Besin Zinciri Konusunun Kavratılmasında Disiplinler Arası Bir Yaklaşım

Bir ders ve öğrenme alanı olarak Türkçenin imkânlarından disiplinler arası yaklaşımla pek çok alanda faydalanmak mümkündür. Öncelikle iletişimin dille yapılıyor olması Türkçeyi disiplinler arası yaklaşımdaki vazgeçilmez bir ana alan hâline getirmektedir. Ayrıca farklı öğrenme alanlarına ait konuların öğretiminde, dilin yapısal özellikleri, Türkçedeki tematik anlayış ve ana dilin en önemli araçları olan metinler disiplinler arası bir yaklaşımla kullanılabilir. Araştırma, fen konularından biri olan “Besin Zinciri” ile fabl metinlerinde besin zincirine ait unsurların disiplinler arası bir yaklaşımla ele alınabileceğini değerlendirmeye yönelik bir çalışma olduğundan; betimsel niteliklidir ve tarama modeli kullanılmıştır. Çalışma materyali olarak Kelile ve Dimne isimli kitapta yer alan kırk metinden “Gerçeği Gören Aslan” fablı seçilmiştir. Bu fablda besin zincirine, üretici basamağından başlayıp tüketici basamağının son halkasına kadar yer verildiği görülmektedir. Dolayısıyla hem Türkçe hem de Fen ve Teknoloji / Biyoloji dersinin imkânları bir arada kullanılmak suretiyle “Besin Zinciri” konusunun hatırda kalıcı olarak kavratılabileceği düşünülmektedir.

An Interdisciplinary Approach to the Interpretation of the Food Chain Subject

With the interdisciplinary approach, it is possible to make use of the possibilities of Turkish as a course and learning area in many areas. Performing communication with language makes Turkish an indispensable main field in interdisciplinary approach. Besides, the structural features of the language, the thematic understanding in the Turkish language and texts, which are the most important tools of native language could be used with an interdisciplinary approach in teaching subjects of different learning areas. Since the research is a study to evaluate the elements of food chain in the texts of “Nutrient Chain”, one of science subjects and fables, with an interdisciplinary approach, descriptive and screening model is used. “Lion Which Saw The Truth” was selected as the fable among forty texts in the book titled “Kelile and Dimne” as the study material. It is seen that the food chain beginning from the producer step to the last phase of the consumer step is seen in this fable. Therefore using both Turkish and Science and Technology/ Biology courses thought that the “Food Chain” topic could be thought as catchy way.

PDF

___

Aksoy, O. (2011). İlköğretim 6. sınıf İngilizce ile Fen ve Teknoloji Programlarına yönelik disiplinlerarası uygulama sonuçları. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kara Elmas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Zonguldak.
Apostel, L.(1970), “Interdisciplinarty; problems of teaching and research in universities”. Paris: OECD.
Aslan Yolcu, F. (2013). İlköğretim düzeyinde performans görevi ve proje uygulamaları sürecinde disiplinler arası yaklaşımın etkililiği üzerine bir çalışma.(Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Aybek, B. (2001). Disiplinlerarası (bütünleştirilmiş) öğretim yaklaşımı. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3, 1-7.
Budak Coşkun, S. & Altun, S. (2012). İlköğretim 8. sınıf Matematik dersinin disiplinler arası yaklaşım ilkelerine göre işlenmesinin öğrencilerin matematik başarısı üzerindeki etkisi. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 2(2), 91-122.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak Kılıç, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Çelik, K. (2014). Çoklu zekâ ve disiplinler arası yaklaşım temelli fen ve teknoloji dersi ve uygulamalarına ilişkin öğretmen görüşleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Çelik, Ö. (2016). Disiplinler arası yaklaşımla değer öğretiminde yaratıcı drama yönteminin kullanılması. (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Çetin, G. (2004). Besin zinciri ve besin ağı kavramlarının anlaşılması üzerine kültürler arası bir çalışma: İngiltere ve Türkiye örneği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 69-79.
Güven, E. (2012). Disiplinler arası yaklaşıma dayalı çevre eğitiminin ilköğretim 4. sınıf öğrencilerinin çevreye yönelik tutumlarına ve davranışlarına etkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Erciyes Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
Jacobs, H. H. (1989). Interdisciplinary curriculum: design and implementation. VA: Association for supervision and curriculum development. Alexandria.
Kaçar, S. (2012). Görsel sanatlarla bütünleştirilmiş probleme dayalı öğrenme yönteminin öğrencilerin fen akademik başarılarına, bilimsel yaratıcılıklarına ve sanat etkinlikleriyle fen öğrenme tutumlarına etkileri. (Yayımlanmamış doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Kayhan, H., Mohammadzadeh, B. ve Atmaca, S. (2017). The use of fables in science laboratory. Journal of Mathematics Science and Technology Education, 13(8), 4471-4480.
Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları. Kızılay, E. (2016). Fen Bilgisi öğretmen adaylarının disiplinler arası yaklaşıma ilişkin görüşleri. Journal of European Education, 6(2), 88-110.
Kline, S.J. (1995). Conceptual foundations for multidisciplinary thinking. Stanford: Stanford University Pres.
Korkmaz, H. & Konukaldı, I. (2015). İlköğretim fen ve teknoloji eğitiminde disiplinlerarası tematik öğretim yaklaşımının öğrencilerin öğrenme ürünleri üzerine etkisi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 1-22.
MEB (2017a). Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
MEB (2017b). Ortaöğretim Biyoloji Dersi Öğretim Programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Özkök, A. (2005). Disiplinler arası yaklaşıma dayalı yaratıcı problem çözme öğretim programının yaratıcı problem çözme becerisine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28), 159-167.
Perkins, D. N. (1994). The Intelligent eye. Santa Monica, CA: The Getty center for education in the arts.
Tan, Ş., Elbir, B., Sevinç, Ö. S. & Erdoğmuş, E. (2009). Disiplinler arası bir yaklaşım denemesi olarak imlâ. e-Journal of New World Sciences Academy, 4(1), 228-239.
Ungan, S. (2006). Fabl türünün çocuk edebiyatındaki yeri ve günümüzde bu türden yararlanma olanakları. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14, 105-114.
Ürey, M. & Çepni, S. (2014). Fen temelli ve disiplinlerarası okul bahçesi programının öğrencilerin Fen ve Teknoloji dersine yönelik tutumları üzerine etkisinin farklı değişkenler açısından değerlendirilmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 537-548.
Yalçın, P. ve Yıldırım, H. (1998). Disiplinler arası öğretim üzerine bir uygulama. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 146-150.
Yıldırım, A. (1996). Disiplinlerarası öğretim kavramı ve programlar açısından doğurduğu sonuçlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 89-94.