TÜRK ATASÖZLERİ VE DEYİMLERİNDE KADINA YÖNELİK TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİ

Az kelime ile çok mana ifade eden kültür unsurlarõ olarak Türk atasözleri ve deyimleri toplumsal cinsiyet bakõ açõsõ ile ele alõndõ õnda kadõnõn e ve annelik rollerinin öne çõkarõldõ õ görülmektedir. Kadõna yönelik kalõp yargõlar içeren Türk atasözlerinde, kadõn daha çok aile içinde yani “özel” alanda, “e ” ve “anne” kimli i ile yer almaktadõr. Kadõnõn e i ile ili kisi “e itlikten” çok “otorite” ili kisidir. Erkek evin reisidir. Kadõnõn “elinin hamuru ile erkek i ine karõ masõ” pek ho görülmemekte, evde kadõnõn otorite kurmasõ hiç tasvip edilmemektedir. Kadõnõn erkekten daha varlõklõ olmasõ istenmez, “Kadõn malõ, kapõ tokma õ” olarak kabul edilir. Ailenin kadõn üyeleri arasõndaki özellikle gelin- kaynana arasõndaki ileti im ve etkile im iyi de ildir. Evlilik kararõnda dikkatli davranõlarak, gelin adayõnõn iyi bir aileden alõnmasõnõn önemi vurgulanmaktadõr. Erke in kadõnõ sevme hakkõ oldu u gibi dövme hakkõ da bulundu u, kadõna yönelik iddetin tasvip edildi i, Türk Atasözleri ve deyimlerinde, kadõn birey olarak de il, ailenin bir üyesi olarak yer alõr

Anahtar Kelimeler:

Atasözleri ve deyimler, toplumsal cinsiyet, cinsiyet rolü, kadõn

Gender Roles of Women in Turkish Proverbs and Idioms

Keywords:

-,

PDF

___

ACAR, F. (1993), Gecekondularda Ailelerarasõ geleneksel Dayanõ manõn Ça!da Organizasyonlara Dönü ümü, Ankara: Kadõn ve Sosyal Hizmetler Müste"arlõ!õ Yayõnõ.
AKIN, A. ve MIHÇIOKUR, S. (2003), Kadõnõn Statüsü ve Anne Ölümleri, Toplumsal Cinsiyet, Kadõn ve Sa!lõk, (Editör: Ay"e Akõn), Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayõnlarõ.
BA#ARAN, F. (1984), Ailede Cinsiyet Rollerine "li kin Tutum De!i meleri” Türkiye’de Ailenin De!i imi, (Yayõna hazõrlayan Türköz Erder), Ankara: Türk Sosyal Bilimler Derne!i Yayõnõ,145-161.
B LTON, T, vd (2008), Sosyoloji, (Çeviri editörü: Kemal nal), Ankara: Siyasal Kitabevi.
ÇOBANO$LU, Ö. (2003), Kar"õla"tõrmalõ Atasözleri Ba!lamõnda Türk Dünyasõ Atasözlerinde Sosyo-Kültürel Süreklilik ve De!i"me Üzerine Tespitler. Türkbilig Türkoloji Ara tõrmalarõ, 2003/5, Ankara.
DUVARCI, A.(2002), Türk Atasözlerinde Kadõn Kavramõnõn De!erlendirilmesi, I. Türk Dünyasõ Kadõnlar Kurultayõ, (Yayõna hazõrlayan: lhan Gülsün), Ankara: Türk Yurdu Yayõnlarõ.
ER, T. (1989), Türk Halk Kültürünün Bazõ Sözlü Ürünlerine Yansõyan Kadõn, Erkek ve Evlilik "li kileri, Ankara: Sistem Yayõncõlõk
GÜNGÖR, N.(1993), Türk Atasözleri ve Deyimlerinde Yansõyan Aile Modeli Üzerine Sosyolojik Görü"ler”, Dünya’da ve Türkiye’de Güncel Sosyolojik Geli meler I. Ulusal Sosyoloji Kongresi, Ankara: Sosyoloji Derne!i Yayõnlarõ.
GÜNGÖR ERGAN, N. (2002), Türk Atasözleri ve Deyimlerinde “Kadõn” I. Türk Dünyasõ Kadõnlar Kurultayõ, (Yayõna Hazõrlayan: lhan Gülsün), Ankara: Türk Yurdu Yayõnlarõ
GÜN ND -ERSÖZ, A.(1999), Cinsiyet Rollerine "li kin Beklenti, Tutum, Davranõ lar ve E ler Arasõ Sorumluluk Payla õmõ(Kamu’da Çalõ an Yönetici Kadõnlar Örne!i), Ankara: Kültür Bakanlõ!õ Ba"vuru Eserleri.
GÜRBÜZ, B. (2006), Türk Atasözleri ve Deyimleri, Ankara: Bilgitek Yayõnlarõ.
MAMO$LU, O.(1993), De!i"en Dünya’da De!i"en Aile çi Roller. Kadõn Ara tõrmalarõ Dergisi, stanbul: stanbul Üniversitesi Yayõnlarõ.
KA$ITCIBA#I, Ç.(1982), Türkiye’de Çocu!un De!eri, kadõnõn Rolü ve Do!urganlõ!õ, Türk Toplumunda Kadõn, (Derleyen: Nermin Abadan-Unat), stanbul:
Ara"tõrma, E!itim, Ekin Yayõnlarõ ve Türk Sosyal Bilimler Derne!i. KAND YOT , D.(1982), Kadõnlarda Psiko-Sosyal De!i"im Ku"aklar Arasõnda Bir Kar"õla"tõrma, Türk Toplumunda Kadõn,( Derleyen: Nermin Abadan-Unat), stanbul:
Ara"tõrma, E!itim, Ekin Yayõnlarõ ve Türk Sosyal Bilimler Derne!i. KURT, . (1997),Türk Atasözlerinde Psikolojik Bir Yakla õm, Konya: Mikro yayõnlarõ.
ÖZD L, Ö.M. (1985), Türk Atasözleri ve Deyimleri, Ankara: Ça!da" Basõmevi.
PARLATIR, (2008), Atasözleri, Ankara: Yargõ yayõnevi.
PARLATIR, (2008), Deyimler, Anakara: Yargõ yayõnevi.
TEKEL , # ( 1990), 1980’ler Türkiyesi’nde Kadõnlar, stanbul: leti"im yayõnlarõ.
USER, . (1997). Evlilik Göçü. II. Ulusal Sosyoloji Kongresi Toplum ve Göç, Ankara: Sosyoloji Derne!i Yayõnlarõ.
http://cim.anadolu.edu.tr/pdf/2004/1130848482.pdf , 03.04.2010.
http://tdkterim.gov.tr/atasoz/, 3.2.2010.