Farklı Fosfor Dozları ve Mikoriza Uygulamasının Tokat Sarımsağında Verim ve Kalite Üzerine Etkileri

Bu çalışma, farklı mikoriza ve fosfor dozlarının Tokat sarımsağının verim ve kalite üzerine etkilerini belirlemek amacıyla 2015 yılı Nisan - Temmuz ayları arasında Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Merkezinde yürütülmüştür. Araştırmada materyal olarak Tokat’ın yerel sarımsak genotipi kullanılmıştır. Vesiküler Arbüsküler Mikoriza (VAM) (kontrol, 2.5 g/kg, 5 g/kg, 7.5 g/kg ve 10 g/kg) ve fosfor (P2O5) dozları (kontrol, 5 kg/da, 10 kg/da, 15 kg/da ve 20 kg/da) uygulanmıştır. Dikim 15 Nisan tarihinde; 20 cm x 7.5 cm sıra arası ve üzeri hesabıyla, hasat ise 26 Temmuz tarihinde yapılmıştır. Denemede; çıkış ve olgunlaşma süresi mikoriza ve fosfor dozlarından etkilenmemiştir. Ancak, bitki boyu, verim, ortalama baş ağırlığı, ortalama diş sayısı, suda çözünür kuru madde, pH, titre edilebilir asit ve mikorizal infeksiyon oranı anlamlı olarak mikoriza ve fosfor dozlarından etkilenmiştir. Sonuç olarak, en yüksek ortalama baş ağırlığı (19.49 g) ve verim (1039,56 kg/da) ile 2.5 g/kg Mikoriza ve 20 kg/da fosfor uygulamasından elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

sarımsak, mikoriza, posfor, verim, kalite

THE EFFECT OF DIFFERENT PHOSPHORUS DOSES AND MYCORHİZAE ON YIELD AND QUALITY OF TOKAT GARLIC

This study was carried out to determine the effects of different Mycorrhiza and phosphorus doses on the yield and quality of Tokat garlic genotype between April and July 2015 in Tokat Gaziosmanpasa University Research and Application Center. Local garlic genotype was used as a material in the experiment. Vesicular Arbuscular Mycorrhiza (VAM) (control, 2.5 g/kg, 5g/ kg, 7.5 g/kg and 10 g/kg) and phosphorus doses (control, 5 kg/da, 10 kg/da, 15 kg/da and 20 kg/da) were applied. Planting was done by 20 cm m x 7.5 cm on April 15th. Harvest was done on July 26th. In the study; sprouting and maturity days were not significantly affected by mycorrhiza and phosphorus (P2O5) doses; whereas, plant length, yield, average head weight, average clove number per head, soluble solid dry matter, pH, titratable acidity and mycorrhizal infection rate were significantly affected by mycorrhiza and phosphorus doses. As a result, the highest average head weight (19.49 g) and yield (1039.56 kg/da) were obtained from 2.5 g/kg Mycorrhiza and 20 kg/da phosphorus application.

Keywords:

garlic, phosphorus, mycorhizae, yield, quality,

PDF

___

Al-Karaki, G.N., 2002. Field response of garlic inoculated with arbuscular mycorrhizal fungi to phosphorus fertilization. Journal of Plant Nutrition, 25 (4), 747-756.
Almaca, A. ve Ortaş, I. 2010. Growth response of maize plants (Zea mays L.) to wheat and lentil pre-cropping and to indigenous mycorrhizae in field soil. Spanish Journal of Agricultural Research, 8 (S1), 131-136.
Amijee, F., Tinker, P. B. ve Stribley, D.P., 1989. The development of endomycorrhizal root systems, VII. a detailed study of effects of soil phosphorus on colonization. New Phytologist, 111, 435-446.
Arcak, S. ve Güder, N., 2004. Biyolojik Gübrelemenin Sürdürülebilir Ekosistemdeki Önemi. Türkiye 3. Ulusal Gübre Kongresi, Tarım-Sanayi-Çevre, 11-13 Ekim, 837-844, Tokat.
Artık, N. ve Poyrazoğlu, E.S. 1994. Kastamonu sarımsağının (Allium sativum L.) kimyasal bileşiminin belirlenmesi üzerine araştırma. Gıda, 19 (1), 3-9.
Baath, E. ve Spokes J., 1989. The effect of added nitrogen and phosphorus on mycorrhizal growth response and infection in Allium schoenoprasum. Canadian Journal of Botany, 67 (11), 3227-3232.
Bilgen G., 2014. Farklı dikim zamanı ve diş iriliklerinin (Allium sativum L.) verim ve kalite üzerine etkileri (Yüksek Lisans Tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
Borde, M., Dudhane, M. ve Jite, PK., 2009. Role of bioinoculant (AM Fungi) increasing in growth, flavor content and yield in Allium sativum L. under field condition. Notulae Botanicae Horti Agrobotanici Cluj-Napoca, 37 (2).
De Miranda, J. C. C., Harris, P. J. ve Wild, A., 1989. Effects of soil and plant phosphorus concentrations on vesicular-arbuscular mycorrhizae in sorghum plants. New Phytologist, 112, 405-410.
Ekin, Z., Demir, S., Oğuz, F. ve Yıldırım, B., 2013. Farklı potasyum dozlarında arbusküler mikorhizal fungus (AMF) uygulamalarının patates (Solanum tuberosum L.)’in yumru verimi ve yumru iriliği dağılımı üzerine etkisi. YYÜ Tar. Bil. Dergisi, 23 (2), 154-163.
İraz, K. S., 2015. Volkanik ve alüvyal kökenli topraklarda mikoriza ve fosfor doz uygulamalarının mısır bitkisinin gelişimi ve besin elementleri alımına etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Harran Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Şanlıurfa.
Koch, M., Tanami, Z., Bodani, H., Wininge, S. ve Kapulnik, Y., 1997. Field application of vesicular-arbuscular mycorrhizal fungi improved garlic yield in disinfected soil. Mycorrhiza, 7 (1), 47-50.
Megep, 2008. Sarımsak Yetiştiriciliği, Mesleki Eğitim Ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi, Ankara, 2008.
Ortas, İ., 2012. The effect of mycorrhizal fungal inoculation on plant yield, nutrient uptake and inoculation effectiveness under long-term field conditions. Field Crops Research, 125, 35-48.
Palta, Ş., Demir, S., Şengönül, K., Kara, Ö. ve Şensoy, H., 2010. Arbüsküler mikorizal funguslar (Amf), bitki ve toprakla ilişkileri, mera ıslahındaki önemleri. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 12 (18), 87-98.
Sarı, N., Ortaş, İ. ve Yetişir, H., 2002. Effect of mycorrhizae inoculation on plant growth, yield and phosphorus uptake in garlic under field conditions. Communıcatıons In Soıl Scıence And Plant Analysıs, 33 (13-14), 2189-2201.
Şahin, H., 2015. Mikoriza, magnezyum klorür ve fosfor uygulamalarının buğday bitkisinin gelişimi ve beslenmesi üzerine etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Şanlıurfa.
Vural, H., 2012. Sarımsak yetiştiriciliği ve tarımı. https://turktob.org.tr/tr/sarimsak-yetistiriciligi-ve-tarimi/4958; (29.09.2018).
Yılmaz, E., 2005. Topraksız ortama arbusküler mikoriza aşılamanın patlıcan yetiştiriciliği üzerine etkileri (Doktora Tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tokat.