Osmanlı Türk Devleti’nin batılılaşma adı altında başlattığı kurumlaşma hareketinin 19.yüzyılın ilk yıllarından başlamasına rağmen ihtiyaca bağlı olarak başlama ve devamlılığı koordineli bir bütünlük göstermez.1 Sağlıkla ilgili sultanî külliyelerden Bezm-i Âlem Valide Sultan Vakıf Gureba Hastahanesi, hastahane merkezli külliye kuruluşu olarak, 19. yüzyılın ortalarına doğru yapılaşmasıyla bu konuda ilk örnek olmuştur. Yüzyılın sonlarında Sultan II.Abdülhamit’in ölen kız çocukları adına özellikli bir çocuk hastahane külliyesi inşa ettirmiş olması bu çalışmanın içeriğini oluşturacaktır. “Hamidiye Etfal Hastahanesi” adıyla tanımlanan çocuk sağlığına ait bu hastahane külliyesi yapıları, 19. yüzyıl süresinde tecelli eden yasalar çerçevesinde kurumlaşan uygulamalar kadar, değişen mülkiyet ve maliye teşkilâtı dikkate alınarak ve gene arazi seçimi, yapı tekniği, yapılaşmanın tıbbî sağıltımda bilim ve ihtisaslaşmanın getirdiği doğrultuda, işlevli yapı birimleri olarak inşa edilmesi, ilerleyen kimya ve laboratuvar bilimlerinin gerektirdiği ihtiyaç olan yapı birimleri ya da bir yapı bütünlüğü içinde mekân tahsisi, âlet-edevat temini ve dönemindeki mükemmelliyeti dikkate alınarak yapılan değerlendirme çalışmanın özünü oluşturacaktır.

The institutionalization movement that Ottoman Empire had begun in the name of westernization, could not constitute a coordinated integrity regarding to the needs for the beginning and continuity, although might it had begun in the beginning of 19th century1. One of the royal sanitarian complexes, Bezm-i Âlem Valide Sultan Vakıf Gureba Hospital has been the first sample for the hospital centered complexes In the middle of 19th century. The construction of the specifical children hospital complex by Sultan Abdülhamid II for his dead daughters has comprised the content of this study. The ingredients of this study can be alined as the evaluation of the hospital complex structures involved with the child health called as Hamidiye Etfal Hospital, associated applications during the 19th century those appeared within the limits of the law, the choice of land and construction technologies under the consideration of changing ownership and finance organisations, the structuring functionalized building units regarding to the scientific and specialistic requirements, the required building type needs of improving chemistry and laboratory sciences or the space appropriations within the structural integrity, the procurement of the whole outfit and its periodical perfection.