Murat Yaşar ERMAN, Muhammed Özkan TURHAN, Cengizhan SARI

Sporcuların Zihinsel Antrenman Düzeyleri ile Sporda Mücadele ve Tehdit Algılarının İncelenmesi

Bu çalışmanın amacı sporcuların zihinsel antrenman düzeyleri ile sporda mücadele ve tehdit algılarının incelenmesidir. Katılımcı grubunu Güneydoğu Anadolu bölgesinde bulunan Spor Bilimleri Fakültesi veya Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulunda öğrenim gören 252 erkek ve 174 kadın sporcu oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen kişisel bilgi formu, Sporda Zihinsel Antrenman Envanteri ile Sporda Mücadele ve Tehdit Ölçeği uygulanmıştır. Verilerin normal dağılım göstermesi nedeniyle iki grubun karşılaştırılmasında t-testi, ikiden fazla grubun karşılaştırmasında one way ANOVA testi, Tukey çoklu karşılaştırma testi ve değişkenler arasındaki ilişkileri belirlemek için Pearson Korelasyon analizi uygulanmıştır. Ayrıca değişkenler arasındaki etkiyi belirlemek için basit doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. Analizler sonucunda, cinsiyet değişkeni bakımından zihinsel performans becerileri ve tehdit alt boyutunda erkekler lehine, sporculuk düzeyi değişkeni bakımından kendinle konuşma alt boyutunda profesyonel sporcular lehine, spor yaşı değişkenine göre ise zihinsel performans becerileri ve tehdit alt boyutlarında 10 yıl ve üzeri spor yapanlar lehine anlamlı fark bulunmuştur. Zihinsel antrenman düzeyleri ile mücadele alt boyutu arasında orta düzeyde pozitif yönlü ilişki, tehdit alt boyutu arasında ise düşük düzeyde negatif yönlü ilişki tespit edilmiştir. Regresyon analizi sonucunda, sporda zihinsel antrenmanın mücadele ve tehdit algısını anlamlı düzeyde etkilediği saptanmıştır. Sonuç olarak, sporcuların zihinsel antrenman düzeyleri sporda mücadele ve tehdit algısını etkileyebilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Zihinsel Performans, Mücadele, Tehdit

Investigation of Athletes' Mental Training Levels and Perceptions of Challenge and Threat in Sports

The aim of this study is to examine the mental training levels of the athletes and their perceptions of challenge and threat in sports. The participant group consisted of 252 male and 174 female athletes studying at sport sciences in the Southeastern Anatolia region. The personal information form, the Mental Training Inventory in Sports and the Challenge and Threat Scale in Sports were applied. Due to the normal distribution of the data, t-test was used to compare two groups, one-way ANOVA test to compare more than two groups, Tukey multiple comparison test, and Pearson Correlation analysis to determine the relationships between variables. Simple linear regression analysis was used to determine the effect between variables. A significant difference was found in favor of men in the mental performance skills and threat sub-dimension in terms of gender, in favor of professional athletes in the sub-dimension of self-talk in terms of the level of sports, in favor of those who do sports for 10 years or more in the sub-dimensions of mental performance skills and threat according to the sports age variable. A moderately positive relationship was found between mental training levels and the challenge sub-dimension, and a low-level negative relationship was found between the threat sub-dimension. As a result of the regression analysis, it was determined that mental training in sports significantly affects the perception of challenge and threat. As a result, mental training levels of athletes can affect the perception of challenge and threat in sports.

Keywords:

