Şemdinli (Hakkâri)’De Yetiştirilen Üzüm Çeşitlerinin Göz Verimliliklerinin Belirlenmesi
Bu araştırma, Şemdinli’de kendi kökleri üzerinde yetiştirilen Çekirdeksiz, Süleymani, Hurıst, Mılaki, Reşık, Keçimemesi, Veşifır ve Sipiyaşin üzüm çeşitleri üzerinde 2015 yılında yürütülmüştür. Araştırmada, üzüm çeşitlerinin göz verimliliklerinin saptanması ve optimum budama seviyelerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çeşitlerin göz verimlilikleri (somak sayısı/göz) yıllık dallar üzerindeki 1.boğumdan 10.boğuma kadar alınan tek gözlü çeliklerin sürmeye zorlanmasıyla oluşan sürgünler üzerindeki salkım taslaklarının sayılmasıyla belirlenmiştir. Sonuç olarak, Sipiyaşin çeşidinin 1-3 göz üzerinden; Süleymani, Hurıst, Mılaki, Reşık, Keçimemesi, Veşifır çeşitlerinin 4-5. göz üzerinden kısa, Çekirdeksiz çeşidinin ise 7. göz üzerinden uzun budanmasının uygun olduğu tespit edilmiştir.
Bud Fertility of Local Grape Cultivars Grown in Şemdinli (Hakkâri)
The present study was conducted with local grape cultivars of Seedless, Süleymani, Hurıst, Mılaki, Reşık,Keçimemesi, Veşifır and Sipiyaşin grown on their own roots in Şemdinli (Hakkari) in the year 2015. The primaryobjective was to determine bud fertility and optimum pruning levels of the grape cultivars. Bud fertility(inflorescence/bud) of the cultivars was determined through counting the number of inflorescences over the annualshoots forced to shoot from the single-bud scions taken from the 1-10th nodes. It was concluded based on presentfindings that Sipiyaşin cultivar should be pruned above the above the 1-3rd buds; Süleymani, Hurıst, Mılaki, Reşık,Keçimemesi and Veşifır cultivars should be short-pruned above the 4-5th buds and Seedless cultivar should be longprunedabove the 7th bud.
___
- Ağaoğlu, Y.S., 1969. Şaraplık Üzüm Çeşitlerinden
Hasandede, Kalecik Karası, Papaz Karası, Öküzgözü ve
Furmint’in Tomurcuk Yapıları, Floral Gelişme
Devrelerinin Tetkiki ve Bu Çeşitlere Uygun Budama
Metotları Üzerinde Mukayeseli Araştırmalar. Ankara
Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi,
Ankara.
- Ağaoğlu, Y.S., 1973. Sürgün Gelişme İstikametleri İle
Çeşitli Sentetik Kimyasal Maddelerin Asma Tomurcuk
Verimliliğine Etkileri Üzerinde Bir Araştırma. Ankara
Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 168.
- Ağaoğlu, Y.S., 1976. Asmalarda Tomurcuk Verimliliğine
Etki Eden Faktörler ve Verim Potansiyelinin Önceden
Tahmini. Ziraat Mühendisliği, Sayı120;4-10.
- Ağaoğlu, Y.S., 1977. Asmalarda Çiçek Oluşumu ve
Verimlilik Üzerine İklim Faktörlerinin Etkileri. Ziraat
Mühendisliği, 131:4-10.
- Ağaoğlu, Y.S., Kara, Z., 1993. Tokat Yöresinde Yetiştirilen
Bazı Üzüm Çeşitlerinin Göz Verimliliklerinin
Belirlenmesi Üzerinde Araştırmalar. Doğa Tarım ve
Ormancılık Dergisi 17(2): 451-458.
- Ağaoğlu, Y.S., 2002. Bilimsel ve Uygulamalı Bağcılık
(Asma Fizyolojisi I). Kavaklıdere Eğitim Yayınları No:
5, Ankara, 445s.
- Akın A, Çotur E, Değirmenci A (2011). Konya ve
Kayseri’de Yetiştirilen Bazı Üzüm Çeşitlerinin Göz
Verimliliklerinin Belirlenmesi. YYU, Tarım Bilimleri
Dergisi 21(3): 220-224.
- Boz Y (1995). Melezleme İle Elde Edilen Çekirdeksiz ve
Sofralık Ümitvar Çeşit Adaylarının Ampelografik
Özelliklerinin Belirlenmesi ve Kışlık Gözlerin
Bulundukları Yere Göre Verimliliklerinin Saptanması.
TÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Tekirdağ.
- Çelik, S., 1987.Yapıncak Üzüm Çeşidinde Kışlık Gözlerin
Verimliliği Üzerine Sürgün Üzerindeki Pozisyonların
Etkisi. Doğa, 11(3): 550-557.
- Çelik, H., Marasalı, B., Demir, İ., 1988. Ankara
Koşullarında Yetiştirilen Bazı Şaraplık Üzüm
Çeşitlerinin Farklı Boğumlarındaki Kışlık Gözlerinin
Verimlilik Düzeyinin Belirlenmesi Üzerinde Bir
Araştırma. Türkiye III. Bağcılık Sempozyumu Bildiri
Özetleri. 31 Mayıs- 3 Haziran, Bursa.
