Hayvan Adları İçeren ve İnsanı Niteleyen İtalyanca ve Türkçe Metaforlar Üzerine Bir İnceleme

Hayvan adları içeren metaforlar, çeşitli halkların yüzyıllar boyunca hayvanların dış görünüş ve davranışlarına ilişkin gözlemlerini içerir, bu nedenle bir dilde kültüre ilişkin bilgi kaynağı olarak değerlendirilirler. İnsanı niteleyen bu imgesel birimlerin dilde var olan adlandırmaların etkileyici eş anlamlıları olarak olarak işlev gördükleri ortaya çıkmaktadır. Bu metaforlar insanı adlandırmak için kullanılır, ayrıca konuşucunun tutumunu, yaptığı değerlendirmeyi, duygusunu da göstermektedir. Hayvan adları içeren metaforlar içerdikleri duygu, anlatım ve değerlendirme unsurlarıyla anlatımı etkili kılmak ya da duygu ve düşünceleri kısa yoldan anlatmak için kullanılır. Çalışmada metafor tanımları, sınıflamaları, hayvan adları içeren metaforların özellikleri ve işlevleri açıklanmış, kullanılan yöntemler belge tarama ve karşılaştırma olarak belirtilmiştir. İtalyanca ve Türkçe açıklamalı sözlüklerin taraması sonucu oluşturulan veritabanında yer alan metaforlar çıkış kaynakları, kullanıldıkları alanlar, insanı olumsuz, olumlu ve nötr özellikleri bakımından niteleme, grup birey arasındaki ilişkiler, cinsiyete dayalı ve ünlem, hitap ve sövgü sözcükleri olarak kullanımları açısından karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. İncelemeden elde edilen sonuçların yabancı dil olarak Türkçenin ve İtalyancanın öğretilmesinde, bu diller arasında çeviri ve kültürlerarası çalışmalarda katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

hayvan adları içeren metaforlar, İtalyanca metaforlar

A Review On Italian And Turkish Zoometaphors Used To Characterize Humans

Zoometaphors include observations of the appearance and behavior of animals for centuries in various nations and are therefore considered as a source of information on the culture of the land. It turns out that these imaginary units, which characterize the human being, function as impressive synonyms of the existing nomenclature on the ground. These metaphors are used to name the person, and also show the attitude of the speaker, the evaluation he has done, and his feelings. Metaphores containing animal names are used to make narrative effective, or to express emotions and thoughts in a short way, with emotional, narrative, and valorisation elements. Metaphor definitions, classifications, properties and functions of metaphores containing animal names are explained, and the methods used in the study are mentioned as document browsing and comparison. The metaphors in the resulting database of the Italian and Turkish descriptive dictionaries have been examined comparatively in terms of their use as output sources and areas they are used in; qualifications in terms of negative, positive and neutral characteristics; the relations between groups and individuals; and their uses as sex-based, exclamation, appeals and abusive words. It is thought that the results obtained from the examination will contribute to the teaching of Turkic and Italian as a foreign language and to the translation and intercultural studies among these languages.

Keywords:

