YARI-KESİKLİ STİREN POLİMERİZASYON REAKTÖRÜNÜN GENETİK ALGORİTMA İLE BULANIK KONTROLU

Polimerleşmede esas amaç, istenilen kalitede ürün eldesi olup, polimerleşme proseslerinde kontrol ve tasarımbüyük önem taşımaktadır. Çalışmada stirenin yarı–kesikli, ceketli bir reaktörde serbest radikalik çözeltipolimerizasyonu incelenmiştir. Ayarlanabilen değişken olarak dalgıç ısıtıcıdan verilen ısı seçilmiştir. Kontrolyöntemi olarak seçilen bulanık kontrol için en iyi kontrolü sağlayacak üyelik fonksiyon kümeleri ve ilişki matrisigenetik algoritma (GA) ile belirlenmiştir. GA için uygunluk fonksiyonu olarak hataların mutlak değerleritoplamı (IAE) seçilmiştir. Belirlenen bulanık kontrol parametreleri yardımıyla deneysel çalışmalara geçilmiştir.Deneysel çalışmalarda stiren ve toluen karışımı reaktöre beslenmiş, başlatıcı olarak benzoil peroksit kullanılmışve ekzotermik reaksiyon nedeniyle artan reaktör içi sıcaklığı bulanık kontrol yöntemiyle istenilen set noktasındatutulmaya çalışılmıştır. Deney süresince belli zaman aralıklarında alınan numunelerden yüzde monomerdönüşümü ve viskozite ortalama molekül ağırlığı değerleri belirlenmiştir. Parametreleri GA kullanılarak bulunanbulanık kontrol yönteminin yarı-kesikli polimer reaktör sıcaklığını başarıyla kontrol ettiği sonunucunavarılmıştır. Deneysel monomer dönüşüm değerlerinin teorik monomer dönüşüm değerlerinden yüksek çıktığı vedeneysel viskozite ortalama molekül ağırlığı değerlerinin teorik olarak hesaplanan sayıca ortalama molekülağırlığı değerleriyle uyumlu olduğu gözlemlenmiştir.

___

  • Özkan, G., Özen, Ş., Erdoğan, S., Hapoğlu, H. ve
  • Alpaz, M., “Nonlinear control of
  • polymerization reactor”, Computers and Chem.
  • Eng., Cilt 25, No 757- 763, 2001.
  • Pal, T., Pal, N. R. ve Pal, M., “ Learning Fuuzy
  • Control Rules for Controllers withGenetic
  • Algorithms”, International Journal of
  • Intelligent Systems, Cilt 18, 569- 592, 2003.
  • Altınten, A., Erdoğan, S., Alioğlu, F., Hapoğlu H.
  • ve Alpaz, M. “Application of adaptive PID
  • control with genetic algorithm to a
  • polimerization reactor”, Chem. Eng. Comm.,
  • Cilt 191, 1158-1172, 2004.
  • Antures, A.J.B., Pereira, J.A.F.R. ve Fileti,
  • A.M.F.,“Fuzzy control of a PMMA batch
  • reactor: Development and experimental testing”,
  • Computers and Chem. Eng., Cilt 30, 268-276,
  • -
  • Altınten, A., Erdoğan, S., Hapoğlu H., Aliev, F.
  • ve Alpaz, M. “Application of fuzzy control
  • method with genetic algorithm to a
  • polimerization reactor at constant set point”,
  • Chem. Eng. Research and Design, Cilt 84, No
  • A11, 1012-1018, 2006.
  • Altınten, A., Ketevanlıoğlu, F., Erdoğan, S.,
  • Hapoğlu H. ve Alpaz, M. “Self-tuning PID
  • control of Jacketed batch polystyrene reactor
  • using genetic algorithm”, Chem. Eng. J, Cilt
  • , 490-497, 2008.
  • Güzel, Y., Hasan, A.R., Karagöz, A.R., Erdoğan,
  • S., Alpbaz, M. ve Saçak, M., “The Dynamic
  • Properties of Jacketed Batch Reactor of Radical
  • Styrene Polymerization”, Turkish Journal of
  • Engineering and Environmental Sciences,
  • Cilt 17, No 2, 81-90. 1993.
  • Holland, J.H., Adaptation in natural and
  • artificial systems, Univ. of Michigan Press,
  • Ann Arbor, MI, 1975.
  • Altınten A., Genetik Algoritma Kullanılarak
  • Fuzyy Kontrol Yöntemi İle Bir Stiren
  • Polimerizasyon Reaktörünün Kontrolü,
  • Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri
  • Enstitüsü, 2001.
  • Gözen, Ş., Bulanık esnek akış tipi çok prosesli
  • çizelgeleme probleminin genetik
  • algoritma ve tavlama benzetimi ile çözümü,
  • Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi,
  • Fen Bilimleri Enstitüsü, 2007.
  • Atlaş, İ. H., “Bulanık Mantık: Bulanık
  • Denetim”, Enerji, Elektrik, Elektromekanik -
  • e, 64: 76- 81, 1999.
  • Newell, R. B. ve Lee, P. L., Applied Process
  • Control: A Case Study, Prentice Hall, 97-111,
  • -
  • Altınten, A., Erdoğan, S., Hapoğlu, H. ve Alpbaz,
  • M., “Control of a polymerization reactor by fuzzy
  • control method with genetic algorithm”,
  • Comput. Chem. Eng., Cilt 27, No 7, 1031–1040,
  • -
Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi-Cover
  • ISSN: 1300-1884
  • Yayın Aralığı: 4
  • Başlangıç: 1986
  • Yayıncı: Oğuzhan YILMAZ
Sayıdaki Diğer Makaleler

