Nuri ÇAKIR, Ayhan KARAKOÇ, Müjde AKTÜRK, Göksun AYVAZ, Hüseyin DEMİRCİ, Fisün TÖRÜNER, İlhan YETKİN, Metin ARSLAN

Diyabetik ayak ülserli hastalarda mikrovasküler komplikasyonların sıklığı ve osteomiyelit ile ilişkisi

Amaç: Bu çalışmada, diyabetik ayak ülseri olan hastalarda, diyabetik mikrovasküler komplikasyonların (retinopati, nefropati, nöropati) sıklığı ve bu komplikasyonların osteomiyelit ile olan ilişkisinin saptanması amaçlandı. Gereç ve Yöntemler: Çalışma, retrospektif olarak, Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı bünyesinde bulunan diyabetik ayak polikliniğine başvuran 52 hastada yapıldı. Her hastanın demografik bilgileri yanında; yaşı, diyabet süresi, HbA1c, kreatinin, 24 saatlik idrarda mikroalbümin, göz muayenesi ve monofilament testi sonuçları kaydedildi. Hastalardaki diyabetik ayak ülseri Wagner klasifikasyonuna göre sınıflandırıldı. Hastalığın evresine göre MRI veya kemik sintigrafisi ile osteomiyelit araştırıldı. Bulgular: Çalışmaya alınan 52 diyabetik ayak ülserli hastanın 27’si (%51.9) kadın, 25’i (%48.1) erkek olup; yaş ortalaması 57.32±12.6 yıl; ortalama diyabet süresi ve HbA1c sırasıyla 16.63±8.2 yıl ve %8.94±1.87 idi. Hastaların %63.5’inde çeşitli evrelerde nefropati, %86.3’ünde nonproliferatif veya proliferatif retinopati, %92.3’ünde periferik polinöropati saptandı. 52 hastanın 44’üne MRI veya sintigrafi çekilmişti. Bu hastaların 21’inde (%47.7) osteomiyelit yokken; 23’ünde (%52.3) osteomiyelit vardı. Osteomiyeliti olanların %100’ünde nöropati, %65.2’sinde nefropati ve %87’sinde retinopati saptandı. Osteomiyeliti olmayanlarda ise bu oranlar sırasıyla %90.5; 66.7 ve 85 idi. Sonuç: Diyabetik ayak Diabetes Mellitus’un önemli bir komplikasyonu ve osteomiyelit de diyabetik ayak zemininde görülen daha ağır bir klinik tablodur. Diyabetik ayaklı olgularda diyabetik mikrovasküler komplikasyonlar oldukça sık görüldüğü için her diyabetik ayak mikroanjiopati yönünden dikkatle değerlendirilmelidir.

Incidence of microvascular complications and their associatıon with osteomyelitis ın patients with diabetic foot ulcers

Purpose: To determine the incidence of diabetic microvascular complications (retinopathy, nephropathy, and neuropathy) and their association with osteomyelitis. Materials and Methods: A retrospective analysis of 52 patients, followed at the Endocrinology and Metabolism Department of Gazi University Hospital, was carried out. Demographic data, age, duration of diabetes, HbA1c levels, serum creatinine, 24-hour albumin excretion, fundoscopic examination and monofilament test results were recorded for each patient. Diabetic foot ulcers were classified according to the Wagner classification, and MRI and bone scintigraphy were instituted according to each patient’s class. Results: Of the 52 patients with diabetic foot ulcers, 27 (51.9%) were female and 25 (48.1%) were male, with a mean age of 57.32±12.6 years in the study group; the mean duration of diabetes and HbA1c level were 16.63±8.2 years and 8.94±1.87%, respectively. 63.5% of the patients had nephropathy at different stages, 86.3% had proliferative or nonproliferative retinopathy, and 92.3% had peripheral polyneuropathy. MRI or scintigraphy was required in 44 patients out of the 52, and 23 of these 44 (52.3%) were diagnosed with osteomyelitis. 100% of the patients with osteomyelitis had neuropathy, 65.2% had nephropathy, and 87% had retinopathy; the percentages were 90.5%, 66.7%, and 85% for patients without osteomyelitis, respectively. Conclusion: Diabetic foot is an important complication of diabetes mellitus and osteomyelitis is a grave clinical picture in this setting. Since diabetic microvascular complications are very frequently encountered in those patients, every patient should be carefully evaluated for the presence of microangiopathy when they suffer from diabetic foot.

