H. Süleyman GÖKÇE, Saniye TABAN, Osman ŞİMŞEK

ZEOLİTİK TÜF İKAMESİNİN FARKLI AGREGALAR ÜZERİNDE ALKALİ-SİLİKA REAKSİYONU ETKİLERİNİN BELİRLENMESİ

Bu çalışmanın amacı, andezit, kireçtaşı ve perlit kayaçlarından üretilen kırmataş agregaların, harç karışımlarındaçimento yerine farklı oranlarda zeolitik tüf (ZT) kullanılmasının alkali-silika reaksiyonu (ASR)’na ilişkinözelliklerini belirlemektir. Kırma agrega numuneleri üzerinde ASR’yi belirlemek için ASTM C 1260 görehızlandırılmış harç çubuk deneyleri yapılmıştır. ZT katkısı CEM I 42.5 R tipi çimentoya, %0, 10, 20, 30 ve 40oranlarında ikame edilmiştir ve agrega türleri üzerinde ASR etkinliğini araştırmak için 45 adet harç çubuğuüretilmiştir. Hızlandırılmış harç çubuk metoduna göre numunelerin 3, 7, 14, 28, 42 ve 56 günlük boy değişimdeğerleri ölçülmüştür. 14 günlük kontrol numunelerinde perlit %0,570 oranında potansiyel zararlı seviyede,andezit %0,101 oranında kritik seviyede ve kireçtaşı %0,061 oranında zararsız seviyede boy değişimineuğramıştır. Zararlı seviyede olan boy değişimleri perlitte %30 ve 40, andezitte %20, 30 ve 40 ZT ikamesindekontrol altına alınmıştır. Tüm numunelerin boy değişim miktarı ZT ikamesi artıkça azalmaktadır. Sonuçta, ZTkatkısının reaktif agregaların ASR’sini önlemede etkili olduğu anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Alkali silika reaksiyonu, zeolitik tüf, perlit, andezit, kireç taşı