zoometaphors, italian metaphors,

PDF

___

Adalı, O. (2004). Anlamak ve Anlatmak. İstanbul: Pan.
Aksan, D. (2000). Her Yönüyle Dil (Ana Çizgileriyle Dilbilim). Ankara: TDK.
Aksan, D. (2006). Anlambilim (4. Baskı). Ankara: Engin.
Aksoy, Ö. A. (1995). Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü: Cilt 1. Atasözleri Sözlüğü. İstanbul: İnkılâp.
Babkin, А. Š. (1970). Russkaya Frazeologiya, Eyo Razvitiye i İstočniki. Leningrad: Nauka.
Budaev, E. V. (2007). Stanovlenie Kognitivnoy Teorii Metaforıy. Lingvokulurologiya, 1, 16-32. http://www.philology.ru/linguistics1/budaev-07.htm
Corriere della Sera. Dizionario Italiano. http://dizionari.corriere.it/dizionario_italiano/
Czerwińska, Ż. (2005). Natsionalnıy i İnternatsionalnıy Aspekt Russkoi i Polskoi Frazeologii, Eksplitsiruyuşçey Neverbalnıye Sredstva Kommunikatsii. http://www.fh.ug.gda.pl
Dardano, M. & Trifone P. (1995). Grammatica Italiana con Nozioni di Linguistica (3. Baskı). Bologna: Zanichelli.
Danesi, M. (2003). La Metafora nel Pensiero e Linguaggio. Brescia: La Scuola.
Dini, M. & Gattı C. (1991). Schwarzkopf. L'orso del deserto. Milano: Rizzoli.
Gak, V. G. (1988). Metafora: Universalnoe i Specifičeskoe. Metafora v Yazıyke i Tekste. Moskva: Nauka, ss. 11-26.
Hoepli.it. Dizionario Italiano. http://www.grandidizionari.it/Dizionario_Italiano.aspx
Katermina, V. V. (2011). Zoomorfičeskiy Komponent v Nominaciyah Čeloveka. V. I. Makarov (Ed.), in Literaturnaya i Dialektnaya Frazeologiya: Istoriya i Razvitie (Vol.1- 2), (pp. 244-248). Velikiy Novgorod: NovGU im.Yaroslava Mudrogo.
Kipriyanova, A. A. (1999). Opıyt Tematičeckogo Slovarya Frazeologizmov i Paremiy s Komponentom- Zoomorfizmom (Na Materiale Russkogo, Angliyskogo, Francuzskogo iNovogrečskovo Yazıykov). Krasnodar.
Kiryakova-Dineva T. (2013). Hand in Hand: Die Steigerung der Idiomatischen und Interkulturellen Kompetenz am Beispiel von Zwillingsformeln des Deutschen, Englischen und Bulgarischen. Doris Sava & Hermann Scheuringer (Ed.), in Im Dienstedes Wortes. Lexikologische und Lexikografische Streifzüge Festschrift für Ioan Lăzărescu (pp. 379-385). Passau: Verlag Karl Stutz.
Lakoff, G. & Johnson, M. (2004). Metafora e Vita Quotidiana (2. Baskı). P. Violi (Çev.). Milano: Strumenti Bompiani.
La Repubblica.it. Dizionario Italiano. http://dizionari.repubblica.it/italiano.php
Lukyanova, N. A. (1986). Ekspresivnaya Leksika Razgovornogo Upotrebleniya: Problemıy Semantiki. Novosibirsk: Nauka.
Peybonen, R. (2013). Zoomorfnaya Metafora, Harakterizuyuštaya Čeloveka, v Russkoy i Estonskoy Razgovornoy Reči. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Tartuskiy Universitet Filosofskiy Fakultet, Tartu.
Seropegina, T. V. (2011). Zoomorfizmıy Kak Edincıy Zoomorfnogo Koda Angloyazıyčnıy Kulturıy. Vestnik VGU. Seriya: Lingvistika i Mežkulturnaya Kommunikaciya, 1, ss. 81-84.
Sklyarevskaya, G. N. (2004). Metafora v Sisteme Yazıyka. SPb.
Solnceva, N. V. (2004). Sopostavitelnıy Analiz Zoonimov Russkogo, Francuzskogo i Nemeckogo Yazıykov v Etnosemantičeskom Aspekte. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Omsk.
Šahovskiy, V. I. (2008). Lingvističeskaya Teoriya Emociy. Moskva: Gnozis.
TDK. Türkçe Sözlük (1988). Ankara.
TDK. Güncel Türkçe Sözlük. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts
TDK. Büyük Türkçe Sözlük. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&view=bts
Teliya, V. N. (1988). Metaforizaciya i Eyo Rol v Sozdanii Yazıykovoy Kartinıy Mira. Rol Čelovečeskogo Faktora v Yazıyke: Yazıyk i Kartina Mira. Moskva: Nauka, ss. 173-204.
Troyanova, T. (2003). Antropocentričeskaya Metafora v Russkomi Estonskom Yazıykah. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Tartu.
Ullmann, S. (1966). La Semantica: Introduzione alla Scienza del Significato. A. Baccarini&L. Rosiello (Çev.). Mulino: Bologna.
Vainik, E. (2012). Eesti Keele Sõnavara Afektikalduvus ja Mis Sellega Peale Hakata. Keel ja Kirjandus. 8-9, ss. 644-657.
Volf, E. M. (1988). Metafora i Ocenka. Metafora v Yazıyke i Tekste. Moskva: Nauka, ss. 52–65.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (Gen. 5. Baskı). Ankara: Seçkin.
Zingarelli, N. (1996). Vocabolario della Lingua Italiana (12. Baskı). Bologna: Zanichelli.