Kâşgarlı Mahmud ile Kazak Halk Şairlerinin Ortak Dili

Yusuf Has Hâcib’in çağdaşı olan Kâşgarlı Mahmud, Hâcib’in bir dilin varlığı ve önemi konusunda taşıdığı hassasiyetten etkilenmiş ve bugün Türkoloji adını verdiğimiz bilim dalının ve dil araştırmalarında kullanılan karşılaştırmalı yöntemin temellerini ortaya koymuştur. Onun Dîvânu Lûgati’t-Türk adlı çalışması, Türk dünyasını ilgilendiren bütün bilim dalları için en önemli kaynak niteliğindedir. Bu sözlük; Türk boyları, boy ve yer adları, hatta tıbbî, askerî ve dinî terimler hakkı nda orijinal bilgiler ihtiva etmektedir. Bu miras Kazak akınlarının emekleri ile örtüşmektedir. Kazak dilinin zenginliğini ortaya koyan söz konusu tarihî eserler, her açıdan büyük bir önem arz etmektedir

Anahtar Kelimeler:

Kâşgarlı Mahmud, Kazak Dili, Halk şairi, Dîvânu Lûgati’t-Türk

The Mutual Language of Mahmud Al-Kasghari and Kazakh Minstrels

Mahmud Al-Kashghari, who was contemporary of Yusuf Has Hadjib, was impressed by the sensivity of Yusuf Has Hadjib about the significance and existence of a language and set forth the base of comparative method which is used in Turkology and linguistical studies. His work Dīwān Luγāt at-Turk is an important source for all of those branches pertinent to Turkic realm. This dictionary includes some original information such as Turkic tribes, place names, even medical, martial and religious terms. This heritage corresponds to the oral performances of Kazakh bards. The historical works which indicate the richness of Kazakh language are significant in all respects

Keywords:

Kaşgarlı Mahmud, Kazakh language, bard, Dîvânu Lûgati’t-Türk,

PDF

___

ATALAY, Besim (1972), Dîvânu Lûgati’t-Türk Dizini, Ankara: TDK Yayınları.
BAYDİLDAEV, Mayram; MAĞAUİN, Muhtar (1984), Bes ğasır jırlaydı, 1 tom, Almatı.
EGEUBAY, Askar (1997), Türik Tilderdiň Jinagı, Almatı.
ISKAKOV, Adıl; SIZDIKOVA, Roza; SARIBAYEV, Şerali (1966), Qazaq tiliniň qısqaşa etimologiyalık sözdiği, Almatı.
KARAŞLAR, Selda (2011), “Tarihsel Oğuz İsim Sözvarlığının Kazak Türkçesindeki Görünümü”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, C: 4, S: 19, s. 89-99.
QAŞQARİ, Mahmud (1997), Türik sözdigi, Almatı.
QOSIMOVA, Gülbanu (2010), Tarihi ataulardıň etimologiyası, Almatı.
MAHAMBET (2002), Meniň atım- Mahambet, Almatı.
NADELYAEV, Vladimir; NASİLOV, Dmitriy; TENİŞEV, Edhyam (1969), Drevnetyurkskiy slovar, Leningrad.
Qazaq Tiliniň Diyalektologiyalıq Sözdiği (1999), Redkollegiya, Almatı.
SIZDIKOVA, Roza (1997), Söz qudireti, Almatı.
TORAYĞIROV, Sultan Mahmud (2004), Şığarmalar cinağı, Almatı.