Z. Nilüfer NAHYA

17567

Din, Büyü, Sanat, Efsane’nin Ardındaki Kuramlar ve Kuramcılar: Bir Paralel Okuma Denemesi

Sedat Veyis Örnek’in Türkiye’deki erken antropoloji çalışmalarını yakından etkilemiş 100 Soruda İlkellerde Din, Büyü, Sanat, Efsane adlı eserinde, başta Alman olmak üzere birçok Avrupalı kuramcıdan ve kuramlarından söz edilmektedir. Bu araştırmacı ve kuramcıların kimler olduğu sorusundan hareket eden bu makalede, adı geçen kuramlar, bu kuramlara mensup araştırmacıların görüşleri, çalışmaları ve kitaba nasıl yansıtıldıkları, kitabın genel kuramsal özellikleri de dikkate alınarak incelenmektedir. Eserin 100 Soru sistemiyle yazılmış olması, sosyal antropolojinin temel kavramlarının açıklanmasını, birçok kuramın aktarılmasını ve kimi araştırma sonuçlarının sunulmasını sağlamıştır. Eser, dönemin Alman antropoloji ve dinler tarihi çalışmalarının yanı sıra Almanca yayın ve çevirilerin aracılığıyla Hollanda, İsveç, İsviçre ve Rusya gibi ülkelerdeki çalışmaları da aktarmaktadır.
Anahtar Kelimeler:

din antropolojisi, Kulturkreis, büyü, ilkel sanat

PDF

___

  • Åkerlund, A. (2008). Åke Ohlmarks in the Third Reich:A Scientific Career Between Adaptation, Cooperation and Ignorance. The Study of Religion under the Impact of Fascism. Horst Junginger (ed.) Leiden:Koninklijke Brill NV. 553-593.
  • Allen, D.(1988). Eliade and History. The Journal of Religion 68 (4),545-565.
  • Andrioli, K. R. (1979). Kulturkreislehre and the Austrian Mind. MAN 14(1),133-144.
  • Austen, R. A. (1964). African Studies in East Germany. The Journal of Modern African Studies (2),289-290.
  • Aydın, E. (2009). Edebiyat Sosyolojisinde Sosyolojik Kaynak ve Ölçütler. Turkish Studies 4(1),357-370.
  • Balfour, H. (1929). Sir Charles Hercules Read, July 6, 1857-February 11, 1929. MAN 29,61-62.
  • Barkan, E. (1997). Aesthetics and Evolution:Benin Art in Europe. African Arts Special Issue:The Benin Centenary 30(3),36-93.
  • Belier, W. W. (1994). Arnold Van Gennep and the Rise of French Sociology of Religion. Numen 41(2),141-162.
  • Bengtson, D, R. (1979). R. R. Marrett and the Study of Religion. Journal of the American Academy of Religion 47(4),645-659.
  • Berg,C. C. (1967). Die Religionen Indonesiens by Waldemar Stöhr; Piet Zoetmulder. American Anthropologist 69 (1),110-111.
  • Bischof, M. (2003). Introduction to Integrative Biophysics. