TÜRKİYE'DE FAALİYET GÖSTEREN HELAL KONSEPTLİ OTEL İŞLETMELERİNİN HİZMET KRİTERLERİ VE HELAL MUTFAK BELGELENDİRME DÜZEYLERİNE YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA

İslam dininde önemli unsurlardan olan helal ve haram terimleri gıda tüketimini etkilemektedir. Helal gıdaya olan ilgi ve talep her geçen gün artmakta ve yeni bir pazar halini almaktadır. Helal gıda tüketme isteği temiz ve sağlıklı yiyecek içeceklerle doğrudan ilişkilidir. Dinine bağlı Müslümanların tatil anlayışları ve hizmet beklentileri dinen belirlenen kurallara göre biçimlenmektedir. Helal turizm anlayışının yürütülmesi için bu kapsamda ilk olarak yapılması gerekenler; helâl gıdaları ve İslami kurallara uygun olarak hazırlanmış ürünlerin tüketim ortamının sağlanmasıdır. Müslümanlar için helâl ve haram gıdaların tespitinin yapılması ve toplumun ve işletmelerin bilinçlendirilmesi gerekmektedir. Turizm alanında hizmet veren işletmelerin kendilerini helal konseptli otel olarak tanımlayabilmeleri için gıda, eğlence hizmetlerini ve otel ortamını İslami koşullara göre şekillendirmesi gerekmektedir. Çalışmada gastronomi alanına ilgi duyan Müslüman turistler için önem teşkil eden helal gıda ve helal mutfak kavramlarının Türkiye’deki durumu araştırılmıştır. Bu kapsamda helal turizm anlayışına göre hizmet verdiğini belirten 63 otel değerlendirmeye alınmıştır. Otel bilgileri rezervasyon sitelerinden olan helalinn.com, halalbooking.com ve otellerin web sitelerinin belirlediği kıstaslar ve bu kıstasların işletme bazında değerlendirildiği bir tablo oluşturulmuştur. Helal konseptli otellerin helal gıda ve helal mutfak kriterlere uygunluğu incelenmiş bu alanda yapılan çalışmaların yetersiz olduğu görülmüştür. İşletmelerin %95’inde helal gıda ürünleri sunulduğu belirtilirken sadece %38’i helal mutfak sertifikasına sahiptir. Bu durumu belgelendiren işletme oranı ise %4’tür. İşletmeler Dünya Helal Birliği’nden sertifikalı olduklarını belirtmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Gastronomi, Helal Gastronomi, Helal Turizm

A RESEARCH ON SERVICE CRITERIAS OF THE HALAL CONCEPT HOTEL BUSINESSES IN TURKEY AND THEIR LEVELS OF HALAL KITCHEN CERTIFICATION

İslam dininde önemli unsurlardan olan helal ve haram terimleri gıda tüketimini etkilemektedir. Helal gıdaya olan ilgi ve talep her geçen gün artmakta ve yeni bir pazar halini almaktadır. Helal gıda tüketme isteği temiz ve sağlıklı yiyecek içeceklerle doğrudan ilişkilidir. Dinine bağlı Müslümanların tatil anlayışları ve hizmet beklentileri dinen belirlenen kurallara göre biçimlenmektedir. Helal turizm anlayışının yürütülmesi için bu kapsamda ilk olarak yapılması gerekenler; helâl gıdaları ve İslami kurallara uygun olarak hazırlanmış ürünlerin tüketim ortamının sağlanmasıdır. Müslümanlar için helâl ve haram gıdaların tespitinin yapılması ve toplumun ve işletmelerin bilinçlendirilmesi gerekmektedir. Turizm alanında hizmet veren işletmelerin kendilerini helal konseptli otel olarak tanımlayabilmeleri için gıda, eğlence hizmetlerini ve otel ortamını İslami koşullara göre şekillendirmesi gerekmektedir. ABSTRACT Halal and haram terms, which are important elements in Islamic religion, affect food consumption. The interest and demand for halal food is increasing day by day and it is becoming a new market. The desire to consume halal food is directly related to clean and healthy food and beverages. The Muslims' religion-dependent holiday perspectives and service expectations are shaped according to the determined rules. In order to carry out Halal tourism concept, the first things to be done in this context are; is the provision of the environment of consumption of products prepared in accordance with Islamic rules and laws. For Muslims, it is necessary to make the determination of halal and forbidden food and to raise the awareness of the society and businesses. In this study, the situation of the halal food and halal tourism concepts in Turkey were investigated. Within this scope, 63 hotels, which indicate that they serve according to halal tourism concept, have been evaluated. A list of the hotel's booking sites, helalinn.com, halalbooking.com and the web sites of their hotels, and a table where these criteria were evaluated on an enterprise basis were created. The suitability of halal-concepted hotels to halal food and halal culinary criteria has been examined and it has been seen that the work done in this area is inadequate. It is stated that 95% of businesses are provided with halal food products, whereas only 38% have halal culinary certificates. The rate of business that documented this situation is 4%. The businesses state that they are certified by the World Halal Union.