PDF

___

1. Brodsky JW. Evaluation of the diabetic foot. Zuckerman JD (ed), In Instructional Course Lectures. The CV Mosby Co, St Louis, 1999, Vol: 48 p: 289-303.
2. Bono JV, Roger DJ, Jacobs RL. Surgical arthrodesis of the neuropathic foot. A salvage procedure. Clin Orthop 1993; 296: 14-20.
3. Ulusoy S, Arda B, Bayraktar F. Diyabetik ayak infeksiyonları: 179 olgunun değerlendirilmesi. Flora Infeksiyon Hastalıkları ve KLinik Mikrobiyoloji Dergisi 2000; 5: 220-228.
4. Jeffcoate WJ, Harding KG. Diabetic foot ulcers. The Lancet 2003 May 3; 361(9368): 1545-51.
5. Wagner FW. A classification and treatment program for diabetic neuropathic and dysvascular foot problems, in AAOS. Instructional Course Lectures 1979; 28: 143-165.
6. Sammarco GJ, Conti SF. Surgical treatment of neuroarthropatic foot deformity. Foot Ankle Int 1998; 19: 102-9.
7. Scheffel RS, Bortolanza D, Weber CS, Costa LA, Canani LH, Santos KG, Crispim D, Roisenberg I, Lisboa HR, Tres GS, Tschiedel B, Gross JL. Prevalence of micro and macroangiopatic chronic complications and their risk factors in the care of out patients with type 2 diabetes mellitus. Rev Assoc Med Bras 2004 Jul-Sep; 50(3): 263-7.
8. Stratton IM, Adler AI, Neil HW, Mattheus DN, Manley SE, Cull CA, Hadden D, Turner RC, Holman RR. On behalf of the UK Prospective Diabetes Group Study. Association of glycemia with macrovascular and microvascular complications of type 2 diabetes (UKPDS 35): prospective observational study. BMJ 2000 Aug; 32: 405-412.
9. Güner A. Diyabetik hastaların diyabetik ayak ile ilgili bilgi ve tutumlarının irdelenmesi ve HbA1c’nin diyabetik ayak ile ilişkisi. Uzmanlık tezi. İstanbul: SB Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi, 2005.
10. Gülman B, Tomak Y. Diabetik Ayak Klinik Bulguları. Diabetik Ayak. Editör Gülman B. 2. basım. 2000, sayfa: 124-142
11. Leblebicioğlu H. Diabetik Ayak İnfeksiyonu. Diabetik Ayak. Editör Gülman B. 2. basım. 2000, sayfa: 143-156.
12. Lawrence A. Foot care education in renal patients with diabetes. EDTNA ERCA J 2004 Jul-Sep; 30: 153-6.
13. Lippmann-Grob B, Biervvirth RA, Kron P, Leinhos B, Funke K, Huptas M, Gruneberg M, Weich KW, Munscher C, Potthoff F. Patient classification and analysis of risk profiles for type 2 diabetics as the main focus point in practice. Results of the TEMPO study. Dtsch Med VVochenschr 2004 Jan 16;129(3):75-81.
14. Hamalainen H, Rönnemaa T, Halonen JP, Toikka T. Factors predicting lower extremity amputations in patients with thpe 1 ör type 2 diabetes mellitus: a population-based 7-year follow-up study. J Intern Med 1999; 246: 97-103.
15. Hartemann-Heurtier A, Ha Van G, Danan JP, Koskas F, Jacgueminet S, Golmard JL, Grimaldi A. Outcome of severe diabetic foot ulcers after standardised management in a specialised unit. Diabetes Metab 2002;28:477-484.
16. Magliulo G, Varacalli S, Ciofalo A. Osteomyelitis of the skull base with atypical onset and evolution. Ann Otol Rhinol Laryngol 2000 Mar; 109: 326-30.
17. Ünal SH, Birinci H, Baktıroğlu S, Cantez S. Comparison of Tc-99m methylene diphophonate, Tc-99m human immune globulin, and Tc- 99m-labeled white blood cell scintigraphy in diabetic foot. Clin Nuc Med 2001; 26: 1016-21.
18. Ertuğrul MB. Diyabetik ayak infeksiyonlarında kemik doku ve yumuşak dokudan izole edilen infeksiyon etkeni mikroorganizmaların karşılaştırılması. Uzmanlık tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi, 2003.
19. Nevvman LG, VValler J, Palestro CJ, Schwartz M, Klein MJ, Hermann G, Harrington E, Harrington M, Roman SH, Stagnaro-Green A. Unsuspected osteomyelitis in diabetic foot ulcers: diagnosis and monitoring by leukocyte scanning with indium 111 oxyquinolone. JAMA 1991; 266: 1246-1251.
20. Malgrange D, Richard JL, Leymarie F. French Working Group on the Diabetic Foot. Screening diabetic patients at risk for foot ulceration. A multi-centre hospital-based study in France. Diabetes Metab 2003 Jun; 29: 261-8.
21. Kozek E, Gorska A, Fross K, Marcinovvska A, Citkovvska A, Sieradzki J. Chronic complications and risk factors in patients with type 1 diabetes mellitus—retrospective analysis. Przegl Lek 2003; 60(12): 773-7.
22. Hill MN, Feldman Hl, Hilton SC, Holechek MJ, Ylitalo M, Benedict GW. Risk of foot complications in long-term diabetic patients with and vvithout ESRD:a preliminary study. Anna J 1996; 23: 381-386 (discussion 387-388).