Gençlerde Sosyal Medyaya Yönelik Tutumlar ve Yalnızlık: İlişkisel Bir İnceleme

Ülkemizde ve dünyada gençlerin büyük bir çoğunluğu zamanlarının büyük bir kısmını sosyal ağlarda geçirmekte ve sosyal medya sitelerinin gençler tarafından kullanımı gün geçtikçe artmaktadır. Bu noktada, gençlerin sanal ortamda oluşturdukları ilişki ağı ile yalnızlık duygusundan kurtulmaya çalıştıkları düşünülebilir. Sosyal medyaya yöneldikçe gençlerin gerçek sosyal ortamlardan uzaklaşmaları ve gittikçe yalnızlığa doğru sürüklenmeleri de muhtemel görünmektedir. Bu varsayımdan hareketle; bu çalışmanın temel amacı, gençlerin yalnızlık düzeyleri ile sosyal medyaya ilişkin tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Bu araştırmada ayrıca, gençlerin yalnızlık düzeyleri ve sosyal medyaya yönelik tutumlarının sosyal medyayı kullanım sıklıkları ve kullandıkları araca göre farklılaşıp farklılaşmadığı da incelenmiştir. Araştırma, İstanbul ili Kadıköy ilçesindeki dört devlet okulunun 10. ve 11. sınıflarında okuyan 120’ si kız 130’ u erkek toplam 250 lise öğrencisi üzerinde yapılmıştır. Araştırmada lise öğrencilerinin yalnızlık düzeylerini ölçmek için “UCLA Yalnızlık Ölçeği” Demir, 1989 , sosyal medyaya yönelik tutumlarını ölçmek için “Sosyal Medya Tutum Ölçeği” Otrar ve Argın, 2015 , diğer değişkenlere yönelik bilgi almak için “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır.Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, Sosyal Medya Tutum Ölçeği toplam puanı ile UCLA Yalnızlık Ölçeği toplam puanı arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. Ayrıca, UCLA Yalnızlık Ölçeği puanları ile Sosyal Medya Tutum Ölçeği’nin sosyal yetkinlik alt boyutu, paylaşım ihtiyacı alt boyutu, öğretmenlerle ilişki alt boyutu puanları arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler olduğu tespit edilirken; Sosyal Medya Tutum Ölçeği sosyal izolasyon alt boyutu puanları ile UCLA Yalnızlık Ölçeği puanları arasında negatif yönde anlamlı bir ilişkinin olduğu bulunmuştur. Diğer taraftan; gençlerin yalnızlık düzeyleri ve sosyal medyaya yönelik tutumlarının sosyal medyayı kullanım sıklığı ve kullanılan araca göre farklılaştığı tespit edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulardan hareketle; yalnızlık duygusunu hafifletmek için sosyal medyaya yönelen gençlerde bağımlılık riskini azaltmak üzere yapılabilecek koruyucu ve önleyici hizmetler bağlamında önerilerde bulunulmuştur. Ayrıca gençlerde yalnızlık ve sosyal medya arasındaki karşılıklı ilişkinin doğasını daha iyi açıklayabilmek için ileride yapılacak araştırmalara yönelik öneriler de getirilmiştir

Anahtar Kelimeler:

Yalnızlık, Sosyal Medya, Tutumlar, Lise Öğrencileri, Gençler

The vast majority of youth in our country and around the world spend most of their time on social networks and the use of social media sites by young people is increasing day by day. At this point, it can be considered that young people are trying to get rid of the feeling of loneliness through the network of relationships they create in the virtual environment. As they move to social media, it seems likely that young people will move away from the real social environment and gradually drift towards loneliness. Based on this assumption, the main purpose of this study is to investigate the relationship between loneliness levels and attitudes towards social media among young people. In this study, it was also examined that young people’s loneliness levels and attitudes towards social media differentiate or not in terms of frequency of use and the tools they use to connect social media. The research was carried out on 250 high school students, 120 girls and 130 boys, who attended 10th and 11th grades of four state schools in Kadıköy district, İstanbul. In this study, it was used “UCLA Loneliness Scale” Demir, 1989 to measure the loneliness levels of high school students, “Social Media Attitude Scale” Otrar ve Argın, 2015 for measuring the attitudes towards social media and “Personal Information Form” to gain information on other variables. Results showed that there was a significant positive correlation between the total score of the Social Media Attitude Scale and the total score of the UCLA Loneliness Scale. In addition, a positive significant relationship has been found between UCLA Loneliness Scale scores and some subscale scores of Social Media Attitude Scale social competence, need for sharing and relationships with teachers , and a negative significant relationship has been found between UCLA Loneliness Scale scores and the social isolation subscale scores of Social Media Attitude Scale. On the other hand; the level of loneliness of young people and attitudes towards social media differ according to the frequency of use of social media and the tools they used to connect social media. Based on the findings obtained from the research; suggestions have been made in the context of protective and preventive services to reduce the risk of addiction in young people who are turning to social media to alleviate the feeling of loneliness. Moreover, suggestions have been made for further research in order to better explain the nature of the reciprocal relationship between loneliness and social media in young people

