YARI-KESİKLİ STİREN POLİMERİZASYON REAKTÖRÜNÜN GENETİK ALGORİTMA İLE BULANIK KONTROLU
Polimerleşmede esas amaç, istenilen kalitede ürün eldesi olup, polimerleşme proseslerinde kontrol ve tasarımbüyük önem taşımaktadır. Çalışmada stirenin yarı–kesikli, ceketli bir reaktörde serbest radikalik çözeltipolimerizasyonu incelenmiştir. Ayarlanabilen değişken olarak dalgıç ısıtıcıdan verilen ısı seçilmiştir. Kontrolyöntemi olarak seçilen bulanık kontrol için en iyi kontrolü sağlayacak üyelik fonksiyon kümeleri ve ilişki matrisigenetik algoritma (GA) ile belirlenmiştir. GA için uygunluk fonksiyonu olarak hataların mutlak değerleritoplamı (IAE) seçilmiştir. Belirlenen bulanık kontrol parametreleri yardımıyla deneysel çalışmalara geçilmiştir.Deneysel çalışmalarda stiren ve toluen karışımı reaktöre beslenmiş, başlatıcı olarak benzoil peroksit kullanılmışve ekzotermik reaksiyon nedeniyle artan reaktör içi sıcaklığı bulanık kontrol yöntemiyle istenilen set noktasındatutulmaya çalışılmıştır. Deney süresince belli zaman aralıklarında alınan numunelerden yüzde monomerdönüşümü ve viskozite ortalama molekül ağırlığı değerleri belirlenmiştir. Parametreleri GA kullanılarak bulunanbulanık kontrol yönteminin yarı-kesikli polimer reaktör sıcaklığını başarıyla kontrol ettiği sonunucunavarılmıştır. Deneysel monomer dönüşüm değerlerinin teorik monomer dönüşüm değerlerinden yüksek çıktığı vedeneysel viskozite ortalama molekül ağırlığı değerlerinin teorik olarak hesaplanan sayıca ortalama molekülağırlığı değerleriyle uyumlu olduğu gözlemlenmiştir.
Anahtar Kelimeler:
Genetik Algoritma, Bulanık Kontrol, Yarı-Kesikli Polimer Reaktörü.
___
- Özkan, G., Özen, Ş., Erdoğan, S., Hapoğlu, H. ve
- Alpaz, M., “Nonlinear control of
- polymerization reactor”, Computers and Chem.
- Eng., Cilt 25, No 757- 763, 2001.
- Pal, T., Pal, N. R. ve Pal, M., “ Learning Fuuzy
- Control Rules for Controllers withGenetic
- Algorithms”, International Journal of
- Intelligent Systems, Cilt 18, 569- 592, 2003.
- Altınten, A., Erdoğan, S., Alioğlu, F., Hapoğlu H.
- ve Alpaz, M. “Application of adaptive PID
- control with genetic algorithm to a
- polimerization reactor”, Chem. Eng. Comm.,
- Cilt 191, 1158-1172, 2004.
- Antures, A.J.B., Pereira, J.A.F.R. ve Fileti,
- A.M.F.,“Fuzzy control of a PMMA batch
- reactor: Development and experimental testing”,
- Computers and Chem. Eng., Cilt 30, 268-276,
- -
- Altınten, A., Erdoğan, S., Hapoğlu H., Aliev, F.
- ve Alpaz, M. “Application of fuzzy control
- method with genetic algorithm to a
- polimerization reactor at constant set point”,
- Chem. Eng. Research and Design, Cilt 84, No
- A11, 1012-1018, 2006.
- Altınten, A., Ketevanlıoğlu, F., Erdoğan, S.,
- Hapoğlu H. ve Alpaz, M. “Self-tuning PID
- control of Jacketed batch polystyrene reactor
- using genetic algorithm”, Chem. Eng. J, Cilt
- , 490-497, 2008.
- Güzel, Y., Hasan, A.R., Karagöz, A.R., Erdoğan,
- S., Alpbaz, M. ve Saçak, M., “The Dynamic
- Properties of Jacketed Batch Reactor of Radical
- Styrene Polymerization”, Turkish Journal of
- Engineering and Environmental Sciences,
- Cilt 17, No 2, 81-90. 1993.
- Holland, J.H., Adaptation in natural and
- artificial systems, Univ. of Michigan Press,
- Ann Arbor, MI, 1975.
- Altınten A., Genetik Algoritma Kullanılarak
- Fuzyy Kontrol Yöntemi İle Bir Stiren
- Polimerizasyon Reaktörünün Kontrolü,
- Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri
- Enstitüsü, 2001.
- Gözen, Ş., Bulanık esnek akış tipi çok prosesli
- çizelgeleme probleminin genetik
- algoritma ve tavlama benzetimi ile çözümü,
- Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi,
- Fen Bilimleri Enstitüsü, 2007.
- Atlaş, İ. H., “Bulanık Mantık: Bulanık
- Denetim”, Enerji, Elektrik, Elektromekanik -
- e, 64: 76- 81, 1999.
- Newell, R. B. ve Lee, P. L., Applied Process
- Control: A Case Study, Prentice Hall, 97-111,
- -
- Altınten, A., Erdoğan, S., Hapoğlu, H. ve Alpbaz,
- M., “Control of a polymerization reactor by fuzzy
- control method with genetic algorithm”,
- Comput. Chem. Eng., Cilt 27, No 7, 1031–1040,
- -
- ISSN: 1300-1884
- Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
- Başlangıç: 1986
- Yayıncı: Oğuzhan YILMAZ
Sayıdaki Diğer Makaleler
YAPAY ARI KOLONİSİ ALGORİTMASI TABANLI KARARLI GÜÇ SİSTEMİ DENGELEYİCİSİ TASARIMI
İbrahim EKE, M. Cengiz TAPLAMACIOĞLU, İlhan KOCAARSLAN
IPv4’DEN IPv6’YA GEÇİŞ İÇİN AHP MODELİ
Emel AYDOĞAN, M. Yekta SOYLU, Cevriye GENCER, Suna ÇETİN, Murat SOYSAL, Onur BEKTAŞ, Emre YÜCE, Yusuf ÖZTÜRK, Yavuz GÖKIRMAK, Şeref SAĞIROĞLU
Tamer T. ÖZBEN, Nurettin ARSLAN, Mahmut ÖZBAY
ULUSLARARASI BİR İMALAT FİRMASINDA MÜŞTERİ MEMNUNİYETİNİ BELİRLEYEN FAKTÖRLERİN ANALİZİ
Hasan SELİM, Sibel SELİM, Selen EROĞLU
Hakan KÖYLÜ, Ali ÇINAR, Mehmet UÇAR
Umut ORHAN, Mahmut HEKİM, Mahmut ÖZER
PEM TİPİ YAKIT PİLLERİ İÇİN ÇİFT KUTUPLU AKIŞ PLAKALARININ MODELLENMESİ
Ahmet EKİZ, Talha CAMCI, İbrahim TÜRKMEN, Mehmet SANKIR, Sıtkı USLU, Derek K. BAKER, Ertan AĞAR
METRO İSTASYONUNDA FARKLI YANMA MODELLERİ KULLANARAK YANGIN SİMÜLASYONU
Salih KARAASLAN, Nureddin DİNLER, Nuri YÜCEL
DÜZENLİ ÜÇGEN VEYA DAİRESEL BOŞLUKLARA SAHİP BETONARME KİRİŞLERİN DAVRANIŞ VE DAYANIMI