BİYOLOJİ ÖZ-YETERLİK İNANCI İLE ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE YÖNELİK ÖZ- YETERLİK İNANCININ ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE YÖNELİK TUTUMU YORDAMA GÜCÜ
Bu çalışmada biyoloji bölümü ile biyoloji eğitimi anabilim dalında öğrenim gören öğrencilerin biyoloji öz-yeterlik ve öğretmenlik mesleğine yönelik öz-yeterlik inançlarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarına etkisi incelenmiştir. Betimsel tarama modeli ilişkisel tarama yöntemi ile yapılan çalışmanın örneklemini biyoloji bölümü ve biyoloji eğitimi anabilim dalına kayıtlı toplam 469 öğrenci oluşturmuştur. Çalışmada veri toplama aracı olarak biyoloji öz- yeterlik ölçeği, öğretmenlik mesleğine yönelik öz-yeterlik ölçeği ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ölçeği kullanılmıştır. Ölçeklerden elde edilen verilerin analizinde SPSS-15 paket programı kullanırken, yüzde, frekans dağılımı ve basit doğrusal regresyon analizi yapılmıştır. Çalışma sonunda; biyoloji bölümü ve biyoloji eğitimi anabilim dalı öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ölçeğinin genelinden aldıkları puanların normal dağılıma sahip olduğu, biyoloji öz- yeterlik inancı ile öğretmenlik mesleğine yönelik öz-yeterlik inancı değişkenlerinin regresyon katsayısının biyoloji eğitimi öğrencilerinde yüksek, biyoloji bölümü öğrencilerinde ise düşük olduğu tespit edilmiştir.
THE PREDICTIVE POWER OF BIOLOGY SELF- EFFICACY BELIEF AND TEACHING PROFESSION SELF-EFFICACY BELIEF ON THE ATTITUDE TOWARDS TEACHING PROFESSION
In this study the biology department and biology education department students self-efficacy and teaching profession self-efficacy beliefs effects on their attitudes towards teaching profession were investigated. The sample of the study, which was carried out through descriptive scan method of scanning the relational model, consisted of total 469 students enrolled in the department of biology and the biology education. Biology self-efficacy scale, self-efficacy scale for the teaching profession and the attitude scale for the teaching profession were used as data collection tools. SPSS-15 package program was used to analyze the data obtained from the scales; the frequency distribution and simple linear regression analysis were carried out. At the end of the study, it was observed that the attitude scale towards the teaching profession scores of the students in biology and biology education departments have normal distribution. However, the regression coefficients of biology self-efficacy and self-efficacy beliefs for teaching profession were found to be higher for the students in biology education department when compared to the students in biology department.
___
- Aslan, D. & Köksal Akyol, A. (2006). Okul öncesi öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ve mesleki benlik saygılarının incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(2), 51-60.
- Bahar, M., Johnstone, A. H., & Hansell, M. H. (1999). Revisiting learning difficulties in biology. Journal of Biological Education, 33(2), 84-86.
- Baloğlu, N. (2001). Etkili sınıf yönetimi, Ankara: Baran Ofset. Bandura, A. (1994). Self-efficacy. In V. S. Ramachaudran (Ed.), Encyclopedia of human behavior (vol. 4, pp. 71-81). New York: Academic Press. (Reprinted in H. Friedman [Ed.], Encyclopedia of mental health. San Diego: Academic Press, 1998).
- Çakıroğlu, E., & Işıksal, M. (2009). Preservice elementary teachers attitudes and self- efficacy beliefs toward mathematics. Education and Science, 34(151), 132-139.
- Çapa, Y., Çakıroğlu, J. & Sarıkaya, H. (2005). Öğretmenlik öz-yeterlik ölçeği Türkçe uyarlamasının geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim ve Bilim, 30(137), 74-81.
- Deryakulu, D. (2004). Epistemolojik inançlar. Kuzgun, Y. & Deryakulu, D. (Eds.), Eğitimde Bireysel Farklılıklar (ss. 259-287). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Dindar, H. (1995). Orta öğretim kurumlarında biyoloji öğretiminin yapı ve sorunları. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Ekici, G. (2005). Biyoloji öz-yeterlik ölçeğinin geçerlik ve güvenirliği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 85-94.
- Ekici, G. (2006). İlköğretim I. kademe öğretmenlerinin sınıf yönetimi profilleri ile öğretmen öz-yeterlik inançları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. XIV. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Kongresi (14-16 Nisan 2006). Ankara: Gazi Üniversitesi.
- Ekici, G. (2009). Biyoloji öz-yeterlik ölçeğinin Türkçeye uyarlanması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1), 111-124.
- Erden, M. (1995). Öğretmen adaylarının öğretmenlik sertifikası derslerine yönelik tutumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 99-104.
- Ergün, M. (1995). Bilimsel araştırmalarda bilgisayarla istatistik uygulamaları. Ankara: Ocak Yayınları.
- Erkuş, A., Sanlı, N., Bağlı M. T. & Güven, K. (2000). Öğretmenliğe ilişkin tutum ölçeği geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 116, 27-33.
