19342

4483 SAYILI KANUNDA ÖNGÖRÜLEN ÖN İNCELEME GÖREVLİSİNİN YETKİLERİ VE BU ÇERÇEVEDE İZİN SİSTEMİNİN GEREKLİLİĞİ HAKKINDA DEĞERLENDİRME

Türk Hukukunda, memurların yargılanmaları konusundaki düzenlemelere bakıldığında idari etkinliğin giderek azaldığı bir tabloyu görmek mümkündür. 4483 sayılı Kanun, önceki düzenlemeden farklı olarak kişi, suç ve sistem yönünden değişiklikler getirmiştir. Kişi yönünden kapsam, memurlar ve diğer kamu görevlileri olarak belirlenmiştir. Memur tanımı yönünden idare hukukunun kavramları esas alınmıştır. Mülga Memurin Muhakematı Hakkında Kanun düzenlemesinden farklı olarak yeni durumda suç yönünden de daraltmaya gidilmiştir. Önceki Kanun (MMHK) döneminde hem görevden doğan hem de görev sırasında işlenen suçlar kapsam içerisindeyken, 4483 sayılı Kanun kapsamına sadece görev sırasında işlenen suçlar kapsama alınmıştır. 4483 sayılı Kanunun getirdiği en önemli yenilik izin sistemi olmuştur. 4483 sayılı Kanun daha önce geçerli olan tahkik sistemini terk edip izin sistemini getirmiş olması sebebiyle, izin aşamasında görevlendirilen ön incelemecinin görevlerinde önceki sisteme göre bazı değişiklikler yapılmıştır. Yetkili merci , ön incelemeve soruşturma izni verilmesi ya da verilmemesi bu Kanunda düzenlenen temel kavramlardır. Ön incelemeci, bu aşamada bazı yetkiler kullanmaktadır. Ancak yapılan değişiklikle ön inceleme görevlisinin 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununda yer alan tüm yetkileri kullanıp kullanamayacağı tartışmalı hale gelmiştir. Kişi hak ve özgürlüğünün teminatı ile hukuki belirlilik ve güvenlik ilkesi bakımından bu sürece dair yetkilerin ve bunların hangi koşullarda kullanılması gerektiğine ilişkin çerçeve bu makalenin ana temasıdır. Bu çalışmada, eski ve yeni yasada ön inceleme evrelerine ilişkin temel farklar ve özellikle yeni yasada düzenlenen ön inceleme görevlisinin yetkileri ile bu aşama incelenmiştir. Bu noktada izin sisteminin bir parçası olarak ön incelemenin işleyişini daha iyi anlama ve buna ilişkin kuralların yerinde olup olmadığını gözden geçirme bakımından özel soruşturma usulünün gerekliği üzerinde de durulmuş, memurlar bakımından ayrı bir soruşturma usulünün gerekli olup olmadığı hususu girişte ele alınmış ve sonuç kısmında da değerlendirmelerde bulunulmuştur.

INVESTIGATIVE POWER OF PRELIMINAR EXAMINER PURSUANT TO PROSECUTION OF PUBLIC SERVANT IN NO; 4483 CODE AND EVALUATION OF NECESSITY OF PERMISSION SYSTEM

When we examine the Turkish Law regarding to adjudication of public servant related to their public service misconduct and crimes, there have been a decrease of domination of executive branch. 4483 No. Code has created significant changes comparing to previous codes (Provisional Law on Prosecution of Public Servant- PLPPS) not only from subject of substance and procedure as well. Civil servants and other public service employee are included in the scope of subjective jurisdiction of the code. Civil servant is defined in common with administrative law definition. The scope of law from aspect of crime is narrowly defined compare to former law(PLPPS). While PLPPS had regulated crimes committed during public service, and crimes related to public service, 4483 No Code only regulates crimes committed during public service. One of the significant differences No; 4483 Code has brought is permission system, which requires executive permission in order to initiate criminal investigation against public servant regarding to their public misconduct. Competent Authority ,Preliminary Examination , and Criminal Investigation Permission/Denial are fundamental terms in this system. Preliminary examiner investigates the allegation, and uses some executive and judicial power. However it is very controversial that whether preliminary examiner can have all judicial power stemming from 5271 No Criminal Procedure Law like all public prosecutors have. The main purpose of the article is to examine and analyze power of preliminary examiner, and present permission procedure from aspect of fundamental rights and freedoms. In this study, the subject is compared previous and current law, illustrated fundamental similarities and differences about preliminary examiner, and permission system as well. In this regards, necessity of permission system is additionally discussed in whole article.