Keywords:

Gastronomy, Halal Gastronomy, Halal Tourism,

PDF

___

BARAN, Z., O. Batman, M. S. Yıldız (2017), "Gıda Sektöründe Tüketici Beklentilerini Karşılamada Helâl Gıda Güvencesinin Önemi", Asos Journal Academic Social Science,(5), 52, 485-502.
BATMAN, B. Hatipoğlu, (2014): İnançların Gastronomi Üstüne Etkileri, Turizm & Araştırma Dergisi (Turar), (3-1), 1-20, Issn:2147-0618.
BATMAN, (2016), "Gastronomi Turizmi İle İnsanın Yaratılış Gayesi Arasında Çelişki Var Mı? ", Zafer Bilim-Araştırma Kültür-Sanat Dergisi, (469), 40, 28-40.
BATMAN, O., Arpacı, O. (2016). Helal Turizmin Felsefesi Teorisi Uygulaması, Omni Scriptum GmbH & Co.KG: Türkiye Alim Kitapları ,26, Saarbrücken-Deutschland.
BATU, A. (2012).Helal (Mahzursuz) Gıda Belgelendirmesindeki Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi, Cilt: 7, No: 2, 60-75.
BATU, A. 2013 "Helâl Gıda Ürünlerinde Domuz Türevleri ve Belirleme Yöntemleri" Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi, 8,(3) 22-33.
BORAN, G. (2011). Bir Gıda Katkısı Olarak Jelatin: Yapısı, Özellikleri, Üretimi, Kullanımı Ve Kalitesi. Gıda Dergisi, 36, (2), 97-104.
BORAN, M. (07-09 April 2017). Helâl Turizm Açısından İslam Fıkhında Yeme İçme Ölçüleri,1. International Halal Tourism Congress, 752 -762, Alanya-Turkey.
BUCAK, T., Aracı, Ü. (Aralık 2013). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (16),30, 203-216.
CANBOLAT, C., Yaman, M. (07-09 April 2017). Dini İnançların, Gastronomi Turizminde Destinasyon Seçimine Etkisi, 1.International Halal Tourism Congress, 49- 56. Alanya-Turkey.
CÖMERT, M., Özkaya, F. (2014).Gastronomi Turizminde Türk Mutfağının Önemi (The Importance Of Turkish Cuisine İn Gastronomy Tourism ), Journal Of Tourism And Gastronomy Studies 2/2, 62-66.
ÇAYIROĞLU, Y, 2014. Helâl Gıda. Işık Yayınları. 454. İstanbul.
ÇEVİK, S., Saçılık, Y. M. (2011). Destinasyonun Rekabet Avantajı Elde Etmesinde Gastronomi Turizminin Önemi: Erdek Örneği.12. Ulusal Turizm Kongresi Bildiriler Kitabı, 503-515.
ÇUKADAR, M. (2015). Kahramanmaraş ili kent merkezinde helâl gıda konusunda tüketici davranışlar, Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 66.
DERİN, N. Türk, M. (2016) Helal Gıda Perakendecilerinin, Pazarlamaya Dönük Problemleri Ve Çözüm Önerileri, Akademik Yaklaşımlar Dergisi, (7) 2,87 ISSUE: 2.
DİLSİZ, B. (2010). Türkiye'de Gastronomi ve turizm (İstanbul örneği),Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği.
DURLU, Özkaya, F., Can (2012). Gastronomi Turizminin Destinasyon Pazarlamasına Etkisi. Türktarım, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Dergisi, 206, 28-33.
DURLU, Özkaya, F., Cömert, M. ve Kızılkaya, Ö. (2009), 'Turizm İşletmelerinde Zeytin Yağlılarımızın Yeri ve Önemi', 3. Ulusal Gastronomi Sempozyumu, Antalya.
ERDEM, Ö, Kemer, K.A. (2016). Mutfaktaki Yeni Eğilimlerden Olan Moleküler Gastronomi Konusunda Ankara İlindeki 4 ve 5 Yıldızlı Otellerin Mutfak Personeli ile Aşçılık Alanında Yükseköğrenim Gören Öğrencilerin Bilgi ve Görüşlerinin Belirlenmesi Journal of Tourism and Gastronomy Studies 4/2 ,3-16.
ELMALI'LI, M. H. Y. (1979) Hak Dini Kur'ân Dili, (Cilt, 1-10), Eser Neşriyat, İstanbul.
EREN, S. (2007), 'Türk Mutfağı ve Haccp Sistemi; Mutfak Profesyonellerinin Haccp Bilgilerinin Ölçülmesi', I. Ulusal Gastronomi Sempozyumu ve Sanatsal Etkinlikler, 74, Antalya.
HATİPOĞLU, A., Batman, O. (2014). Osmanlı Saray Mutfağı'na Ait Gastronomik Unsurların Günümüz Türk Mutfağı İle Kıyaslanması, Comparison of Gastronomic Elements of the Ottoman Palace Cuisine With Today's Turkish Cuisine, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi/ Journal of Travel and Hospitality Management 11 (2), 62-74, Sakarya Üniversitesi.
