YAHYA KAZVİNÎ'NİN LUBB ET-TEVÂRİH'İNDE SELÇUKLULARLA ALÂKALI BİLGİLER

1 Yahya b. Abdullatif Kazvinî, Lubb et-Tevârih, Tahran, 1363. 2 Tercümedeki şiirleri inceleyip düzeltmeler yapan muhterem Doç. Dr. Derya Örs’e ve değerli fikirleriyle katkıda bulunan Prof. Dr. Salim Koca’ya teşekkürlerimi sunarım. 3 Afrasyab, eski Türk hanlarının bağlandığı efsanevi cedleridir. Alp Er Tunga, efsanevi Türk hükümdarı ve destan kahramanı (ö: M.Ö. 623’ten sonra)’dır. Hayatıyla ilgili bilgiler efsanelere dayanan Alp Er Tunga’nın, Türklerin en eski atası olduğu kabul edilen Türk’ün soyundan geldiği iddia edilmektedir. Ayrıca, Divân-ı Lügat it-Türk’te ve Kutadgu Bilig geçen İran destanı Şehname’nin kahramanı Afrasiyab’la aynı kişi olduğu da ifade edilmektedir. Öldürülmesiyle ilgili olan Alp Er Tunga Sagusu, Divan-ı Lügat it-Türk’ün çeşitli yerlerinde örnek metin olarak verilmiştir 4 Yabgu olmalıdır. 5 Burada özellikle kast edilen yer Cend şehridir. 6 Sultan Mahmud, Türkmenlerin başında bulunan Arslan Yabgu’yu 1025 yılında tutuklatıp, Hindistan’daki Kalencer kalesine hapsetmişti. Bundan sonra Türkmenlerin başına Tuğrul ve Çağrı Beyler geçmiştir. Tuğrul ve Çağrı Beylerin liderliğini kabul etmeyen 4 bin çadırlık bir Türkmen kütlesi, Sultan Mahmud’dan aldık- ları izinle Horasan’a geçmişlerdir. 7 Tuğrul ve Çağrı Beylerin Gazneliler Devleti ordusu ile ilk karşılaşması 1035 yılında Nesa civarında ol- muştur. Gazneliler Devleti ordusunun başında bulunan Hacib Beytoğdu bu çarpışmada yenilmiştir. Burada bahsedilen ise, Gazneli ordusunun başında Hacib Subaşının bulunduğu ikinci karşılaşmadır
Anahtar Kelimeler:

-

Information in Lubb At-Tawarih of Yahya Qazwini About Saljuqid

Keywords:

-,

___

  • BEHÂR, Muhammed Takiyy-Mulûk eş-Şuarâ (1369). Sebk Şinasî, C. 3, Tahran.
  • HASANÎ, Ataullah (2002), “İran Kaynaklarında Osmanlı Haberleri”, İran ve Türkiye Arasındaki Tarihi ve Kültürel İlişkiler, Ankara.
  • NEFİSÎ, Said (1344), Tarih-i Nazm u Nesr der İran ve der Zebân-ı Farsî, C. 1, Tahran.
  • SALİHÎ, Nasrullah (2000), “Kitabşinâsi-i Tavsif-i Menâbi’ ve Mutûn-ı Tashih Şode-i Tarih-i Safevî der do dehe-i Ahir”, Kitab-ı Mâh Tarih ve Coğrafya, 37-38.
  • SEFÂ, Zebiullah (1364), Tarih-i Edebiyat der İran, C. 4, Tahran.
  • SEVÂKIB, Cihânbahş (1380), Tarihnigârî ‘Asr-ı Safevîyye ve Şinâht Menâbi’ ve Me’hâz, Şiraz.
  • STOREY, C. A. (1362), Edebiyat-ı Farsi ber Mebna-yi Telif-i Storey, (Ter. Yahya Aryanpur-Sirus İzedi-Kerim Kişâverz-Ahmet Munzevi), C. 2, Tahran.
  • TOGAN, Z. Velidî (1985), Tarihte Usûl, İstanbul.