PDF

___

AKKAN, Tahir Murat, 4483 sayılı Kanuna Göre Memurların Yargılanmasında İdari Süreç, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilimdalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2009 AKYILDIZ, Ali, Memur Yargılamasında İdari Süreç, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi (GÜHFD), C. 5, Sa. 1-2 (Haziran-Aralık 2001), s. 154-221, (http://webftp.gazi.edu.tr/hukuk/dergi/5_7.pdf, erişim 27.07.2015). AKYILMAZ, Bahtiyar-SEZGİNER, Murat - KAYA, Cemil, Türk İdare Hukuku, b. 4, Seçkin Yayınevi, Ankara 2013 ALBAYRAK, Mustafa, Ceza Muhakemesi Kanunu-Öz Kitap, b. 7, Adalet yayınevi, Ankara 2012 ALTIPARMAK, Kerem, Van Depreminin Hukuktaki Artçıları, Anayasa Mahkemesinin Bayram Oteli Kararı, TESEV Yayınları, http://www.tesev. org.tr/assets/publications /file/15012014105617.pdf, erişim 28.07.2015 ASLAN, Onur Ender: Memurların Yargılanması Hakkındaki Yeni Yasa Üzerine Düşünceler, Amme İdaresi Dergisi, C. 33, Sa. 1, Mart 2000, s.59-77 AVCI, Mustafa, Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun Üzerine Bir İnceleme, AÜEHFD, C. XI, Sa.3-4, (2007), s. 273-294 BAŞEL, Ebubekir, Memurlara Özgü Yargılama Sistemi ve Gerekliliği, HUKAB Dergisi, Nisan-Haziran 2013, Sa. 5, http://www.hukabdÇAĞLAYAN, Ramazan, Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması İlişkin 4483 Sayılı Kanun Hakkında Bir Değerlendirme, AÜEHFD, C. VII, Sa.1-2, (Haziran 2003), s. 105-128 ÇAKMAK, Seyfullah, Yakalama Emri ve Zorla Getirme Kararının Hukuksal Açıdan Değerlendirilmesi, Adalet Dergisi, Yıl 98, Sa. 27, s. 168- 195 ÇETİN Erol, Açıklamalı-İçtihatlı Ceza Hukukunda ve Özel Yasalarda Memur Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanma Usulü ve Memur Suçları, Eda Matbaacılık, Ankara 2000 DEMİRBAŞ, Timur, Ceza Hukuku Genel Hükümler, b. 3, Seçkin Yayınevi, Ankara 2005 EREN, Abdurrahman, Memurin Muhakematı Hakkında Kanunu Muvakkat ile Onu Yürürlükten Kaldıran Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanunun Karşılaştırılması, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, C.55-3, s. 55-79 GÖKCAN, Hasan Tahsin-ARTUÇ, Mustafa, Ceza ve Usul Hukukunda Kamu Görevlisi Kavramı ve Özel Soruşturma Usulleri, Seçkin Yayınevi, Ankara 2007 GÜNDAY, Metin, İdare Hukuku, b. 10, İmaj Yayınevi, Ankara 2013 İĞDELER, Serdar-SUNTAY, Yusuf, Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanunun Uygulanması, Türk İdare Dergisi, Sa. 426, 2000, s.135. KARAVAİZOĞLU, Türker, 4483 Sayılı Kanunun Öngördüğü Soruşturma Usulleri, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İSTANBUL 2010 KINALITAŞ, Vahit-ASLAN, Fethi, Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hukuku, Türkiye Kamu-Sen Yayınları, Ankara 2003 KUNTER, Nurullah - YENİSEY, Feridun - NUHOĞLU, Ayşe, Ceza Muhakemesi Hukuku, b. 14, Arıkan Yayınevi, İstanbul Mart 2006 MALKOÇ, İsmail, Açıklamalı-Gerekçeli Memur