ETANOL-BENZİN VE METANOL-BENZİN KARIŞIMLARININ BUJİ İLE ATEŞLEMELİ BİR MOTORUN YANMA PARAMETRELERİNE VE EGZOZ EMİSYONLARINA ETKİSİNİN İNCELENMESİ

Muharrem EYİDOĞAN, Mustafa ÇANAKCI, Ahmet ÖZSEZEN, Ertan ALPTEKİN, Ali TÜRKCAN, İbrahim KILIÇASLAN

HURDA YASASININ OTOMOBİL KAYNAKLI SERA GAZI EMİSYONUNDA OLUŞTURACAĞI MUHTEMEL ETKİ

Ülkü ŞAHİN, Burcu ONAT, Nüket SİVRİ, Ebru YALÇIN

AISI304 ÇELİKLERİN TORNALANMASINDA EP KATKILI KARMA BİTKİSEL ESASLI KESME SIVILARININ PERFORMANSI

M. Hüseyin ÇETİN, Babür ÖZÇELİK

YARI-KESİKLİ STİREN POLİMERİZASYON REAKTÖRÜNÜN GENETİK ALGORİTMA İLE BULANIK KONTROLU

Ayla ALTINTEN, Seçkin ALTINDAL, Sebahat ERDOĞAN, Hale HAPOĞLU

DÜZENSİZ BİNALARDA SİSMİK TABAN İZOLATÖRÜ UYGULAMASININ MİMARİ TASARIMA ETKİSİ

Asena SOYLUK, M. Emin TUNA

DIŞTAN PERDE DUVARLA GÜÇLENDİRMEDE PERDE-HATIL BİRLEŞİM YERLERİNDE KULLANILAN BLON SAYISININ ARAŞTIRILMASI

Hanifi TOKGÖZ, Ömer CAN

SİSMİK TABAN İZOLASYONU UYGULAMASI İÇİN TARİHİ ŞEHZADE MEHMET CAMİSİNİN DİNAMİK ANALİZİ

Asena SOYLUK, M. Emin TUNA

YAPAY GÖRME SİSTEMLERİ İÇİN GELİŞTİRİLEN GAUSS DAĞILIMI TABANLI YENİ BİR ADAPTİF SİMÜLASYON ALGORİTMASI

Mustafa ÖZDEN, İrfan KARAGÖZ

IPv4’DEN IPv6’YA GEÇİŞ İÇİN AHP MODELİ

Emel AYDOĞAN, M. Yekta SOYLU, Cevriye GENCER, Suna ÇETİN, Murat SOYSAL, Onur BEKTAŞ, Emre YÜCE, Yusuf ÖZTÜRK, Yavuz GÖKIRMAK, Şeref SAĞIROĞLU

CEVİZ KABUĞU VE FINDIK KABUĞU KULLANILARAK SULU ÇÖZELTİLERDEN DİSPERS AZO BOYALARIN GİDERİMİ

Nihan KAYA, A. Tuğçe YÜCEL, Arzu KONKAN, Deniz MOCUR, Murat GÜLTEKİN