Sözlerin Soyağacı (2)

Bugüne değin Türkiye Türkçesinin bir etimoloji sözlüğü yayımlanmamıştır. Bu konuda çeşitli yayınlar olmuşsa da bu yayınlar Türkçenin sözvarlığını kapsamayan, akademik çalışmaları göz ardı eden çalışmalardı. Türkiye Türkçesinin etimoloji sözlüğünü hazırlamak için yalnızca Eski Türkçe veya öteki Türk dillerini bilmek yetmez. Mutlaka Arapça, Farsça, Ermenice, Rumca, İtalyanca ve başka kültürel alışveriş içerisinde bulunulan diller hakkında da birikim gerektirir. S. Nişanyan, bu tür dilleri tanıyor olması dolayısıyla kısa ve yararlı bir “kılavuz” sözlük hazırwlamıştır. Ancak Eski Türkçe, Altayistik ve Türk dillerinin karşılaştırmalı sesbilgisi ile ilgili maddelerde eksiklikler vardır. Bu yazıda Nişanyan’ın sözlüğünün “b” harfinde yer alan maddeler değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Türkçe; Etimoloji; Eski Türkçe

Geneological Tree of the Words

There has not been an etymological dictionary of Turkish published so far despite a number of studies in this field. Those studies are the publications which do not comprise the lexis of Turkish and they neglect academic studies. It is not sufficient to have knowledge of Old Turkish or other Turkic languages only so that an etymological dictionary of republican Turkish could be prepared. It definitely requires some sound background on Arabic, Persian, Armenian, Greek, Italian, and other languages with which a mutual cultural influence has taken place. Due to his acquaintance with those languages, S. Nişanyan has prepared a brief and useful “guide” dictionary. However, it seems to lack some information in the lexicographic entries on the comparative phonology of Old Turkish, Altaistic and Turkic languages. In the present article, the entries starting with the letter “B” in Nişanyan’s dictionary are evaluated.

Keywords:

Turkish; Etymology Dictionary; Nişanyan; Old Turkic,

PDF

___

Fasmer, M., Etimologiçeskiy slovar russkogo yazıka, I, A-D, Moskva 1964, Janhunen, Juha (editör), The Mongolic Languages, London and New York, 200
Li, Yong-Sŏng, Türk Dillerinde Akrabalık Adları, İstanbul, 1999.
Maitrisimit, Şinasi Tekin, Maitrisimit nom bitig, Berlin, 1980.
Ölmez, Mehmet, “Uygurca Xuanzang-Biyografisindeki Çince Alıntılar”, Türk Dilleri Araştırmaları, 4, 1994, s. 109-143.
Ölmez, Mehmet, “On Mongolian asara- “to nourish” and Turkish aşa- “to eat” from Middle Mongolian to Modern Turkic Languages”, Festschrift in Honor of András J. E. Bodrogligeti , edited by Kurtuluş Öztopçu / Türk Dilleri Araştırmaları, Sayı 17, 2007, İstanbul 2007, s. 237-246.
Ölmez, Mehmet, “Türkçenin Etimoloji Sözlükleri ve Soyağacı”, Journal of Turkish Studies / Türklük Bilgisi Araştırmaları, 32/I, 2008, s. 405-413.
Rybatzki, Volker, “Bemerkungen zur türkischen und mongolischen Metallterminologie”, Studia Orientalia, Sayı 73, 1994, s. 193-251
Şçerbak, A. M., “Nazvaniye domaşnih i dikih jivotnıh v tyurkskom yazıke” v knige”, İstoriçeskoye izuçeniye razvitiya leksiki tyurkskogo yazıka, Moskva 1961, s. 82-172.
Tekin, Talat, Grammar of Orkhon Turkic, Bloomington-The Hague, 1968.
Tezcan, Semih, Dede Korkut Oğuznameleri Üzerine Notlar, Nisan, 2001.