Abdurrahman EKİNCİ, Halis SAKIZ, Recep BİNDAK

Okul Yöneticilerinde Algılanan Yaşam Kalitesi

Bu makale Türkiye'de Güneydoğu Anadolu Bölgesinde görev yapmakta olan 127 okul yöneticisinin yaşam kalitesini çeşitli değişkenler açısından inceleyen bir araştırma bulgularından yola çıkılarak yazılmıştır. Araştırmada okul yöneticilerinin yaşam kalitesine dair kendi görüşleri, Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği (WHOQOL-BREF) Türkçe formu kullanılarak alınmıştır. Araştırmada nicel desen kullanılmış ve analizler betimsel istatistik ve fark testleri (t-testi) ve korelasyon testi (Pearson) kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma bulguları, (i) okul yöneticilerinin yaşam kalitelerinin hem toplamda hem de çevresel, psikolojik, fiziksel ve sosyal ilişkiler alanlarında ortalamanın üstünde olduğunu, (ii) yaşam kalitesi puanlarının medeni durum, deneyim, çalışılan okulların öğrenci ile öğretmen sayıları gibi değişkenlere bağlı olarak anlamlı farklılıklar içerdiğini ve (iii) yaşam kalitesi alanlarının tümünün birbiriyle anlamlı ilişkilere sahip olduğunu göstermiştir. Araştırma sonucunda, okul yöneticilerinin okullarında nitelikli eğitim sunulması sürecini yönetmeleri için kendi yaşam kalitelerinin düzeyini anlama ve ihtiyaç duyulan alanlarda iyileştirilmesinin bir gereklilik olduğunu savunmaktadır

Perceived Quality of Life Among School Managers

This article reports findings of a study which investigated the quality of life of 127 school managers working in the South East region of Turkey. Self-reports of school managers were collected via World Health Organization Quality of Life Measure (WHOQOL-BREF) Turkish Form. Quantitative design was utilized and analysis was conducted through descriptive statistics, difference (t-test) and correlation (Pearson) tests. Findings showed that (i) managers had over-average quality of life scores in the total scale as well as in environmental, psychological, physical and social relational dimensions; (ii) quality of life scores differed significantly in terms of variables such as marital status, experience and number of students and teachers in schools;1 and (iii) significant relationships were found among dimensions of the quality of life measure. We suggest that school managers' quality of life should be improved if the aim is to help them provide education of good quality in their schools

