Zeynep KÖSE, Havva GÜLTEKİN

7226

Ekonomik Büyümenin Bir Belirleyicisi Olarak Dış Ticaret: NAFTA Ülkeleri Örneği

Küreselleşmenin giderek arttığı günümüzde ülkeler yoğun bir rekabet içine girmişlerdir. Böyle bir ortamda ülkeler için en önemli konulardan biri ekonomik büyümeyi etkileyen faktörlerin neler olduğudur. Şüphesiz ekonomik büyümeyi etkileyen faktörler arasında dış ticaret ilk sırada yer almaktadır çünkü dış ticaret ülkelere ilave kazançlar elde etme imkânı sağlamaktadır. Giderek daha fazla önem kazanmaya başlayan başka bir konu da ticaretin bölgeler düzeyinde serbestleşmesi olan ekonomik entegrasyonlardır. Günümüzde farklı amaçlarla kurulan çok sayıda ekonomik entegrasyon bulunmaktadır. NAFTA ekonomik entegrasyonu üye ülkeler arasında ticareti ve yatırımları artırmak için kurulmuştur. Bu çalışmada 1995-2016 dönemi aralığında NAFTA ülkelerinde ticaret ve büyüme arasındaki ilişki dinamik panel veri modeli ile analiz edilmiştir. Büyüme değişkeni 2010 fiyatlarıyla sabit Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla ve Ticaret değişkeni olarak ticaretin GSYH’deki payı alınmıştır. Değişkenlerin logaritması alındıktan sonra 1. farkı alınan serilere dinamik panel veri analizi uygulanmıştır. Çalışmada kullanılan değişkenlere birinci kuşak testlerinden Levin, Lin ve Chu, Breitung, Im, Pesaran ve Shin testleri ile ikinci kuşak testlerinden Pesaran’s CADF testi uygulanmıştır. Bunun akabinde Arellona-Bond dinamik panel veri analizi yapılmıştır. Analiz sonucunda elde edilen bulgulara göre NAFTA ülkelerinde dış ticaret ile ekonomik büyüme arasında pozitif bir ilişki olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler:

Dış Ticaret, Ekonomik büyüme, NAFTA

Foreign Trade as the Engine of Economic Growth: The Case of NAFTA Countries

Today, as globalization is gradually increasing, countries have entered into intense competition. One of the most important issues for countries in such an environment is the factors affecting the economic growth. Undoubtedly, foreign trade ranks first among the factors affecting economic growth. Because foreign trade allows countries to gain additional earnings. Another issue that has become increasingly important is the economic integration, which is the liberalization of trade at the regional level. Today there are many economic integrations established for different purposes. NAFTA's economic integration was established to increase trade and investment among member countries. In this study, the relationship between trade and growth in NAFTA countries in the period of 1995-2016 was analyzed by dynamic panel data model. In 2010, the share of trade in GDP was taken as the constant variable in the Gross Domestic Product and Trade. After the logarithm of the variables were taken, dynamic panel data analysis was applied to the 1st difference series. Levin, Lin and Chu, Breitung, Im, Pesaran and Shin tests and Pesaran kuşaks CADF test, which is one of the second generation tests, were applied to the variables used in the study. Then Arellona-Bond dynamic panel data analysis was performed. According to the results of the analysis, it was found that there is a positive relationship between foreign trade and economic growth in NAFTA countries.
Keywords:

Foreign Trade, Economic growth, NAFTA,

PDF

___

  • Ahmad. J. (2007). Import Substitution-A Survey of Issues. The Developing Economies, 16(4), 355-372.
  • Al-Yousıf, Yousif Khalifa (1997). Exports and Economic Growth: Some Empirical Evidence From The Arab Gulf Countries” Applied Economics, (29); 693- 697.
  • Anorua, E., ve Ahmad, Y. (2000). Openness and Economic Growth: Evidence from Selected Asian Countries”, The Indian Economic Journal, 47(3), 110-117.
  • Arellano M.ve Bond S. (1991). Some Tests of Specification for Panel Data: Monte Carlo Evidence and an Application to Employment Equations, The Review of Economic Studies, 58(2), 277-297.
  • Asteriou, D. ve Hall, S. G. (2007). A Modern Approach Using Eviews and Microfit, Revised Edition, Palgrave McMillan, New York.
  • Balassa. B. (1962). The Theory of Economic Integration. Routledge Revivals. Canada.Balestra. P. ve Nerlove. M. (1966). Pooling Cross Section and Time Series Data in the Estimation of a Dynamic Model: The Demand for Natural Gas, Econometrica, 34 (3), 585-612.Baltagi B.H. (2005). Econometric Analysis of Panel Data, Chichester, Jhon Wiley&Sons.
  • Breitung, J. (2001). The Local Power of Some Unit Root Tests For Panel Data, in Advances Econometrics Nonstationary Panels, Panel Cointegration, and Dynamic Panels, Volume 15, ed. B. H. Baltagi, Thomas B. Fomby, R. Carter Hill, 161 – 177.
  • Bruton. H. (1989). Import Substitution. In H. Chenery and T.N. Srinivasan. (Ed.), Handbook of Development Economics, 11, (1601-1644). Holland: Elsevier Science Publishers.
  • Egeli, H.A. ve Egeli P. (2007). İhracat-Milli Gelir İlişkisi: Asya Ülkeleri Üzerine Panel Veri Analizi. Uluslararası Asya Ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi, Ankara/Türkiye.
  • Erdil, E., Türkcan, B. ve Yetkiner, H. (2009). Does Information and Communication Technologies Sustain Economic Growth? The Underdeveloped and Developing Countries Case”, Science and Technology Policies Research Center Working Paper Series, Paper No. 09/03, 1-16.
  • Güriş. S. (2015). Stata ile Panel veri Modelleri, DER Yayınları, İstanbul.
  • Hepaktan. C. E. ve Çınar, S. (2011). Türkiye’nin Dış Ticaretinin Bölgesel Profili. Marmara Üniversitesi İ.İ.S.B.F Dergisi. XXX (I).
  • Im, K.S, Pesaran, M. H. & Shin, Y. (2003). Testing for Unit Roots in Heterogeneous Panels, Journal of Econometrics, 115(1), 53-74.
  • Köse. Z. (2018). Endüstri İçi Ticaret Teori ve Uygulama. Hiperlink Yayınevi. Gaziantep.
  • Lee, J-W. ve Hong, K. (2010). Economic Growth in Asia: Determinants and Prospects.” Manila: Asian Development Bank Economics Working Paper Series, 220.
  • Levin, A., Lin C. ve Chu, J.(2002). Unit Root Tests in Panel Data: Asymptotic and Finite Sample Properties, Journal of Econometrics, 108 (1).
  • Liu. X., Burridge, P. & Sinclair. P.J.N. (2002). Relationships Between Economic Growth, Foreign Direct Investment and Trade: Evidence from China. Journal Applied Economics, 34(11).
  • Marinov. E. (2014). Economic Determinants of Regional Integration in Developing Counties. Economic Research Institute at BAS.
  • Nazlıoğlu. Ş. (2010). Makro İktisat Politikalarının Tarım Sektörü Üzerindeki Etkileri: Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkeler İçin Bir Karşılaştırma,Doktora Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
  • Peseran M.H. (2007). A simple panel unit root test in the presence of cross‐section dependence, Journal of Applied Econometrics, 22(2), 265-312.
  • Ramos, F. F. R. (2001). Exports, Imports, and Economic Growth in Portugal: Evidence from Causality and Cointegration Analysis. Economic Modelling, 18 (2001), 613-623.Rıezman, R.G.,Peter, Mayinger S. &Charles, H.W. (1995). The Engine of Growth or its Handmaiden? A Time- Series Assessment of Export-Led Growth”, Empirical Economics, Volume: 21, Number: 1, s.77-100.
  • Schiff. M. and Winters. L.A. (2003). Regional Integration and Development. The International Bank for Reconstruction and Development / The World Bank
  • Schneider, P. H. (2005). International Trade, Economic Growth and Intellectual Property Rights: A Panel Data Study of Developed and Developing Countries. Journal of Development Economics, 78 (2005), 529– 547.
  • Schneider. P.H. (2005). International Trade, Economic Growth and Intellectual Property Rights: A Panel Data Study of Developed and Developing Countries. Journal of Development Economics 78. 529 – 547
  • Seyidoğlu, H. (2009). Uluslararası İktisat Teori Politika ve Uygulama (Geliştirilmiş 17.Baskı). İstanbul: Güzem Can Yayınları.
  • Smith, A. (2002). Ulusların Zenginliği. (M. T. Akad Çev.). İstanbul: Alan Yayınları.
  • Tatoğlu. Y. F. (2013). İleri Panel Veri Analizi, Beta Yayınları, İstanbul.
  • Üzümcü. A. ve Dikkaya. M. (2007). Kuzey Amerika Serbest Ticaret Bölgesi (NAFTA): Yeni Bölgeselleşme İçin Yeni Bir Umut. Stratejik Öngörü Sayı: 10.WTO. (2014). World Trade Report.
  • Zahonogo, P. (2016). Trade and Economic Growth in Developing Countries: Evidence from Sub-Saharan Africa. Journal of African Trade. V. 3. 41-56.
  • Zuniga H. C. (2000). Export-Led Growth in Honduras and the Central American Region. Unpublished MasterThesis, The Department of Agricultural Economics and Agribusiness, Louisiana State University.
  • http://www.mfa.gov.tr/data/Kutuphane/yayinlar/EkonomikSorunlarDergisi/Sayi14/7OnuncuYilindaKuzeyAmerikaSTANAFTAMTurkerAri.pdfhttps://ticaret.gov.tr/yurtdisi-teskilati/orta-amerika/meksika/ulke-profili/genel-ekonomik-durumhttps://ticaret.gov.tr/yurtdisi-teskilati/kuzey-amerika/abd/ulke-profili/ekonomik-gorunum/genel-bilgilerhttps://ticaret.gov.tr/yurtdisi-teskilati/kuzey-amerika/kanada/ulke-profili/dis-ticaret-politikasi-ve-vergilerhttps://www.trademap.org/Index.aspx
Gazi İktisat ve İşletme Dergisi-Cover
  • Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
  • Başlangıç: 2015
  • Yayıncı: Aydın KARAPINAR
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Bankacılık Sektörü Yurtiçi Kredi Hacmindeki Değişimlerin Cari Açığa Etkileri: Makro İhtiyati Tedbirler Kapsamında Ekonometrik Bir Analiz

Mehmet Ali POLAT

Bilgi Yoğun Örgütler Öznesinde Örgütsel Güç ve Örgüt İçi Koalisyon Kavramları

Pınar FAYGANOĞLU

Kamu Altyapı Yatırımlarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkileri

Haşmet GÖKIRMAK

Ekonomik Büyümenin Bir Belirleyicisi Olarak Dış Ticaret: NAFTA Ülkeleri Örneği

Zeynep KÖSE, Havva GÜLTEKİN

Türkiye’de 2002-2017 Yılları Bölgesel Kamu Yatırımlarında Mekânsal Etkinin İncelenmesi

Funda YURDAKUL, Ferhat ŞENTÜRK