Bülent SÖNMEZER, Sami Oğuzhan AKBAŞ, Nihat Sinan IŞIK

KIRIKKALE İLİ YERLEŞİM ALANI İÇİN EN BÜYÜK İVME, ZEMİN BÜYÜTMESİ VE HAKİM TİTREŞİM PERİYODU ÖZELLİKLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Yetiş

Kırıkkale, deprem üretme potansiyeli yüksek Kuzey Anadolu, Bala, Seyfe, Karakeçili, Kırıkkale-Sungurlu ve Keskin gibi önemli fay zonlarına mesafesi nedeniyle deprem tehlikesi yüksek olan bir şehirdir. Bu çalışmada; Kırıkkale il merkezi zeminlerinin dinamik davranış özelliklerini belirlemek ve yeni yerleşim alanları ile yapılaşmaya yol gösterici olmak amacıyla derlenen 107 sondaj, 15 sismik kırılma ve 6 aktif kaynaklı yüzey dalgası yöntemi (MASW) verisinden elde edilen jeoteknik ve jeofizik veriler kullanılarak, eşdeğer doğrusal analiz yöntemiyle tek boyutlu sismik tepki analizleri gerçekleştirilmiştir. Analizlerde; azalım ilişkilerinden elde edilen hedef spektrumla ölçekli 7,14 moment büyüklüğüne (Mw) sahip 1999 Düzce Depreminin Lamont-1061 kaydı kullanılmış ve inceleme konusu bölgenin en büyük yer ivmesi, zemin büyütmesi ve zemin hakim periyotları değerlendirilerek haritalanmıştır. Hazırlanan haritalarda çalışma alanında genel olarak yüksek ivme ve orta-yüksek periyot değerleri gözlenmektedir.

ASSESSMENT OF THE PEAK ACCELERATION, AMPLIFICATION RATIO AND FUNDAMENTAL PERIOD PROPERTIES FOR THE KIRIKKALE PROVINCE SETTLEMENT AREA

Due to its proximity to active fault zones such as Bala, Seyfe, Karakeçili, Kırıkkale-Sungurlu and Keskin, the province of Kırıkkale is classified within the highest earthquake hazard zone in accordance to the Turkish Earthquake Code. In this study; a site-specific site response analysis was performed using equivalent linear method to estimate the local site effects on seismic ground motions and for guidance to the future construction activities. For this purpose, geotechnical and geophysical data compiled from 107 soil exploration borings, 15 seismic refraction and 6 MASW tests were employed. In the analyses, the ground motion record of the 1999 Düzce Earthquake from the Lamont-1061 station was used. The spatial distribution of peak ground acceleration, soil amplification ratio and the fundamental period are presented as maps. The results indicate high ground acceleration and medium-high period values within the study area.

