Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Öğrencilerinin Estetik Kavramına İlişkin Metaforik Algıları

Bir kavramı başka bir kavramla açıklayarak anlamak olarak tanımlanabilecek olan metaforlar, bütünüyle kavranması güç olan şeyleri, soyut kavramları, duyguları ve deneyimleri kavrayıp tanımlayabilmek için kullanılan önemli araçlardır. Bu araştırma, soyut, derin ve ifade edilmesi güç bir kavram olan estetiğe ilişkin, sanat eğitimcisi olmak üzere öğrenimlerine devam eden öğretmen adaylarının algılayış biçimlerini metaforlar aracılığıyla ortaya çıkarma amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya, 2021- 2022 öğretim yılında Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Öğretmenliği Anabilim Dalı ve Resim-iş Anabilim Dalı 1., 2., 3. ve 4. sınıfta öğrenimine devam eden toplam 103 öğretmen adayı katılmıştır. Veriler, öğretmen adaylarının “Estetik . . . gibidir/benzer; çünkü, . . .” ifadesini yazılı olarak tamamlamasıyla elde edilmiştir. Geçerli kabul edilen 83 metafora içerik analizi uygulanmış, toplamda 52 farklı metafor kullanıldığı ve bu metaforların 6 kategori altında toplandığı saptanmıştır. Bu kategoriler, “düzen, uyum, bütünlük ve denge yönüyle estetik”, “keyif ve doyum verici yönüyle estetik”, “göreli ve yansıtıcı olma yönüyle estetik”, “güzeli ve doğal olanı temsil etme yönüyle estetik”, ”vazgeçilmez ve ihtiyaç duyulan olma yönüyle estetik”, “değişen ve gelişen bir bakış açısı olma yönüyle estetik” olarak belirlenmiştir. Öğretmen adaylarının en çok metafor ürettiği kategorinin, “göreli ve yansıtıcı olma yönüyle estetik” kategorisi olduğu bulgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Estetik, metafor, öğretmen adayları, sanat eğitimi

Fine Arts Education Department Students' Metaphorical Perceptions of the Concept of Aesthetics

Metaphors, which can be defined as understanding by explaining a concept with another concept, are important tools used to comprehend and define abstract concepts, emotions, experiences and things that are difficult to understand. This study was carried out to reveal the perception of the prospective teachers, who continue their education to become art educators, about the concept of aesthetics, which is abstract, deep and difficult to express, through metaphors. A total of 103 prospective teachers, who continue their education in the 2021-2022 academic year and 1st, 2nd, 3rd and 4th grades of Dokuz Eylul University Buca Faculty of Education, Department of Fine Arts Education, participated in the research. Prospective teachers were asked to complete the following sentence: “Aesthetics is like ..., because ...”. The content analysis was applied to 83 metaphors that were admitted and it was found that a total of 52 different metaphors were used and these metaphors were collected in 6 categories, namely “aesthetics as order, harmony, balance and integrity”, “aesthetics as pleasure-giving and satisfactory”, “aesthetics as being relative and reflective”, “aesthetics as representing the beautiful and natural,” aesthetics as being indispensable and needed”, and "aesthetics as being a changing and developing perspective". It was found that the category of “aesthetics as being relative and reflective” is the most frequent one among the 6 categories.

Keywords:

Aesthetics, metaphor, prospective teachers, art education,

PDF

___

Akder, M. (2009). Biçim Kavram İlişkisi İçinde Mekan, Metafor, Estetik (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Arslan, M. M. & Bayrakçı, M. (2006). Metaforik Düşünme ve Öğrenme Yaklaşımının Eğitim-Öğretim Açısından İncelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 171, 100-108. https://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/milli_egitim_dergisi/171/171/8.pdf adresinden erişilmiştir.
Arun, Ö. (2014). İnce Zevkler - Olağan Beğeniler: Çağdaş Türkiye’de Kültürel Eşitsizliğin Yansımaları. Cogito, 167-191. https://www.researchgate.net/publication/261636380_Ince_Zevkler_-_Olagan_Begeniler_Cagdas_Turkiye'de_Kulturel_Esitsizligin_Yansimalari_Highbrow_-_Lowbrow_Reflections_of_Cultural_Inequality_in_Contemporary_Turkey#fullTextFileContent adresinden erişilmiştir.
Aykut, A. (2012). Sanat Eğitiminde Estetik. İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
Aykut, A. (2018). Estetik Paradigmalar Işığında Sanat ve Eğitimi. Ankara: Pegem Akademi.
Berg, B. L. & Lune, H. (2019). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (Çev. Ed. A. Arı). M. Koçyiğit & Y. T. Durmuş (Çev.) Eğitim Yayınevi. (Orijinal yayın tarihi 2016).
Bolla, P. de. (2012). Sanat ve Estetik. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Clarken, R. H. (1997, March). Five Metaphors for Educators. Paper presented Annual Meeting of the American Educational Research Association, Chicago.
Çernişevski, N. G. (2018). Sanatın Gerçeklikle Estetik İlişkileri. İstanbul: Kor Kitap.
Demirel, İ. N. (2018). 9-12 Yaş Çocukların Estetik Değer Algılarının İncelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 312-327. doi: 10.17679/inuefd.346720
Doğan, M. (1975). 100 Soruda Estetik. İstanbul: Gerçek Yayınevi.
Eisner, E. W. (2003). Artistry in Education. Scandinavian Journal of Educational Research, 47(3), 373-384. http://faculty.tamuc.edu/jthompson/537/Eisner2003ArtistryEducation.pdf adresinden erişilmiştir.
Erinç, M. S. (2011). Sanat Psikolojisi’ ne Giriş. Ankara: Ütopya Yayınevi.
Kagan, M. (1982). Güzellik Bilimi Olarak Estetik ve Sanat. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
Kant, I. (2016). Yargı Yetisinin Eleştirisi. İstanbul: İdea Yayınevi.
Kövecses, Z. (2002). Metaphor – A Practical Introduction. New York: Oxford University Pres.
Lakoff, G. & Johnson, M. (1980). Metaphors We Lived By. Chicago and London: The University of Chicago Press.
Lakoff, G. & Johnson, M. (2015). Çevirenin Önsözü: Metafora Dönüş. G. Y. Demir (Çev.). Metaforlar: Hayat, Anlam ve Dil içinde. 10-19. İstanbul: İthaki Yayınları.
Madeja, S. S. & Onuska, S. (1977). Through the Arts to the Aesthetic: The CEMREL Aesthetic Education Curriculum. USA: CEMREL, Inc.
Markovic, S. (2012). Components of aesthetic experience: aesthetic fascination, aesthetic appraisal, and aesthetic emotion. i-Perception, 1-17. doi: 10.1068/i0450aap
Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis. USA: SAGE Publications.
Ocak, G. & Gündüz, M. (2006). Eğitim Fakültesini Yeni Kazanan Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine Giriş Dersini Almadan Önce ve Aldıktan Sonra Öğretmenlik Mesleği Hakkındaki Metaforlarının Karşılaştırılması. Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 293-310. https://acikerisim.aku.edu.tr/xmlui/handle/11630/3615 adresinden erişilmiştir.
Özalp, K. (2016). Güzelin Bilinçli Algısı ve Estetik Eğitimi. İdil Dergisi, 5(21), 491-504. doi: 10.7816/idil-05-21-14
Özdemir Balakoğlu, M. & Erol, M. (2021). Öğretmen Adaylarının Duyusal Algı Gelı̇şiminı̇ Estetı̇k Obje Seçimlerı̇ Üzerı̇nden Değerlendı̇rme. Uluslararası Sanat ve Sanat Eğitimi Dergisi, 4(7), 328-344. doi: 10.29228/jiajournal.51714
Özdemir Balakoğlu, M. (2019). Sanat Eğitiminde Duyusal Algı ve Estetik. İstanbul: Aralık Kitap.
Özel, A. (2014). Estetik ve Temel Kuramları. Ankara: Ütopya Yayınevi.
Read, H. (2017). Sanatın Anlamı. İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
Saban, A. (2004). Giriş Düzeyindeki Sınıf Öğretmeni Adaylarının “Öğretmen” Kavramına İlişkin İleri Sürdükleri Metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 131-155.  https://dergipark.org.tr/tr/pub/tebd/issue/26128/275216 adresinden erişilmiştir.
Saban, A. (2008). Okula ilişkin Metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55(55), 459-496. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuey/issue/10342/126702 adresinden erişilmiştir.
Schmitt, R. (2005). Systematic Metaphor Analysis as a Method of Qualitative Research. The Qualitative Report, 10(2), 358-394. doi: 10.46743/2160-3715/2005.1854
Serhatlıoğlu, B. & İpek, S. (2018). Okul Öncesi̇ Öğretmen Adaylarının Estetik Kavramına İli̇şki̇n Metafori̇k Algıları. International Journal of Social Science, 72, 69-84. doi: 10.9761/JASSS7882
Seyhan, A. (2020). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Estetik Değerine İlişkin Metaforları. Değerler Eğitimi Dergisi, 18(40), 115-147. doi: 10.34234/ded.714332
Stone, P. J., Dunphy, D. C. & Smith, M. S. (1966). The general inquirer: A computer approach to content analysis. M.I.T. Press.
Townsend, D. (2002). Estetiğe Giriş. Ankara: İmge Kitabevi.
Tunalı, İ. (1983). Estetik Beğeni. İstanbul: Say Kitap Pazarlama.
Tunalı, İ. (1998). Estetik. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Weber, R. P. (1990). Basic Content Analysis. USA: SAGE Publications.
Yob, I. M. (2003). Thinking Constructively with Metaphors. Studies in Philosophy and Education, 22(2),127-138. doi: 10.1023/A:1022289113443
Ziss, A. (2016). Estetik: Gerçekliği Sanatsal Özümsemenin Bilimi. İstanbul: Hayalperest Yayınevi.