Beliren Yetişkinlikte Romantik Yakınlığı Başlatma ve Algılanan Kontrol

Bu araştırma, kesitsel araştırma düzeninin kullanıldığı betimsel çalışmayı içermektedir. Çalışmada 19-25 yaşları arasında 205 kadın ve 163 erkek toplam 368 beliren yetişkin yer almıştır. Çalışmada, Romantik Yakınlığın Belirleyicileri Ölçeği ve Alan Genel Algılanan Kontrol Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada, romantik yakınlığı başlatma konsunda cinsiyetin etkisine; ayrıca, algılanan kontrolün romantik yakınlığı başlatmayı ne düzeyde yordadığı incelenmiştir. Verilerin analizinde t-testi ve basit regresyon analizi yönteminden faydalanılmıştır. Yapılan analizlerin sonucuna göre, romantik yakınlığı başlatma belirleyicilerine sahip olma konusunda cinsiyete dayalı fark bulunmuştur. Algılanan kontrolün romantik yakınlığı başlatma belirleyicilerine sahip olmayı anlamlı düzeyde yordadığı sonucuna varılmıştır. Bulgular beliren yetişkinlik dönemi, kültürel yapı ve cinsiyet bağlamında tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Beliren yetişkinlik, Romantik yakınlık, Algılanan kontrol

Starting Romantic Intimacy at Emerging Adulthood and Perceived Control

This study examines the association between, gender, perceived control and starting romantic intimacy at emerging adulthood. A total of 368 individuals (205 female and 163 male) completed the Domain General Perceived Control Scale and Markers of Starting Romantic Intimacy Scale. It is found that there is a gender difference on starting romantic intimacy. Regression analysis shows that perceived control is an important predictor of starting romantic intimacy. Results were found parallel with the literature, and also are discussed with respect to emerging adulthood, gender, perceived control and cultural factors and literature.

Keywords:

Emerging adulthood, Romantic intimacy, Perceived control,

PDF

___

Arnett, J. J. (2000). Emerging adulthood: A theory of development from the late teens through the twenties. American Psychologist, 55, 469-480.
Arnett, J. J. (2004). Emerging adulthood: The winding road from the late teens through the twenties. New York: Oxford University Press.
Atak, H., (2005). Beliren yetişkinlik: Yeni bir yaşam döneminin Türkiye‟de incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Ankara.
Atak, H. & Çok, F. Emerging adulthood and perceived adulthood in Turkey, 3rd Conference on Emerging Adulthood, Tucson AZ, USA, 15-16 February 2007.
Baltes, P.B. (1987). Theoritical propositons of life-span developmental psychology: on the dynamics between growth and decline. Developmental Psychology. 23, (5), 611-626.
Bandura, A. (1981). Self-referent tought: A developmental analysis of self- efficacy.Yayımladığı Kitap J.H. Flavell ve L. Ross (Editörler), Social cognitive development: Frontiers and possible futures ( 200-239). Cambridge, UK: Cambridge University Press.
Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. NJ: Prentice Hall.
Büyükşahin, A., & Bilecen, N.T. (2007). yakın ilişkilerde çok boyutlu başa çıkma ölçeği: Geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih- Coğrafya Fakültesi Dergisi, 47 (2), 129-145
Büyükşahin, A. (2005). Çok boyutlu ilişki ölçeğinin güvenirlik ve geçerlik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi,16(2), 97-105
Collins, W. A. (2003). More than myth: The developmental significiance of romantic relationships in adolescence. Journal of Research on Adolescence, 52, 25-42.
Connely, J. & Goldberg, A. (1999). Romantic relationships in adolescence: The role of friends and peers in the emergence and developmant. Yayımladığı Kitap W. Furman, B. B. Brown ve C. Feiring, (Editörler), The development of romantic relationships in adolescence (266-290). Cambridge, UK: Cambridge University Press..
Connolly, J., ve Konarski, R. (1994). Peer self-concept in adolescence: Analysis of factor structure and of associations with peer experience. Journal of Research in Adolescence, 4, 385-403
Corey, G. (2000). Theory And Practice Of Counselling And Psychothera. edition. Montery/California: Brooks/Cole Publishing Company. Fifth
Creasey, G., Kershaw, K., ve Boston, A. (1999). Conflict management with friends and romantic partners: The role of attachment and negative mood regulation expectancies. Journal of Youth and Adolescence, 28, 523–543.
Erikson, E. H. (1968). Identity: Youth and crisis. New York: Norton.
Eryılmaz, A. (2007). Alan genel algılanan kontrol ölçeğinin geliştirilmesi. I. Psikoloji Öğrencileri Lisansüstü Öğrencileri Kongresi Bildiri Metinleri, İzmir Ekonomi Üniversitesi Yayınları No: 15, s. 62-68.
Eryılmaz, A. (2004). Ergenlik ve genç yetişkinlik döneminde romantik yakınlığı başlatmada algılanan kontrol. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi.
Eryılmaz, A. & Atak, H. (2007). Kız ergenlerin bakış açısıyla kadınlık ve erkeklik toplumsal cinsiyet kalıp yargıları: “Ah Bir de özgür olsam”. 1. Psikoloji Lisansüstü Öğrencileri Kongresi Bildiri Metinleri, İzmir Ekonomi Üniversitesi Yayınları No: 15, s. 62-68
Eryılmaz, A. & Atak, H. (2007). Hazır ya da değilim: Beliren yetişkinlik (emerging adulthood) döneminde romantik yakınlığı başlatmanın belirleyicileri. 1. Psikoloji Lisansüstü Öğrencileri Kongresi Bildiri Metinleri, İzmir Ekonomi Üniversitesi Yayınları No: 15.
Eryılmaz, A., & Atak, H. (2009). Ready or not? Markers of starting romantic intimacy at emerging adulthood: Turkish experience. International Journal of Social Science, 4 (1), 31-38.
Eryılmaz, A. ve Ercan, L. (2010a). Beliren yetişkinlikte romantik yakınlığı başlatma: Yakınlığa karşı yalıtılmışlık mı? Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 976, 119-128.
Eryılmaz, A. ve Ercan, L. (2010b). Beliren yetişkinlikte romantik yakınlığı kim başlatabilir? Kişilik özellikleri ve kimlik statüleri. Değerlendirilmek üzere sunulmuş makale taslağı.
Furjman, W., ve Schaffer, L. (2003). The role of romantic relationships in adolescent development. Yayımlandığı Kitap P. Florsheim (Editör), Adolescent romantic relations and sexual behavior: Theory, research, and practical implications. Mahwah, NJ: Erlbaum.
Gable, S. L., Reis, H. T., Impett, E. A., ve Asher, E. R. (2004). What do you do when things go right?The intrapersonal and interpersonal benefits of sharing of positive events. Journal of Personality and Social Psychology, 87, 228-245.