Keywords:

Loneliness, Social Media, Attitudes, High School Students, Young People,

PDF

___

• Akar, E. (2010). Sosyal medya pazarlaması. İstanbul: Elif Yayınevi.
• Allen, K. A., Ryan, T., Gray, D. L., McInerney, D. M. & Waters, L. (2014). Social media use and social connectedness in adolescents: The positives and the potential pitfalls. The Australian Educational and Developmental Psychologist, 31 (1), 18–31 .
• Amichai-Hamburger, Y., & Ben-Artzi, E. (2003). Loneliness and internet use. Computers in Human Behaviour, 19, 71–80.
• Argın, F. S. (2013). Ortaokul ve lise öğrencilerinin sosyal medyaya ilişkin tutumlarının incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Atalay, R. (2014). Lise öğrencilerinin sosyal medyaya ilişkin tutumları ile algıladıkları sosyal destek düzeyleri arasında ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Aydoğan, F. (2010). İkinci medya çağında gözetim ile kamusal alan paradoksunda internet. İstanbul: Alfa Yayınevi.
• Barker, V. (2012). A generational comparison of social networking site use: The influence of age and social identity. International Journal of Aging &HumanDevelopment, 74 (2), 163–187.
• Batıgün, A. D. (2006). İntihar olasılığında cinsiyet, iletişim becerileri ve yalnızlık değişkenlerinin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi Kesin Raporu, Ankara.
• Bayraktar, D. M., Hopcan, E. P. ve Hopcan, S. (2013). Öğretmen adaylarının sosyal ağları benimseme ve yalnızlık durumları. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(2), 35-45.
• Bonetti, L., Campbell, M.A., & Gilmore, L. (2010). The relationship of loneliness and social anxiety with children’s and adolescents’ online communication. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking,13(3), 279–285.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E. Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. (8. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Can, A. (2014). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. (2. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Caplan, S. E. (2003). Preference for online social interaction: A theory of problematic internet use and psychosocial well-being. Communication Research, 30 (6), 625-648.
• Chen, X. , Li, F. H. & Long, L. L. (2007). Prospective study on the relationship between social support and internet addiction. Chinese Mental Health Journal, 21 (4), 240-243.
• Chou, C. & Hsiao, M. C. (2000). Internet addiction, usage, gratification, and pleasure experience: The Taiwan college students’ case. Computers & Education, 35(1), 65-80.
• Creswell, John W. (2017). Eğitim araştırmaları: Nicel ve nitel araştırmanın planlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesi. Çeviri Ed. Halil Ekşi. İstanbul: EDAM.
• Çağır, G. (2010). Lise ve üniversite öğrencilerinin problemli internet kullanım düzeyleri ile algılanan esenlik halleri ve yalnızlık düzeyleri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
first year experience. Australasian Journal of Educational Technology, 26 (6), 729-740.
• McKenna, K.Y.A., Green, A. S, & Gleason, M.E.J. (2002). Relationship formation on the internet: What’s the big attraction?. Journal of Social Issues, 58, 9–31.
• Morahan-Martin, J. & Schumacher, P. (2000). Incidence and correlates of pathological internet use among college students. Computers in Human Behavior, 16, 13-29.
• Morahan-Martin, J. (1999). The relationship between loneliness and Internet use and abuse. CyberPsychology & Behavior, 2, 431–440.
• O’Keeffe, G. S., Clarke-Pearson & Council on Communications and Media (2011). Clinical report: The impact of social media on children, adolescents, and families. Pediatrics, 127 (4), 800-804.
• Otrar, M. ve Argın, F. S. (2015). Öğrencilerin sosyal medyaya ilişkin tutumlarını belirlemeye yönelik bir ölçek geliştirme çalışması. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4 (1), 391-403.
