Diklorotriazin reaktif boyarmaddesi sentezi ve selülozik elyafa uygulanması

Ülkemizin pamuk rekoltesinin yüksek olması ve pamuk boyamada kullanılan boyaların ithal olması nedeniyle, suda çözünen, diklortriazin ve asetil amino grubu içeren heterobifonksiyonel Reaktif Orange 86 boyarmaddesi sentezlendi. Boyarmaddenin ticari olarak üretilen boya ile olan karşılaştırmasını sağlamak amacıyla sentezlenen boyarmaddenin fiziksel ve kimyasal özeliklerinin tespiti için erime noktası tayini ile sıvı kromotografi ve gaz kromotografi olmak üzere iki farklı teknikle kütle tayini yapıldı. Ayrıca UV spektrumu alındı ve floresans özellikleri incelendi. Sentezlenen diklorotriazin reaktif boyarmaddenin, alkali şartlarda, pamuk liflerine çektirme boyama metodu kullanılarak, farklı flotte oranı ve sıcaklıklarda boyama etkinliği araştırıldı. Renk haslığı tayinlerinde evrensel ve ticari yıkama, sürtünme ve yapay hava şartlarına karşı dayanım ISO Standartları esas alınarak araştırıldı. Ayrıca boyama verimi için K/S değerleri tespit edildi.

Synthesis of dichlorotriazine reactive dyestuff and application to cellulosic fibre

In this study water-soluble heterobifunctional Reactive Orange 86 dyestuff containing both a dichlorotriazinyl and an acetyl amino reactive group was synthesized because of high cotton production in our country and usage of import dyes while dyeing. To compare the synthesized dye and the commercial dye mass spectrum was obtained by using two different techniques, gas chromatography and liquid chromatography and melting point was obtained to determine the physical and chemical properties of the dyestuff, also ultra violet spectrum and fluorescence analysis were recorded. It was researched of dyeing effect of synthesized dichlorotriazin reactive dyestuff by using exhaust method to cellulosic fiber under alkali conditions at different flotte ratios and temperatures. Colourfastnesses to domestic and commercial laundering, to rubbing and to artificial light were researched according to ISO standards and also K/S values were determined for the color yield.

PDF

___

1. Alıcılar A, Murathan A, Bazı dispers mavi tekstil boyarmaddelerin eldesinin ve uygulanabilirliğinin araştırılması, Standard Dergisi, 435, 76-79, 1998.
2. Gordon, P.F., Gregory, P.G., “Organic Color in Chemistry”, Imperial Chemical Industries, 1987.
3. Hunger K., Industrial Dyes, Chemistry, Properties, Applications, Wiley-VCH, Verlag GmbH, Weinheim, 350-358. 2003.
4. Kocaer,F.O., Alkan,U., Boyar Madde İçeren Tekstil Atıksularının Arıtım Alternatifleri, Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, Cilt 7, Sayı 1, 2002.
5. Santhy K., Selvapathy P. “Removal of reactive dyes from waste water by adsorption on coir pith activated carbon”, Bioresource Technology, Cilt 97, No 11, 1329-1336, 2006.
6. “Boyarmaddeler” DPT 6. Beş Yıllık Kalkınma Planı OİK Raporu, Devlet Planlama Teşkilatı, Ankara, 1991.
7. T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, “Maddelere Göre Dış Ticaret 2000”, Devlet İstatistik Enstitüsü, Ankara, 52-55, 253-255, Ekim 2001.
8. “Hazine Dış Ticaret Müsteşarlığı İstatistikleri”, Hazine Dış Ticaret, Ankara, 1995.
9. Alıcılar A., Murathan A., “Tekstil Boyarmadde Sektörümüz”, Tekstil İşveren, Cilt 219, 222-223, 1998.
10. Taylor J. A., Pasha K., Phillips D. A. S., “The Dyeing Of Cotton With Hetero Bi-Functional Reactive Dyes Containing Both A Monochlorotriazinyl and a Chloroacetylamino Reactive Group”, Dyes and Pigments, Cilt 51, No 2-3, 145–152, 2001.
11. Burkinshaw, S.M. and Katsarelias, D., “The washoff reactive dyes on cellulosic fibres. Part 4: The use of different alkalis with monochlorotriazinyl dyes on cotton”, Dyes and Pigments, Cilt 35, No 3, 249-259, 1997.
12. Akçakoca, E.P., Özgüney, A.T., Atav, R., “The efficiency of washing agents in the post-dyeing removal of hydrolized reactive dye”, Dyes and Pigments, Cilt 72, No 1, 23-27, 2007.
13. TS EN ISO 105-C06/kasım 2001 tekstil-renk haslığı deneyleri - bölüm C06:evsel yıkamaya ve ticarî müesseselerde yıkamaya karşı renk haslığı
14. TS 717 EN ISO 105-X12/şubat 2000 tekstil-renk haslığı deneyleri - bölüm X12: sürtünmeye karşı renk haslığı tayini
15. TS 1008 EN ISO 105-B02/nisan 2001 tekstil - renk haslığı deneyleri -bölüm B04: yapay hava şartlarına karşı renk haslığı: ksenon ark lâmbası ile soldurma deneyi
16. Valz, H.G., “Industrial Color Testing”, Wiley- VCH, Germany, 23-29, 2001.
17. Völz G. Hans, “Industrial Color Testing Fundamentals and Techniques” Second Completely Revised Edition, Weinheim Wiley- VCH, Germany, 17–26, 2001.
18. Fidanoğlu P., Bir diklorotriazin reaktif boyarmaddesi olan reaktif orange 86’nın selülozik elyafa uygulanması, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2006.