Mental Performance, Challenge, Threat,

PDF

___

1. Akandere, M., Aktaş, S. ve Er, Y. (2018). Zihinsel antrenman ve spor. Türkiye Barolar Birliği, 60-74.
2. Arnold, R. ve Fletcher, D. (2012). Psychometric issues in organizational stressor research: A review and implications for sport psyc-hology. Measurement in Physical Education and Exercise Science, 16(2), 81-100.
3. Blascovich, J., Mendes, W. B., Tomaka, J., Salomon, K. ve Seery, M. (2003). The robust nature of the biopsychosocial model challenge and threat: A reply to Wright and Kirby. Personality and social psychology review: An Official Journal of the Society for Personality and Social Psychology, 7(3), 234–243.
4. Can, Y. ve Kaçay, Z. (2016). Sporcu kimlik algısı ile cesaret ve özgüven duyguları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Journal of Human Sciences, 13(3), 6176-6184.
5. Cankurtaran, Z. (2020). Okçuların rekabet ortamında kullandıkları zihinsel antrenman becerilerinin sıralama atış skorlarına etkisi. Ulus-lararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(1), 13-29.
6. Cebeci, C., Doğu Algün, G. ve Yılmaz, B. (2019, Nisan). Badminton sporcularının zihinsel antrenman düzeylerinin incelenmesi. 2. Uluslararası Herkes İçin Spor ve Wellness Kongresine sunulan bildiri, Antalya.
7. Cronbach, L. J. (1990). Essentials of psychological testing. New York: Harper & Row.
8. Çankaya, S., Çakıcı, H. A., Yıldız, E. ve Aksoy, Y. (2020). Sporcuların zihinsel antrenman uygulamaları ve özgüven durumlarının incelen-mesi. Turkish Studies - Social, 15(4), 1805-1821.
9. Çelik, O. B. ve Güngör, N. B. (2020). The effects of the mental training skills on the prediction of the sports sciences faculty stu-dents' anxiety levels. International Journal of Eurasian Education and Culture, 9(9), 888-929.
10. Doğan, E. (2019). Kadın ve erkek sporcuların imgeleme biçimlerinin karşılaştırılması. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 4(3), 373-381.
11. Ekmekçi, R. (2017). Sporda zihinsel antrenman (Bir adım önde). Ankara: Detay Yayıncılık.
12. Erdoğan, B. S. ve Gülşen, D. B. A. (2020). Spor bilimleri fakültesinde öğrenim gören sporcuların zihinsel antrenman düzeylerinin belir-lenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 219-228.
13. Eroğlu, E. ve Ersoy, A. (2019). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin bazı değişkenlere göre öğrenilmiş güçlülük düzeyle-rinin incelenmesi. Uluslararası Multidisipliner Akademik Araştırmalar Dergisi, 6(2), 68-75.
14. Eroğlu, S. Y. ve Acet, M. (2017). İşitme engelli öğrencilerin spor yapma değişkenine göre sosyal görünüş kaygısı ile yaşam kalitesi düzeylerinin incelenmesi. Türkiye Klinikleri Journal of Sports Science, 9(2), 65-70.
15. Güvendi, B. ve Pehlivan, M. Y. (2020). Dövüş sporcularının kendi kendilerine konuşmaları ile saldırganlık ve öfke davranışlarının ince-lenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 14(2), 168-176.
16. Jones, M., Meijen, C., McCarthy, P. J. ve Sheffield, D. (2009). A theory of challenge and threat states in athletes. International Review of Sport and Exercise Psychology, 2(2), 161-180.
17. Kara, Ö. ve Hoşver, P. (2019). Play-Off müsabakalarında yer alan kadın voleybolcuların zihinsel antrenman düzeylerinin çeşitli değiş-kenler açısından incelenmesi. International Sport Science Student Studies, 1(1), 35-42.
18. Karaca, R. ve Gündüz, N. (2021). Oryantiring sporcularında zihinsel antrenman ve performans ilişkisinin incelenmesi. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 19(1), 99-115.
19. Karasar, N. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri: kavramlar, teknikler ve ilkeler (27. Baskı), Ankara: Nobel Yayınevi.
20. Karayol, M. ve Turhan, M. Ö. (2020). Impact of music in sportive activities scale (IMSAS): Validity and reliability assessment. African Educational Research Journal, 8(2), 297-304.
21. Keskin, B., Güvendi, B. ve Kaplan, M. (2020). Masa tenisi oynayan sporcuların kendi kendine konuşmalarının karar verme stilleri ile ilişkisi. Sport Sciences, 15(4), 44-52.
22. Koç, H. ve Kaynar, Ö. (2021). Bireysel sporlarda yaralanma. Ankara: Gazi Kitabevi.
23. Murathan, T. (2018, Haziran). Spor sektöründe bilişim teknolojilerinin kullanımı. 3. Uluslararası Mesleki ve Teknik Bilimler Kongresine sunulan bildiri, Gaziantep.
24. O’Connor, K. M., Arnold, J. A. ve Maurizio, A. M. (2010). The prospect of negotiating: Stress, cognitive appraisal, and performance. Journal of Experimental Social Psychology, 46(5), 729-735.
25. Öner, Ç. ve Cankurtaran, Z. (2020). Elit okçuların zihinsel beceri ve tekniklerinin atış performanslarını belirleyici rolü. Uluslararası Egzersiz Psikolojisi Dergisi, 2(1), 1-9.
26. Rossato C. J. L., Uphill, M. A., Swain, J. ve Coleman, A. D. (2018). The development and preliminary validation of the Challenge and Threat in Sport (CATSport) Scale, International Journal of Sport and Exercise Psychology, 16(2), 164-177.
27. Tabachnick, B. G, Fidell, L.S. (2015). Using multivariate statistics. Çeviri: Baloğlu M. Çok değişkenli istatistiklerin kullanımı, 6. Baskı. Ankara: Nobel Yayıncılık.
28. Türkyılmaz, H. B. ve Altıntaş, A. (2019). Sporda Mücadele ve Tehdit Ölçeği’nin psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Türkiye Klinikleri J Sports Sci. 12(2), 178-83.
29. Weinberg, R. S. ve Gould, D. (2011). Foundations of sport and exercise psychology. (5th ed.). Champaign, IL: Human Kinetics.
30. Weisbuch, M., Seery, M. D., Ambady, N., ve Blascovich, J. (2009). On the correspondence between physiological and nonverbal responses: Nonverbal behavior accompanying challenge and threat. Journal of Nonverbal Behavior, 33(2), 141–148.
31. Wright, R. A., ve Kirby, L. D. (2003). Cardiovascular correlates of challenge and threat appraisals: a critical examination of the biopsyc-hosocial analysis. Personality and social psychology review : an official journal of the Society for Personality and Social Psychology, Inc, 7(3), 216–233.
32. Yarayan, Y. E. ve İlhan, E. L. (2018). Sporda Zihinsel Antrenman Envanteri’nin (SZAE) uyarlama çalışması. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 23(4), 205- 218.
33. Yıldız, M. E. ve Erhan, S. E. (2019). Kış sporu ile uğraşan sporcuların psikolojik becerilerinin incelenmesi. Uluslararası Egzersiz Psikolo-jisi Dergisi, 1(2), 24-32.