• Ök, F. (2013). Ortaöğretim öğrencilerin sosyal medya kullanım alışkınlıkları ve motivasyonları. Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Ökte, A. (2014). Öğrencilerin zorbalık eğilimleri ile sosyal medyaya yönelik tutumları arasında ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Önay, N. (2014). Ergenlerde internet bağımlılığı yordayıcıları olarak anne baba tutumları, iletişim becerisi ve yalnızlık algısı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Arel Üniversitesi, İstanbul.
• Özmen, F., Aküzüm, C., Sünkür, M., ve Baysal, N. (2012). Sosyal ağ sitelerinin eğitsel ortamlardaki işlevselliği. e-Journal of New World Sciences Academy 7(2), 496-506.
• Pancar, A. (2009). Parçalanmış ve tam aileye sahip ergenlerin yalnızlık düzeylerinin çeşitli değişkenler arasından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Pelling, E. L., & White, K. M. (2009). The theory of planned behavior applied to young people’s use of social networking web sites. Cyberpsychology & Behavior, 12 (6), 755-759.
• Peplau, L. A. & Perlman, D. (1982). Perspectives on loneliness, In L. A. Peplau & D. Perlman, Loneliness: A source book of current theory, research and therapy. New York: John Wiley &. Sons.
• Primack, B. A., Shensa, A. , Sidani, J. E., Whaite, E. O., Lin, L. Y., Rosen, D., Colditz, J. B., Radovic, A.,& Miller, E. (2017). Social media use and perceived social isolation among young adults in the U.S. American Journal of Preventive Medicine, 53(1), 1–8.
• Roscoe, B., & Skomski, G. G. (1989). Loneliness among late adolesents. Journal of Adolesence, 24, 949-953.
• Subrahmanyam, K., Reich, S. M., Waechter, N. , & Espinoza, G. (2008).Online and offline social networks: Use of social networking sites by emerging adults. Journal of Applied Developmental Psychology, 29, 420–433.
• Segrin, C., & Flora, J. (2000). Poor social skills are a vulnerable factor in the development of psychosocial problems. Human Communication Research, 26, 489–514.
• Sheedy, C. S. (2011). Social media for social change: A case study of social media use in the 2011 Egyptian revolution. Unpublished Master’s Thesis. American University, USA.
• Showalter, M. W. (2012). What impact does social media have on knowledge transfer? Unpublished Master’s Thesis. Gonzaga University, ABD.
• Sönmez, B. (2013). Sosyal medya ve ortaöğretim öğretmenlerinin Facebook kullanım alışkanlıkları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
• Tanrıverdi, S. (2012). Ortaöğretim öğrencilerinde internet bağımlılığı ile algılanan sosyal destek arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yüzüncü yıl Üniversitesi, Van.
• Tilley, S., & Eley, B. (2009). Online marketing inside out. Australia: SitePoint Pty. Ltd
• Tokunaga, R. S. & Rains, S. A. (2010). An evaluation of two characterizations of the relationships between problematic ınternet use, time spent using the ınternet, and psychosocial problems. Human Communication Research, 36, 512–545.
• Turan, A. F. (2010). Üniversite öğrencilerinin ilişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmalarını yordamada yalnızlık, benlik saygısı, yaş, cinsiyet ve romantik ilişki yaşama durumunun rolü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Weiss, R. S. (1973). Loneliness: The experience of emotional and social isolation. Cambridge, MA: MIT Press.
• Weiss, R. S. (1987). Reflections on the present state of loneliness research. Journal of Social Behavior & Personality. 2 (2), 1-16.
• Yao, M. Z. & Zhong, Z.-j. (2014). Loneliness, social contacts and Internet addiction: A cross-lagged panel study. Computers in Human Behavior, 30, 164–170.
• Yılmaz, M. G. (2012). Ortaöğretim öğrencilerinin yalnızlık düzeyleri ile utangaçlık düzeyleri arasında ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.

ISSN: 2147-8473
Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
Başlangıç: 2012
Yayıncı: T.C. Gençlik ve Spor Bakanlığı Eğitim, Kültür ve Araştırma genel Müdürlüğü