Fatma Sevinç ERBAŞI

Ion polislerinin pers istilasına kadar yakındoğu devletleriyle ilişkileri

Üç farklı Yunan lehçesi konuşan halklar Demir Çağı'mn başlarında doğuya göç etmiş ve Anadolu'nun batı kıyılarına yerleşmişlerdir. Bunlar Aioller, Ionlar ve Dorlardır. Üçü içinde Ionlar en fazla ön plana çıkan halk olmuştur. Yerleştikleri bölge hem Anadolu'nun iç kesimleriyle iletişimi sağlayamaya uygundur hem de kıyıdaki limanlar Akdeniz'in uzak bölgelerine ulaşım olanağı tanımaktadır. M.Ö. 9. yüzyıl itibarıyla Ionia'da polis siyasi yapısı ortaya çıkmış ve bütün Yunan dünyasına model oluşturmuştur. Batı Anadolu bu gelişmelere sahne olurken Anadolu'nun diğer kesimlerinde de bölgesel bazı krallıklar ortaya çıkmaya başlamıştır. Phryg Devleti ve Lydia'nın bunlar arasında önemli yeri vardır. Ion polislerinin ilki ile siyasi ilişkisi hemen hiç belgelenemez. Ancak Lydia Krallığı, coğrafi yakınlığından da kaynaklı olarak Ion polislerinin sürekli irtibat halinde olduğu bir devlettir. M.Ö. 7. yüzyılın ikinci yansında denize de açılan Ionialılar Mısır firavunlarıyla da farklı düzeylerde ilişki kurmuşlardır. Bu ilişki kah Mısır ordusunda paralı askerlik kah Mısır ülkesinde ticaret yapmak şeklinde olmuştur. Bu yoğun ilişkiler sayesinde Ionlar Arkaik Dönem Yunan dünyasının parlayan yıldızı olmuşlar ve anakara Yunanistan'ına pek çok konuda öncülük etmişlerdir. Perslerin Anadolu'yu ve bütün Yakındoğu'yu ele geçirmeleriyle bağımsızlıklarını kaybeden Ion polisleri zaman zaman bu bağımsızlığı yeniden elde etseler de son olarak Makedonya Kralı Büyük İskender tarafından vergiye bağlanırlar.

The relationship between ionian poleis and the other state of ancient near east by the persian occupy

The people who spoke three different dialects of Greek had immigrated to the East in the early Iron Age and settled down on the west coast of Anatolia. These are Aeolians, Ionians and Dorians among whom Ionians have been the most prominent one. The area which they had settled down was appropriate for interaction with the hinterland and also the harbours at the coast provided communication with the farther coasts of the Mediterranean. In the 9th century B.C, polis arised as a political structure in Ionia and this structure became a model for the Greek World. While these events were taking place in the West Anatolia, regional kingdoms were arising in different parts of it. Among these, Phrygian and Lydia Kingdoms have an important place. There is no evidence of a relationship between Ion poleis and Phrygia. On the other hand, because of its geographical proximity, Lydia Kingdom had continious relationship with Ion poleis. Moreover, Ionians set out to the sea in the second half of the seventh century B.C. and were in contact with Egypt pharaoh in different ways. Sometimes it was mercenary in Egypt military and sometimes trading in Egypt lands. So Ionians were a shining star in archaic period of Greece World and led the mainland Greece in many ways. When Persians occupied Anatolia and the whole of Near East, Ionian poleis lost their independence. Even though they acquired their independence for short periods, finally they were put under tax by Macedonian king, Alexander the Great.

PDF

___

Herodotos, (1991), Herodot Tarihi, (Çev. Müntekim Ökmen), İstanbul: Remzi Kitabevi.
Strabon, (1993), Antik Anadolu Coğrafyası (Geographika: XII-XIII-XIV), (Çev. Adnan Pekman), İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
MODERN KAYNAKLAR
Akurgal, E., (1993a), Eski İzmir I: Yerleşme Katları ve Athena Tapınağı, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
Akurgal, E., (1993b), Anadolu Uygarlıkları, İstanbul: Net Turistik Yayınları.
Bean, G. E., (1972), Aegean Turkey, London: Ernest Benn Limited.
Bernal, M., (1998), Kara Atena, (Çev. Özcan Buze), İstanbul: Kaynak Yayınları.
Boardman, J., (1988), The Greeks Overseas: Their Early Colonies and Trade, London: Thames & Hudson.
Cahill, N., (2006), "Lydia", Arkeo Atlas Dergisi: Demir Kayalar Phrygia ve Lydia, Sayı: 5, İstanbul, 88-101.
Conka, S., (2006), "Ekonomi: Metal Ticaret", Arkeo Atlas Dergisi: Demir Kayalar Phrygia ve Lydia, Sayı: 5, İstanbul, 56-57.
Cook, J. M., (1970), The Greeks in Ionia and the East, London: Thames & Hudson.
Finley, M. I., (1970), Ancient Culture and Society Early Greece: The Bronze and Archaic Ages, London: W. W. Norton & Compony.
Freeman, C., (2003), Mısır, Yunan ve Roma: Antik Akdeniz Uygarlıkları, (Çev. Suat Kemal Angı), Ankara: Dost Kitabevi.
Hooker, J. T., (1980), Mycenaean Greece, London: Routledge & Kegan Paul.
Kuhrt, A., (2010),Eski Çağ'da Yakındoğu, Cilt: II, (Çev. Dilek Şendil), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Mansel, A. M., (1988), Ege ve Yunan Tarihi, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayını.
Sevin, V., (1982a), "Anadolu'da Yunanlılar", Anadolu Uygarlıkları Ansiklopedisi, Cilt: I-II, İstanbul: Görsel Yayınları.
Sevin, V., (1982b), "Frygler", Anadolu Uygarlıkları Ansiklopedisi, Cilt: II, İstanbul: Görsel Yayınları.
Sevin, V, (1982c), "Lydiahlar", Anadolu Uygarlıkları Ansiklopedisi, Cilt: II, İstanbul: Görsel Yayınları.
Thomson, G., (1988), Tarih Öncesi Ege I, (Çev. Celal Üster), İstanbul: Payel Yayınları.
Vassileva, M. (2008), "King Midas in Southeastern Anatolia", Anatolian Interfaces Hittites, Greeks and Their Neighbours (Proceedings of an International Conference on Cross-Cultural Interaction, September 17-19, 2004, Emory University, Atlanta, GA), B. J. Collins, M. R. Bachvarova and Ian C. Rutherford (eds), 165-171.
Wittke, A. M., (2006), "Phrygia", Arkeo Atlas Dergisi: Demir Kayalar Phrygia ve Lydia, Sayı: 5, İstanbul, 2006, 10-24.