi içinde (s. 21-47). Ankara: Liberte Yayınları.
• Gülener, S. (2016). Başkanlık sistemlerinde denge ve denetleme. İstanbul: SETA Yayınları.
• Güngör, K. (2017). Başkanlık sistemi için bir değerlendirme. Ayrıntı, 54, 59-64.
• Heywood, A. (2012). Siyaset. Özipek, B. B., vd. (Çev.). 6. Baskı, Ankara: Liberte Yayınları.
• Kutlu, Ö. (2004). Gelişmiş ülkeler ve Türkiye’de kamu reformu ve yönetimin yeniden düzenlenmesi, 1. Basım, İstanbul: Nobel Yayınları.
• Kuzu, B. (2005). Türkiye için başkanlık sistemi. Küçük, A., Bakan, S. ve Karadağ, A. (Ed.). Türkiye’de Siyasal Hayat içinde (s. 167-240). 1. Cilt, İstanbul: Alfa Akademi.
• Kuzu, B. (2016). Her yönüyle başkanlık sistemi. İstanbul: Babıali Kültür Yayıncılığı.
• Küçük, A. (2017). Yeni anayasa değişliği ile getirilmek istenen Türkiye’ye özgü başkanlık sistemi: Korkular, algılar, beklentiler. Liberal düşünce dergisi, 85, 157-189.
• Miş, N. ve Duran, B. (2017). Türkiye’de siyasal sistemin dönüşümü ve cumhurbaşkanlığı sistemi. İstanbul: SETA Kitapları.
• Sobacı, M. Z. ve Köseoğlu, Ö. (2016). Başkanlık sistemlerinde yerel yönetimler: ABD, Brezilya, Şili, Endonezya ve Güney Kore. İstanbul: SETA Yayınları.
• Tanıyıcı, Ş. ve Akgün, B. (2008). Amerikan başkanlığı: Cumhuriyetten imparatorluğa. Ankara: Orion Kitabevi.
• Tortop, N., vd. (2016). Yönetim bilimi. 10. Basım, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Yayman, H. (2016). Türkiye’de devlet reformu ve başkanlık sistemi. İstanbul: Doğan Kitap.
• Yazıcı, S. (2011). Başkanlık ve yarı-başkanlık sistemleri: Türkiye için bir değerlendirme. 2. Baskı, İstan- bul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Yılmaz, N. ve Doğan, K. C. (2014). Siyaset bilimi açısından bürokrasi. Kutlu, Ö. (Ed.). Siyaset Bilimine Giriş içinde (239-258). 2. Baskı, İstanbul: Lord Matbaacılık.
• http://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-38632965, Erişim tarihi: 05.01.2018.
• http://aa.com.tr/tr/politika/51-ulkede-milletvekili-secilme-yasi-18/742913, Erişim tarihi: 05.01.2018.

ISSN: 2147-8473
Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
Başlangıç: 2012
Yayıncı: T.C. Gençlik ve Spor Bakanlığı Eğitim, Kültür ve Araştırma genel Müdürlüğü