Yeşilyolların Doğa Koruma ve Sürdürülebilirlik Kapsamında İrdelenmesi

Son yıllarda kentsel alan ve çevrelerinde alan kullanımları giderek yoğunlaşarak, peyzaj çeşitliliğinde azalma ve doğal alanlarda artan parçalanmaya neden olmaktadır. Peyzaj plancıları ve peyzaj ekologları, sürdürülebilir peyzaj için ekolojik çerçevenin (alt yapının) oluşturulması gerekliliğini savunmaktadır. Batı ülkeleri kentlerinde bu yönde fayda sağlamak amacıyla yeşilyol planlamasına yönelik örnekler görmek mümkündür. Yeşilyol planlama stratejisi doğa koruma ve ekonomik gelişimi bir arada öngören bir temel esasa dayandığından sürdürülebilir kalkınma kavramıyla oluşturulmaktadır. Yeşilyol sistemleri planlandıkları alanların doğal ve kültürel kaynak değerlerini koruyarak, bu kaynak değerlerinin devamlılığını sağlamaktadırlar. Bu bağlamda makalenin amacı; yeşilyolları tanıtarak, doğa koruma ve sürdürülebilirlik açısından önemini ortaya koymak olarak belirlenmiştir. Bu yönde; giriş bölümünde geçmişten bugüne yeşil yolların amaç ve fonksiyonları tanıtılmıştır. Daha sonra bu fonksiyonlar arasından "doğa koruma fonksiyonu" açıklanarak "koridor" kavramı irdelenmiştir. Sonuçta sürdürülebilir kalkınma, sürdürülebilir kalkınma stratejisinin bir parçası olarak "sürdürülebilir kentler" kavramları ve yeşilyolların bu yöndeki katkıları tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Yeşilyol, doğa koruma, sürdürülebilirlik

PDF

___

Ahern, J., 1995. Greenways as apıanning strategy. Laııdscape and Urban Planning. 33 (1-3),131-155.
Arslan, M., 1996. Yeşilyol Planlaması: Ankara Örneği, Çevre Planlaması ve Tasarırruna Bütüncül Yaklaşımlar Sempozyumu, 26-28 Kasım, Ankara.
Çulcuoğlu, G., 1997. Ankara Kenti Yeşil Kuşak Çalışmalarının Yabancı Ülke Örnekleri Açısından irdelenmesi ve Yeşil Kuşak Sistemi İçin Öneriler, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Basılmarruş Doktora Tezi, Ankara.
Ertürk, H., 1993. Kentsel Çevre Sorunlarının Çözümü Açısından Ekolojik ilkeler, Türkiye'de Kent ve Çevre Planlamaya Ekolojik Yaklaşım, 17. Dünya Şehireilik Günü Kolokyumu, 4-6 Kasım, Mimar Sinan Üniv. ŞBP Bölümü, s.49, istanbuL.
Europen Commission, 1998. The Europen Greenways Good Practice Guide: Examples of Actions Undertaken in Cities and the Periphery, Europen Greenways Assosiation, Belçika.
Fabos, J., and RL. Ryan, 2004. International Greenway Planning: An Introduction, Landscape and Urban Planning. 68: 143-146.
Fabos, J., Ryan R.L., 2006. An introduction to greenway planning around the world, Laııdscape and Urban Planning. 76 (1-4): 1-6
Fisunoğlu, M., 1997. Sürdürülebilir Kalkınma ve Ekonomi, Sürdürülebilir Kalkınmanın Uygulanması, Tartışma Toplantısı, Türkiye Çevre Vakfı Yayını, 11-12 Aralık 1997, Sayfa 13-21.
Flink, C.A and R.M. Searns, 1993. Greenways A Guide To Plarıning, Design, and Development. The Conservation Fund, Washington D.C., 351s.
Hess, G.R and Fischer R.A., 2001. Communieating clearly about eonservation corridors, Landscape and Urban Planning, 55: 195-208.
Kurdoğlu B.Ç., 2005. "Trabzon-Gümüşhane Eski Devlet Karayolu'na Ait HamsiköyZigana Köy Güzergahı'nm YeşilyolOlarak Planlanması Üzerine Bir Araştırma", Doktora Tezi, KTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
Kurdoğlu, B.Ç., O.Kurdoğlu, ve B. Karaşah, 2006. Hatila Vadisi Milli Parkı İçin Farklı Bir Rekreasyonel Yaklaşım. Artvin Orman Fakültesi Dergisi. 7 (2): 145- 158.
Labaree, J.M., 1992. How Greenways WorkA Handbook on Ecology. http:// www.glf.org/greenways, Ziyaret tarihi 14 Mayıs 2007.
Little, c., 1990. Greenways for America, The John Hopkins University Press, Baltimore.
Miller, G.T., 1990. Making Urban Areas More Sustainable, Resource Conservatiorı and Management, Wadsworth, Ine., USA.
Planning State Ri.Us. 2001. About Greenways.
http://www.planning.state.ri.us/greencouneil/about.htm. Ziyaret tarihi 26 Aralık 2001.
Turner, T., 2006. Greenway planning in britain:recent work and future plans, Landscape and Urban Planning. 76 (1-4):240-25 ı.
Türkiye Yerel Günden 21 Programı 2007. http://www.la21turkey.net/index.php. Ziyaret tarihi 14 Mayıs 2007.
Uyanık, S., 2000. Sürdürülebilir Kentsel Gelişme Planlaması ve Çevre Yönetimi, Gap- Çevre Kongresi, T.c. Harran Üniversitesi, Mühendislik ve Ziraat Fakülteleri, 16- IS Ekim 2000, Şanlı Urfa, 2. Cilt, sayfa 1023-1032.
Walmsley, A., 1995. Greenways and the making of urban form. Landscape and Urban Planning. 33 (1-3) 81-127