Gray, M., & Steinberg, L. (1999). Unpacking authoritative parenting: Reassesing a multiddimensional construct. Journal of Marriage on the Family, 61,574-587.
Guneri, O., Sumer, Z. & Yıldırım, A. (1999). Sources of self-identity among Turkish adolescents, Adolescence. 34, 135, 535-546.
Hatfield, E. (1988). Passionate and companionate love.Yayımlandığı Kitap R. J. Sternberg ve M. L. Barnes (Editörler), The pscyhology of love (p.191-213). New Haven and London: Yale University Press.
Kan, M. L., and Cares, A. C. (2006). From “friends with benefits” to “going steady”: New directions in understanding romance and sex in adolescence and emerging adulthood. In A. C. Crouter and A. Booth (eds.), Romance and Sex in Adolescence and Emerging Adulthood: Risks and Opportunities (pp. 241–258). Mahwah, N.J.: Lawrence Erlbaum Associates.
Kalkan, M. (2008). Ergenler için romantik ilişkilerde sorun çözme ölçeğinin geliştirilmesi. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 15 (3),131-138
Lefcourt, H.M. (1982). Locus of control: current trends in theory and research. New York: Plenum.
Maccoby, E. E. (1998). The two sexes:Growing up apart, coming together. Cambridge, MA: Harvard University Press.
McLaren, S., ve Cowe, S.F. (2003). The contribution of perceived control of stressful life events and tought suppression to the symptoms of obssesive-compulsive disorder in both non-clinical and clinical samples. Journal of Anxiety Disorders, 17, 389-404.
Moss, B. F., ve Schwebel, A. I. (1993). Marriage and romantic relationships: defining intimacy in romantic relationships. Family Relations, 42, 7-31.
Myers, D. G. (1996). Social psychology. USA: The McGraw-Hill Companies.
Nagoshi, C.T.(1999). Perceived control of drinking and other predictors of alcohol use and problems in college. Addiction Research, 7, 291-307.
Odacı, H. (1994). Karadeniz teknik üniversitesi fatih eğitim fakültesi öğrencilerinin yalnızlık, benlik saygısı ve yakın ilişkiler kurabilme düzeylerinin ve bu düzeyler arasındaki ilişkilerin incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
O’Neil, M.L., ve Kerig, P.L.(2000). Attributions of self-blame and perceived control as moderators of adjustment in battered women. Journal of Interpersonal Violance, 15, 1036-1050.
Özdemir, K. (2006). Romantik ilişkilerde kendini ayarlama : prototip analiz yöntemiyle ilgili bir uygulama. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Palancı, M.(2000). Algılanan kontrol düzeyine bağlı olarak farklılaşan stresle başaçıkma davranışları. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Prager, K. J. (1995). The psychology of intimacy. New York: The Guilford Press.
Peterson, C., Maier, S.F., ve Seligman, M.E.P.(1993). Learned helplessness. New York: Oxford University Press.
Roodin, J. (1986). Personal control through the life course. Yayımlandığı Kitap R. Abeles (Editör ), Implications Of The Life Span Perspective For Social Pscyhology (P.103- 120). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.
Skinner, E.A. (1995). Perceived control, motivation, & coping. London: Sage Publications.
Skinner, E.A. (1996). A guide to consructs of control. Journal of Personality and Social Pscyhology, 71, 549-570.
Skinner, E.A., Chapman, M., ve Baltes, P.B. (1988). Control, means-ends, and agency beliefs: a new conceptualization and ıts measurement during childhood. Journal of Personality and Social Pscyhology, 54, 117-133.
Skinner, E.A., ve Connell, J.P. (1986). Control understanding: Suggestions for a developmental framework.Yayımlandığı Kitap M.M. Baltes ve P.B. Baltes (Editörler). The Pscyhology Of Control And Aging ( 35-69). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.
Skinner, E.A., & Wellborn, J.G. (1992). Children’s coping in the academic domain. Technical report, University of Rochester: Rochester.
Sternberg, R. J. (1986). Triangulating love. Psychological Rewiev, 93, 119-135.
Sternberg, R. J. (1988). A triangular theory of love. Yayımlandğı Kitap R..J.
Sternberg., ve M.L. Barnes (Editörler), The pscyhology of love (68-99). New Haven and London: Yale University Press.
Sternberg, R. J. (1999). Cupid‟s Arrow: The Course of Love Through Time. UK: Cambridge Universty Press.
Stes, J. (1995). Modelling control ın relationships. Journal of Marriage & Family, 57, 489-495.
Weiner, B. (1985). An attributional theory of achievement motivation and emotion. Pscyhological Review, 92, 548-573. Weisz, J.R. (1986). Understanding the developing understanding of control.Yayımlandığı Kitap M. Perlmutter (Editör). Social cognition: Minnesota symposium on child pscyhology ( 219-278). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.