Özet: Bu çalışma, Tokat-Kazova kıraç şartlarında nohutta en uygun ekim zamanı, fosfor ve azot dozlarının belirlenmesi amacıyla 1992, 1993 ve 1994 yıllarında yapılmıştır. Araştırma tesadüf bloklarında bölünen-bölünmüş parseller deseninde dört tekerrürlü olarak İspanyol ve Eser-8 7 çeşitlerinde iki ayrı deneme şeklinde yürütülmüştür. Ana parsellere ekim zamanlan (30 Mart, 20 Nisan ve 10 Mayıs), alt parsellere fosfor dozları (0.0, 4.0 ve 8.0 kg P205 /da) ve alt-alt parsellerede azot dozlan (0.0, 4.0 ve 8.0 kg N/da) uygulanmıştır. Ekim zamanı, azot ve fosfor dozlan incelenen tüm özellikleri iki çeşitte de önemli etkilemiştir. Dekara en yüksek tane verimi 1992 yılında birinci, 1993 ve 1994 yıllarında ise ikinci ekim zamanında elde edilmiştir. Tane verimi açısından İspanyol çeşitinde 4 kg P205 /da ve Eser- 87'de de 8 kg P205 /da dozlan uygun bulunmuştur. Her iki çeşitte en fazla tane verimini 8 kg N/da uygulaması sağlamıştır.

This study was conducted to determine of favorable sowing date, phosphorus and nitrogen rates for chickpea in Tokat-Kazova unirrigation conditions in 1992, 1993 and 1994 years. Trials were arrenged to be split - split plots in randomized blocks with four replication and were carried out to be two different trials in Ispanyol and Eser-87 cultivars. Sowing dates ( 30 th of March, 20 th of April and 10 th of May) were placed in main plots, phosphorus rates (0.0, 4.0 and 8.0 kg P205 /da) were placed in sub plots, and nitrogen rates (0.0, 4.0 and 8.0 kg N/da) were placed in sub - sub plots. Effects of sowing date, nitrogen and phosphorus rates on all characters in both cultivars were found significant. The highest seed yield per decare was obtained from first sowing date in 1992 year and was obtained from second sowing date in 1993 and 1994 years. For seed yield per decare, 4 kg P205 /da for Ispanyol and 8 kg P205 /da for Eser-87 were found favorable. The highest seed yield per decare was obtained from 8 kg N/da application in both cultivars.