- Çelik, S., Kök, D., 1998. Tekirdağ Ekolojisinde Yetiştirilen
Bazı Sofralık Üzüm Çeşitlerinde Kışlık Gözlerin
Sürmeye Zorlanmasıyla Verim Potansiyelinin Önceden
Saptanması. 4. Bağcılık Sempozyumu Bildirileri, 20-23
Ekim 1998, s.40-45,Yalova.
- Çelik, H., 1999. Amasya’da Yetiştirilen Bazı Üzüm
Çeşitlerinin Göz Verimliliklerinin Belirlenmesi
Üzerine Araştırmalar. Tr. J. of Agriculture and Forestry
23: Ek Sayı: 3, 685-690
- Çelik, H., Köse, B., Ateş, S., Karabulut, B., 2015. Rize
İlinden Selekte Edilen Kokulu Üzüm (Vitis labrusca L.)
Tiplerinin Göz Verimliliklerinin Saptanması. Selçuk
Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi-A 27 (Türkiye 8.
Bağcılık ve Teknolojileri Sempozyumu Özel Sayısı):
238-245.
- Dardeniz, A., Kısmalı, İ. 2005. Bazı Sofralık Üzüm
Çeşitlerinde Kış Gözü Verimliliğinin Saptanması İle
Optimum Budama Seviyelerinin Tespiti Üzerine
Araştırmalar. Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi
Dergisi., 42(2):1-10.
- Ecevit, F.M., Akın, A., 1995. Konya ili Akören,
Güneysınır ve Hadim Yörelerinde Yetiştirilen Bazı
Üzüm Çeşitlerinin Göz Verimlilikleri Üzerinde
Araştırmalar. Türkiye II. Ulusal Bahçe Bitkileri
Kongresi, Cilt: II, s.567-572.
- Fidan, Y., 1966. Sofralık Üzüm Çeşitlerinden Hafızali,
Hamburg Misketi, Çavuş, Balbal ve Razakı’nın
Tomurcuk Yapıları İle Mahsuldardık Durumları
Üzerinde Araştırmalar. Tarım Bak. Ziraat işl. Gn. Müd.
Yay.: D: 112, 89s, Ankara.
- Fidan, Y., 1985. Özel Bağcılık. Ankara Üniversitesi, Ziraat
Fakültesi Yayınları.: 930, Ders Kitabı No: 265, 401s.,
Ankara.
- İlter, E., 1974. Yapraklara Uygulanan Bazı Kimyasal
Maddelerin Asmalarda Kış Gözü Verimliliğine Etkisi
Üzerinde Araştırmalar. Ege Üniversitesi,Ziraat
Fakültesi, Doçentlik Tezi, İzmir.
- İlter E (1968). Untersuhungen Über die Beziehungen
Zwischen der Infloreszenzbildung und dem
Vegetativen Wachstum bei Reben. Giessen.Doktora
Tezi. Germany.
- Kara, Z., Beyoğlu, N., 1995. Konya İli Beyşehir Yöresinde
Yetiştirilen Üzüm Çeşitlerinin Göz Verimliliklerinin
Belirlenmesi Üzerinde Bir Araştırma. Türkiye II.
Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Cilt: II, s 524-528.
- Kıraç, A., 1990. Kalecik karası üzüm çeşidi klonlarının
verim potansiyelinin önceden tahmini ve tomurcuk
verimliliklerinin önceden tespiti üzerinde araştırmalar.
Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek
Lisans Tezi, Ankara.
- Kırdar, T., Odabaş, F., 1992. Amasya’da Yetiştirilen Bazı
Önemli Üzüm Çeşitlerinde Göz Pozisyonlarına Göre
Verimlilik Durumlarının Tespiti ve Verim Potansiyeli
Tahmini Üzerine Bir Araştırma. On Dokuz Mayıs
Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Dergisi: 7(1): 19-28.
- Kısmalı, İ., 1984. Bazı Sofralık Üzüm Çeşitlerinin Kış
Gözü Verimliliği Üzerinde Araştırmalar. Türkiye II.
Bağcılık ve şarapçılık Sempozyumu, s 35-48, Manisa.
Mullins, M.G., Bouquet, A., Williams, L.E., 1992. Biology
of The Grapevine. Cambridge Univ. Press.
- Odabaş, F., 1976. Erzincan’da Yetiştirilen Bazı Önemli
Üzüm Çeşitlerinin Floral Gelişme Devrelerinin Tetkiki
İle Gözlerin Bulundukları Yere Göre Verimliliğinin
Saptanması ve Bu Çeşitlerin Döllenme Biyolojileri
Üzerinde Araştırmalar. Atatürk Üniversitesi
Yayınları.: 46, Ziraat Fakültesi Yayınları.: 141,
Erzurum, 130s.
- Öner, M., 1995. Bağlarda Doğuşun Önceden Saptanması
İçin Çiftçi Düzeyinde Uygulanabilecek Yöntem
Araştırması. Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü,
Yüksek Lisans Tezi., Bornova, İzmir.
- Smith, J., Quirk, L., Holzapfel, B., 2007. Bud-Fruitfulness
Assessments in Grapevines. In: Grapevine
Management Quide 2007-08. (Edts.: T. Somers and L.
Quirk). NSW, department of Primary Industries Publ.,
107p.
- Winkler, A.J., Cook, J.A., Kliewer, W.M., Lider, L.A.,
1974. General Viticulture. University of Calif. Press.,
Berkeley and Los Angles, California, USA.