PDF

___

Tosun, K., Yazıcı, H., Baradan, B., “Uçucu Kül ve
Silika Tozunun Alkali - Silika Reaksiyonuna
Etkisinin İncelenmesi”, Türkiye İnşaat
Mühendisliği XVI. Teknik Kongre ve Sergisi,
Ankara, 188-203, 2001.
Stanton, T.,E., “Expansion of Concrete Through
Reaction Between Cement and Aggregate”,
Proceedings, American Society of Civil
Engineers, Vol. 66, pp. 1781-1811, 1940.
Neville, A. M., “Properties of Concrete”,
Longman Scientific & Technical, England, 155-
, 1981.
Farny, J. A., Kosmatka, S. H., ”Betonda Alkali
Agrega Reaksiyonunun Teşhis ve Kontrolü”, Çeviren: Kalmış, M., Güngör, N., Eribol, S.,
American Concrete Pavement Association
(ACPA), 1-26, 1998.
Ramachandran, V.S., Concrete Admixture
Handbook, Science and Technology, Second
Edition, USA, 1995.
Şimşek, O., Beton ve Beton Teknolojisi, Seçkin
Yayıncılık, Genişletilmiş 3. Baskı, Ankara, 2009.
Taban, S., Şimşek, O., “Zeolitik Tüf Katkı Oranı
ve Deniz Suyunun Çimentonun Fiziksel ve
Mekanik Özelliklerine Etkisi”, Gazi Üniv. Müh.
Mim. Fak. Der., 24 (1), 145-153, 2009.
Arslan, M., Beton, Atlas Yayın Dağıtım Ltd. Şti.,
Baskı, İstanbul, 2001.
Bektaş, F., Uzal, B., Turanlı, L. “Öğütülmüş
Doğal Zeolitin Doğal Alkali-Silika Reaksiyonu ve
Sülfat Etkisi ile Genleşmesinin İncelenmesi”,
İMO 5. Ulusal Beton Kongresi, İstanbul, 403-
, 2003.
Gökçe, H.S. ve Cemalgil, S., “Alkali-Silika
Reaksiyonunun Kontrol Altına Alınmasında
Endüstriyel Atıkların ve Doğal Kaynakların
Değerlendirilmesi”, Uluslararası Sürdürülebilir
Yapılar Sempozyumu (ISBS), Ankara, 30-34,
-
Sersale, R., Frigione, G., “Natural Zeolites as
Constituents of Blended Cements”, La Chimica E
L'Industria, Vol. 67, 177-180, 1985.
Naiqian, F., Hongwei, J., Enyi, C., “Study on the
Suppression Effect of Natural Zeolite on
Expansion of Concrete Due to Alkali-Aggregate
Reaction”, Magazine of Concrete Research,
(1), 17-24, 1998.
McConnel, D., Mielenz, R.C., Holland, W.Y.,
Greene, K.T., “Cement-Aggregate Reaction in
Concrete”, Proceedings American Society for
Testing Materials, Vol. 44, 93-128, 1947.
Mizumoto, Y., Kosa, K., Ono, K., Nakano, K.,
“Study on Cracking Damage of a Concrete
Structure due to Alkali-Silica Reaction”,
Proceedings of the 7th International Conference
on Alkali-Aggregate Reaction, P.E., Grettan-
Bellew (ed.), Ottawa, Canada, 204-209, 1986.
French, W.J., “The Characterization of Potentially
Reactive Aggregates”, 9th Intenational
Conference on Alkali-Aggregate Reaction in
Concrete, 338-346, 1992.
Binal, A., “Pesimum Reaktif Agrega İçeriğinin
Alkali-Silika Reaksiyonuna Etkisinin Deneysel
Yöntemlerle Araştırılması”, İstanbul Üniv. Müh.
Fak. Yerbilimleri Dergisi, 17 (2), 119-128, 2004.
Turanlı, L., Mesut, A., Uzal, B., “Erzincan
Mollaköy Ham Perlit Agregasının ve Perlit
Tozunun Taşıyıcı Hafif Beton Üretiminde
Kullanılabilirliğinin Araştırılması”, Proje Kod
No: 2005-03-03-2-77, Ankara, 2006.
Arslan, M., Çullu, M., “Ankara Yöresindeki Bazı
Agrega Ocaklarının Alkali Silika Reaktivitesi
Açısından İncelenmesi”, Gazi Üniv. Müh. Mim.
Fak. Der., 21(4), 613-620, 2006.
TS EN 1097-6, “Agregaların Mekanik ve Fiziksel
Özellikleri İçin Deneyler Bölüm 6: Özgül Ağırlık
ve Su Emme Oranı Tayini”, Türk Standartları
Enstitüsü, Ankara, 2002.
TS 25, “Doğal Puzolan (Tras)-Çimento ve
Betonda Kullanılan-Tarifler, Gerekler ve
Uygunluk Kriterleri”, Türk Standartları
Enstitüsü, Ankara, 2008.
TS EN 197-1, “Çimento - Bölüm 1: Genel
Çimentolar - Bileşim, Özellikler ve Uygunluk
Kriterleri”, Türk Standartları Enstitüsü,
Ankara, 2002.
ASTM C-1260-07, “Standard Test Method for
Potential Alkali Reactivity of Aggregates (Mortar-
Bar Method)”, Annual Book of ASTM Standards,
Concrete and Mineral Aggregates, American
Society for Testing and Materials, Philadelphia,
USA, 2007.
ASTM C-227-03, “Standard Test Method for
Potential Alkali Reactivity of Cement-Aggregate
Combinations (Mortar-Bar Method)”, Annual
Book of ASTM Standards, Concrete and Mineral
Aggregates, American Society for Testing and
Materials, Philadelphia, USA, 2003.
Xiaoxin, F., “Testing the Activity of Aggregates
and Studies on the Measures for Suppressing the
Expansion due to Alkali-Aggregate Reaction”,
Doctoral Thesis of Tsinghua University,
Beijing, China, 2002.
Fujiwara, T., Saton, E., Dong, J., “Adaptablity of
Zeolite as an Admixture for Preventing Alkali-
Aggregate Reaction”, JCA Proc. Cem. Concr.,
, 674– 679, 1995.
Quanlin, N. and Naiqian, F., “Effect of Modified
Zeolite on the Expansion of Alkaline Silica
Reaction”, Cement and Concrete Research, 35,
– 1788, 2005.