Yargılaması, Adil Basımevi, Ankara, 2000 MALKOÇ, İsmail, Açıklamalı-Gerekçeli Memur Yargılaması, Malkoç Kitabevi, Ankara 2006 MUMCU, Uğur: Türk Hukukunda Memurların Yargılanması, AÜHFD, C.23, S.1-4, 1971, s.133-182 LİVANELİOGLU, Ömer Asım, Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanunun Eleştirisi, Ankara Barosu Dergisi, Yıl 57, (2000) Sa: 2, s. 33-43 ÖZBEK, Veli Özer, Yeni Ceza Muhakemesi Kanununun Anlamı, b. 1, Seçkin Yayınevi, Ankara 2005 ÖZEK, Çetin, Türk Hukukunda Memurların Muhakemesi, ÜHFM, C.XXVI, S.1-4, 1960, s.34-85. ÖZTÜRK Bahri, Memurların, Özel Bir Yargılama Usulüne Tabi Olmasının Sakıncaları ve Anayasa Mahkemesi Kararları, Ceza Hukuku ve Kriminoloji Dergisi, C.1, S.1, 1978, s.56-62 ÖZTÜRK Bahri, ERDEM, Mustafa Ruhan, Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, b. 9, Seçkin Yayınevi, Ankara 2006 ÖZTÜRK, Bahri - ERDEM, Mustafa Ruhan - ÖZBEK, Veli Özer, Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, Gözden Geçirilmiş b. 5, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2000 PINAR, İbrahim, 4483 sayılı Kanuna Göre Memur Suçlarında İdari ve Adli Soruşturma Usulleri, b. 2, Seçkin Yayınevi, Ankara 2003 SALİHOĞLU, Enver-DEMİRKOL, Selami, 4483 Sayılı Kanun ile Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Öncesi Aşamaya İlişkin Usul ve İşlemler, b. 2, Beta Yayınları, İstanbul 2005 SELÇUK, Sami, Memur Yargılaması Hakkında, TÜSİAD Yayınları, İstanbul, Ocak 1997 SELÇUK, Sami; Memurin Muhakematı Hakkında Kanunu Muvakkatın Değerlendirilmesi, Prof. Nurullah Kuntere Armağan, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Eğitim, Öğretim ve Yardımlaşma Vakfı Yayını, No:716, İstanbul, 1998, s.299-326 SOYASLAN, Doğan, Ceza Muhakemesi Hukuku, b.4, Yetkin Yayınevi, Ankara 2010 ŞAHİN, Cumhur, Ceza Muhakemesi Hukuku, b. 5, Seçkin Yayınevi, Ankara 2014 TOSUN, Öztekin, Türk Suç Muhakemesi Hukuku Dersleri, Cilt I, İstanbul, 1984 TOZMAN, Önder, Türk Hukukunda Memurların Yargılanması, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Diyarbakır 2001 Türk Ceza Adalet Sisteminin Etkinliğinin Geliştirilmesi Avrupa Birliği-Avrupa Konseyi Ortak Projesi, Arama ve El Koyma Tedbirleri Modülü, Hazırlayanlar; Juan Carlos Da SILVA (Koruma Tedbirlerinin Genel Özellikleri), Albrecht STANGE, (AİHM Kararlarında Ortaya Konulan Temel İlkeler), Doç. Dr. Ali Kemal YILDIZ (Arama ve El Koyma Tedbirleri) YAŞAR, Osman, Uygulamalı ve Yorumlu Ceza Muhakemesi Kanunu, C.1, Madde 1156, Seçkin Yayınevi, Ankara 2009 YURTCAN, Erdener, Ülkemizde Memur Yargılaması Kuralları, Yargı Reformu 2000 Sempozyumu, İzmir Barosu Yayını, İzmir 2000, s.371384 YURTCAN, Erdener, Ceza Yargılaması Hukuku, b. 11, Vedat Kitapçılık, Ankara 2005 ZAFER, Hamide, 4483 Sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanunun Değerlendirilmesi, İstanbul Barosu Dergisi, C. 74, Sa. 4, Aralık 2000, 981-1013