- Gökmen, A. & Ekici, G. (2012). Ortaöğretim öğrencilerinin biyoloji öz-yeterlik algı düzeyleri ile öğrenme stilleri ilişkisinin değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi (GEFAD), 32(3), 843-866.
- Gökmen, A., Ekici, G. & Atik,A. D. (2010). Biyoloji öğretmen adaylarının öğretmenlik öz-yeterlik algısının yordayıcı değişkenleri. IX. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Özetler Kitabı, s:55, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi, 2325 Eylül, 2010. Johnstone, H. A., & Mahmoud, N. A. (1980).Isolating topics of high perceived difficulty in school biology. Journal of Biological Education, 14(2), 163-166.
- Kağıtçıbaşı, Ç. (1999). Yeni insan ve insanlar. İstanbul: Evrim Yayınevi. Kaya, A. & Büyükkasap, E. (2005). Fizik öğretmenliği programı öğrencilerinin profilleri, öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ve endişeleri: Erzurum örneği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 13(2), 367-380.
- Kılıç, F. (1997). İlköğretim okullarına sınıf öğretmeni olarak atanmakta olan adayların öğretmenlik meslek bilgisi düzeyleri ile öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
- Kurt, H. & Ekici, G. (2012). Sınıf yönetimi dersinin biyoloji öğretmen adaylarının öğretmen öz-yeterlik algı düzeyine etkisi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1 (4), 343-354.
- Küçükahmet, L. (1993). Öğretmen yetiştirme (programları ve uygulamaları). Ankara: G.Ü. İletişim Fakültesi Matbaası. Mitchener, C. P., & Anderson, R. D. (1989). Teachers perspective: Developing and implementing an STS curriculum. Journal of Research in Science Teaching. 26(4), 351-369
- Oğuz, A. & Topkaya, N. (2008). Ortaöğretim alan öğretmenliği öğrencilerinin öğretmen öz yeterlik inançları ile öğretmenliğe ilişkin tutumları. Akademik Bakış,14, 23- 36.
- Oktay, A. (1991). Öğretmenlik mesleği ve öğretmenin nitelikleri. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3, 87-193.
- Oral, B. (2004). Eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 15, 88-98.
- Riggs, I. M., & Enochs L. G. (1990). Toward the development of an elementary teachers science teaching efficacy belief instrument. Science Education, 74(69), 625-637.
- Saracaloğlu, A. S., Kesercioğlu, T., Gökler, J., Serin, O. & Serin, U. (2001). İlköğretim okulu öğretmenlerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının bazı değişkenler açısından karşılaştırılması. X. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi (7-9 Haziran 2001) Bildirileri, Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi, cilt. 1, s. 88-99.
- Saracaloğlu, A. S., Serin O., Bozkurt N. & Serin U. (2004). Öğretmen adaylarının mesleğe yönelik tutumlarını etkileyen faktörler. Çağdaş Eğitim, 29(311), 16-27.
- Saracaloğlu, A. S. (1991). Fen ve edebiyat fakülteleri öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. I. Eğitim Kongresi (25-26-27 Kasım 1991)Bildirileri, İzmir: D.E.Ü. Buca Eğitim Fakültesi Yayınları, s. 565-569.
- Semerci, Ç. (1999). Öğrencilerin öğretmenliğe ilişkin tutum ölçeği. Eğitim ve Bilim, 23(111), 51-55.
- Semerci, Ç., Semerci, N. & Yazıcıoğlu, S. (2000). Duyuşsal boyutun ölçülmesi. VIII. Ulusal Eğitimi Bilimleri Kongresi (01-03 Eylül 1999) Bilimsel Çalışmaları. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Fatih Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü, Cilt: 1.
- Semerci, N. (2001). Üç farklı grubun öğretmenliğe ilişkin tutumları. X. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi (7-9 Haziran 2001) Bildirileri. Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi, cilt. 1, s. 818-825.
- Senemoğlu, N. & Özçelik, D. A. (1989). Ortaöğretime öğretmen yetiştirmede meslek bilgisi" bakımından fen-edebiyat ve eğitim fakültelerinin etkililiği. Çağdaş Eğitim, 14(142), 143-144.
- Sözer, E. (1996). Üniversitelerde öğrenim gören öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 7-21.
- Şahin Taşkın, Ç. & Hacıömeroğlu, G. (2010). İlköğretim bölümü öğretmen adaylarının mesleğe yönelik tutumları: Nicel ve nitel verilere dayalı bir inceleme. İlköğretim Online, 9(2), 922-933.
- Şimşek, H. (2005). Ortaöğretim alan öğretmenliği tezsiz yüksek lisans programına devam eden öğrencilerin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Elektronik Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 1-26.
- Tekin, H. (1993). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Yargı Yayınları.
- Üstüner, M. (2006). Öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 45, 109-127.
- Yıldırım, O., Kurtuldu, H. M., & Öz Aydın, S. (2003). Programme design of the unit engineering of biotechnology and genetics in the 3. grade of secondary. BAU Journal of Science Institute, 5(2), 86-100.
- Yılmaz, M., Köseoğlu, P., Gerçek, C. & Soran, H. (2004). Öğretmen öz-yeterlik inancı. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, 5(58), 50-54.