PDF

___

1. Kramer, S.L., Geotechnical Earthquake Engineering, Prentice-Hall, Upper Saddle River, New Jersey,1996.
2. Tezcan, S.S., Kaya, E, Bal I.E., Özdemir, Z., Seismic amplification at Avcilar, İstanbul, Eng Struct Cilt 24, No 5, 661667, 2002.
3. Kılıç, H., Özener, P.T., Ansal, A., Yıldırım, M., Özaydın, K., Adatepe, S., Microzonation of Zeytinburnu region with respect to soil amplification: a case study, Engineering Geology, Cilt 86, No 4, 238255, 2006.
4. Fırat, S., Işık N.S., Arman, H., Demir, M., Vural, İ., Investigation of the soil amplification factor in the Adapazari region, Bull. Eng. Geol. Environ., DOI: 10.1007/s10064-015-0731-z, 2015.
5. Ketin, İ., Yozgat bölgesinin jeolojisi ve Orta Anadolu Masifi'nin tektonik durumu, Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, Cilt 6, No 1, 1-40, Ankara. 1955.
6. Erkan, Y., Orta Anadolu masifinin Kırşehir bölgesinde etkili rejyonal metamorfizmanın petrolojik incelenmesi, Doçentlik Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara, 1975.
7. Seymen, İ., Kaman dolayında Kırşehir masifinin jeolojisi, Doçentlik Tezi, İstanbul Tek. Üniv. Maden Fak., 1982.
8. Ayan, M., Contribution e Tetude petrographique et geologique de la region situee an NordEst de Kaman, MTA yayını, Cilt 115, 1963.
9. Akyürek, B., Bilginer, E., Akbaş, B., Hepşen, N., Pehlivan, Ş., Sunu, O., Soysal, Y., Dağer, Z., Çatal, E., Sözeri, B., Yıldırım, H., ve Hakyemez, Y., Ankara Elmadağ-Kalecik dolayının temel jeoloji özellikleri Jeoloji Mühendisliği Dergisi, No 20, 31-46. 1984.
10. Birgili, Ş., Yoldaş, R., Ünalan, G., Çankırı- Çorum Havzasının Jeolojisi ve Petrol Olanakları. MTA Rapor, No 5621, 1975
11. Kırşehir İ30-31 paftası jeoloji haritası, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Ankara, 2008.
12. Rojay, B., Koçyiğit, A., Kuzey Anadolu Fay Sisteminin Orta Kesimi İçinde Aktif Bir Birleşik Çek-Ayır Havza: Merzifon-Suluova Havzası, Türkiye 62. Türkiye Jeoloji Kurultayı, Ankara, 822-823, 2009.
13. Koçyiğit, A., Orta Anadolunun Genel Neotektonik Özellikleri ve Depremselliği, Haymana-Tuzgölü-Ulukışla Basenleri Uygulamalı Çalışma, Türkiye Petrol Jeologları Özel Sayı 5, 1-26, 2000.
14. Koçyiğit, A., 2008. Ankaranın depremselliği ve 2005-2007 Afşar (Bala-Ankara) Depremlerinin kaynağı, MTA Doğal Kaynaklar ve Ekonomi Bülteni, No 6, 1-7, 2008.
15. Türkiye Diri Fay Haritası Kırşehir (NJ 36-3) paftası, seri no 25, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Ankara, 2015.
16. Parejas, E., Pamir, H. N., 19 Nisan 1938 Orta Anadolu yer deprenmesi İst. Üniv, Fen. Fak. Yayınları, seri B., cilt 4, No 3/4, 1939.
17. Reiter, L., Earthquake Hazard Analysis: issues and insights, Columbia University Press, New York, 1990.
18. PEER Report 2013/04-05-06 Pacific Earthquake Engineering Research Center Headquarters, University of California, Berkeley May 2013.
19. Deniz, A. ve Yücemen, M. S., Magnitude conversion problem for the Turkish earthquake data, Natural Hazards Cilt 55, No 2 333-352. 2010.
20. Deniz, A., Estimation of Eartquake Insurance Premium Rates for Turkey, Yüksek Lisans Tezi, ODTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2006.
21. Gutenberg, B., and Richter C.F., Earthquake Magnitude, Intensity, Energy and Acceleration (second paper), Bulletin. Seismological Society. America., Cilt 46, No 2, 105-145, 1956.
22. Vucetic, M., Dobry, R., Degradation of marine clays under cyclic loading, Journal of Geotechnical Engineering, ASCE, Cilt 114, No 2, 133-149. 1989.
23. Darendeli, M.B., Development of a new family of normalized modulus reduction and material damping curves, Doktora Tezi, University of Texas at Austin, 2001.
24. Ordonez, G.A., SHAKE2000-A Computer Program for the 1-D Analysis of Geotechnical Earthquake Engineering Problems, 2012.
25. Robertson, P. K., Woeller, D. J., Finn WDL Seismic cone penetration test for evaluating liquefaction potential, Canadian Geotechnical Journal, Cilt 29, 686-695, 1992.
26. Seed, H.B., Idriss, I.M., Soil moduli and damping factors for dynamic response analysis, Report No. EERC 70-10, University of California, Berkeley, USA, 1970.
27. Deprem Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik Ankara, 2007.
28. CEN (European Committee for standardization) Eurocode 8:design of structures for eartquake resistance, Part I: General rules, seismic actions and rules for buildings. EN 1998-1: 2004, Brussels, Belgium.