KARAOSMANOĞLU, H., Üstün, N. Ve Turan, Ş.(07-09 April 2017). Turizm Sektöründe Helâl Gıda Uygulamaları Ve Riskleri, 1. International Halal Tourism Congress, 83-90, Alanya-Turkey.
KESER, E., Tufan, E. (07-09 April 2017). Yeni Helâl Turizm Fikirleri Helâl Dairesinin Mutfağında Bir Kavram: Helâl Gastronomi,1. International Halal Tourism Congress, 546-560, Alanya-Turkey.
KOLA, O. (2014). Meyve Suyu, İçecek ve Benzeri Ürünler (Bölüm I). DrinkTechmarket İçecek ve Teknolojileri Dergisi(82), 56-62. (Kontrol No: 1786085)
KURTOĞLU, R., Çiçek, B. (2013). Tüketicilerin helâl ürünler hakkındaki algılama, tutum ve beklentilerini tespit etmeye yönelik bir araştırma, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 8(3): 181-205.
ÖZDEMİR, H. (2015). Muhafazakâr Otel Müşterilerinin Otel İşletmelerinde Aradıkları Özelliklerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma, Basılmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, 10, Ankara.
ÖZDEMİR, O. (2009). Yiyecek Ve İçeceklerde Helallik - Haramlık Kriterleri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, 171-230, Kayseri.
ÖZDİPÇİNER, N. (2000). Türkiye'ye Gelen Turist Profilindeki Değişmeler, 1.Ulusal Türkiye Turizm Sempozyumu Tebliğ Kitabı, Türk Turizmini Araştırma Enstitüsü,188-205, İzmir.
ÖZKAYA, F., Sünnetçioğlu, S. Ve Can, A. (2013). Sürdürülebilir Gastronomi Turizmi Hareketliliğinde Coğrafi İşaretlemenin Rolü ( The Role of Geographical Indication in Sustainable Gastronomy Tourism Mobility), Journal of Tourism and Gastronomy Studies (1), 13-20.
SARIIŞIK, M., Özbay, G. (2015). Gastronomi Turizmi Üzerine Bir Literatür İncelemesi, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, (26),2, Güz: 264 - 278.
SERÇEOĞLU, N., Boztoprak, F. ,Tırak. L. (2016).Gastronomi Turizmi İle Şehir Markalaşması İlişkisi: Atatürk Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma Journal of Tourism and Gastronomy Studies 4/2, 94-114.
ŞAHİNGÖZ, S., Onur, M. (07-09 April 2017). Tüketicilerin Helâl Gıda Algıları Ve Tercihleri, 1. International Halal Tourism Congress, 276-285, Alanya-Turkey.
ŞİMŞEK, M. (2013). Helal Belgelendirme Ve Smııc Standardı, İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, (22), 19-44.
TAŞ, S. S., Taş, S. (23-24 Ekim 2017). Doğu Karadeniz Bölgesi Gastronomik Unsurlarının Gastronomi Turizmi Açısından Değerlendirilmesi, Dokap Bölgesi Uluslararası Turizm Sempozyumu, Karadeniz Teknik Üniversitesi Bildiriler Kitabı, Trabzon-Türkiye.
TÜRKAY, O., Şengül, S. (2016). Akdeniz Mutfak Kültürünün Gastronomi Turizmi Bağlamında Değerlendirilmesi (The Evaluation Of Mediterranean Cuisine As A Gastronomic Tourism Product) Journal Of Tourism And Gastronomy Studies (4), Special İssue1, 86-99.
TÜRKER S, Ertaş N, Demir M K, (2013). Helâl Gıda Açısından Tahıl Ve Tahıl Ürünlerine Bakış. 2. Uluslararası Helâl Ve Sağlıklı Gıda Kongresi. 7-10. Bildiri Kitapçığı. 503-517. Konya.
UYAR, H., Zengin B, (2015). Gastronomi Turizminin Alternatif Turizm Çeşidi Olarak Değerlendirilmesi Bağlamında Gastronomi Turizm İndeksinin Oluşturulması, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3, (7), 355-376.
YILMAZ, M., Sormaz, Ü., Güneş, E., (07-09 April 2017). Helâl Turizm Ve Helâl Gıda'nın "Türkiye'deki Durumu",1. International Halal Tourism Congress, 404-409. Alanya-Turkey.
YÜNCÜ, H. R. (2010). Sürdürülebilir Turizm Açısından Gastronomi Turizmi Ve Perşembe Yaylası. Aybastı-Kabataş Kurultayı Yayınları, No: 11, Detay Anatolia Akademik Yayıncılık.
WEB-1 http://www.dunyahelalbirligi.org/Vizyon%20Misyon.html ( ET: 13.03.2018).
WEB-2 http://www.gimdes.org/belgelendirme/helal-sertifika (ET: 19.03.2018).
WEB-3 http://www.mansetalanya.com/gundem/antalya-daki-5-yildizli-otel-sayisi-aciklandi-h6550.html (ET:20.03.2018).