PDF

___

Argyle, M. (1999). Causes and correlates of happiness. D. Kahneman, E. Diener ve N. Schwarz (Ed.), Well-being: Foundations of hedonic psychology: Foundations of hedonic psychology içinde (s.353-373). New York: Russell Sage Foundation.
Aydın, A. (2009). Sınıf yönetimi. (10. Basım). Ankara: Pegem Yayıncılık.
Aydoğdu, İ. (2013). Evaluation of school administrator's life quality in terms of some certain variables. Eğitim ve Bilim, 167, 327-335.
Bektaş, F. (2013). Okul yöneticilerinin davranışları, iş yaşamı kalitesi ve öğretmen performansının öğrenci açısından değerlendirilmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
Belek, İ. (1998). Sınıf, Sağlık, Eşitsizlik. İstanbul: Sorun yayınları.
Briner, R., ve Dewberry, C. (2007). Staff wellbeing is key to school success: A research study into the links between staff wellbing and school performance. London: Worklife Support Ltd.
Bronfenbrenner, U. (2005). Making human beings human: Bioecological theory of human development. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
Dew, T. L., ve Huebner E. S. (1994). Adolescent's perceived quality of life: An exploratory investigation. Journal of School Psychology, 32, 185-199.
Diener, E., Sandvik, E., Seidlitz, L., ve Diener, M. (1993). The relationship between income and subjective well-being: Relative or absolute?. Social Indicators Research, 28(3), 195-223.
Ekinci, A. (2010). İlköğretim okullarında çalışan müdür ve öğretmenlerin mesleki sorunlarına ilişkin görüşleri. İlköğretim Online, 9 (2). 734-748.
Emlek, K. (2005). İlköğretim okullarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerin iş doyum ve mesleki tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ege Üniversitesi.
Eser, E., Fidaner, H., Fidaner, C., Eser, S.Y., Elbi, H., ve Göker, E. (1999). Yaşam kalitesinin ölçülmesi, WHOQOL-100 ve WHOQOL-Brief. Psikiyatri, Psikoloji, Psikofarmakoloji Dergisi, 7, (Ek Sayı:2), 5-13.
Fraenkel, J., Wallen, N.; (2009). How to design and evaluate research in education. New York: McGraw Hill.
Gökçe, F. (2009). Behaviour of Turkish elementary school principals in the change process: An analysis of the perceptions of both teachers and school principals. Educational Management Administration & Leadership, 37, 198-215.
Gümüşeli, A. İ. (2001). Çağdaş okul müdürünün liderlik alanları. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 7(4), 531-548.
Higginson, I. J., ve Carr, A. J. (2001). Using quality of life measures in the clinical setting. Bmj, 322(7297), 1297-1300.
Kaçmaz, N. (2005). Tükenmişlik sendromu. İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi, 68, 29-32.
Kadakal, A. 2006. Mesleki ortaöğretim kurumlarında yürütülen örgütsel takım çalışmalarında verimliliği etkileyen faktörler(İstanbul ili, Kartal ve Şişli ilçeleri örnegi). (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
Karabulut, A. (2015). Okul yöneticilerinin yönetici kaygı düzeyleri ile çatışma yönetimi stratejileri arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
Karasar, N. (2003). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.
Kartal, S. E. (2016). Determining school administrators' perceptions on institutional culture: A qualitative study. Educational Process: International Journal, 5(2), 152-166.
Keser, Z., ve Gedikoğlu, T. (2008). Determining the extent to which high school principals exercise their authority and responsibilty. International Journal of Human Sciences, 5(2), 1-23.
Keskin, U. (2012). Okul yöneticilerinin örgütsel stres faktörlerinin incelenmesi (Uşak ili örneği) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Uşak Üniversitesi.
Kondakçı, Y., Zayim, M., ve Çalışkan, Ö. (2010). Okul yöneticilerinin değişime hazır olma tutumlarının okulun öğretim düzeyi yöneticilerin deneyimi ve okul büyüklüğü bağlamında incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 155-175.
Konu, A., Alanen, E., Lintonen, T., ve Rimpelä, M. (2002). Factor structure of the school well- being model. Health Education Research, 17(6), 732-742.
Lambert, L., Walker, D., Zimmerman, D. P., Cooper, J. E., Lambert, M. D., Gardner, M. E., ve Slack, P. J. F. (1995). The constructivist leader. York: Teachers College Press.
Lerner, D. J., Levine, S., Malspeis, S., ve D'Agostino, R. B. (1994). Job strain and health-related quality of life in a national sample. American Journal of Public Health, 84(10), 1580-1585.
Linnakyla, P., ve Brunell, V. (1996). Quality of school life in the Finnish and Swedish speaking schools in Finland. M. Binkley, K. Rust, T Williams (Ed.), Reading literacy in an international perspective içinde (s.203-217). U.S. Department of Education Office of Educational Research and Improvement NCES.
Louis, K. S. (1998). Effects of teacher quality of work life in secondary schools on commitment and sense of efficacy. School Effectiveness and School Improvement, 9, 1-27.
Memduhoğlu, H. B. (2007). Türk eğitim sisteminde okulların yönetimi ve okul yöneticilerinin yetiştirilmesi sorunsalı. Milli Eğitim Dergisi, 176, 86-96.
Mok, M. M. C., ve Flynn, M. (2002). Determinants of students' quality of school life: A path model. Learning environments research, 5(3), 275-300.
Myers, D. C. (1999). Close Relationships and Quality of Life. D. Kahneman, E. Diener, N. Schwarz (Ed.),Well-Being: Foundations of hedonic psychology: Foundations of hedonic psychology içinde (s.374-392). New York: Russell Sage Foundation.
Onural, H. (2002). MEB merkez teşkilatı eğitim yöneticilerinin görevlerini icra ederken karşılaştıkları sorunlar (Yayınlanmamış doktora tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu. Ozdemir, T. Y., ve Yirci, R. (2015). A Situational Analysis of Educational Supervision in the Turkish Educational System. Educational Process: International Journal, 4, 56-70.
Praisner, C. L. (2003). Attitudes of elementary school principals towards the inclusion of students with disabilities. Council for Exceptional Children, 69, 135-145.
Purkey, S. C., ve Smith, M. S. (1983). Effective schools: A review. The Elementary School Journal, 83(4), 427-452.
Ravens-Sieberer, U., ve Bullinger, M. (2000). Subjektive gesundheit und gesundheitsverhalten von kindern und jugendlichen--eine befragung hamburger sch³ler im rahmen der schulõrztliche Untersuchung. Gesundheitswesen, 62(3), 148-55.
Reisig, M. D., ve Roger B. P. (2000). Experience, quality of life, and neighborhood context: A hierarchical analysis of satisfaction with police. Justice quarterly, 17, 607-630.
Robson, C. (2011). Real world research: A resource for users of social research methods in applied settings. Chichester: Wiley.
Scott, C., ve Dinham, S. (2003). The development of scales to measure teacher and school executive occupational satisfaction. Journal of Educational Administration, 41(1), 74-86.
Shawaryn, M. A., Schiaffino K. M., ve Johnston, M. V. (2002). Determinants of perceived quality of life in multiple sclerosis: the role of illness intrusiveness. Multiple Scleroz, 8, 310- 318.
Silman, F., ve Simsek, H. (2009). A comparative case study on school management practices in two schools in the United States and Turkey. Compare, 39, 483-496.
Skevington, S. M., Lotfy, M., ve O'Connell, K. A. (2004). The World Health Organization"s WHOQOL-BREF quality of life assessment: Psychometric properties and results of the international field trial: A report from the WHOQOL Group. Quality of Life Research, 13, 299- 310.
Slee, R. (1992). Discipline in Australian public education: Changing policy and practice. Australian Council for Educational Research.
Testa, M. A., ve Simonson, D. C. (1996). Assessment of quality-of-life outcomes. New England Journal of Medicine, 334(13), 835-840.
WHOQOL Group (1998). Development of The World Health Organization WHOQOL-BREF quality of life assessment. Psychological Medicine, 28, 551-558.
Yıldırım, A., ve Hacıhasanoğlu, R. (2011). Sağlık Çalışanlarında Yaşam Kalitesi ve Etkileyen Değişkenler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 2(2), 61-68.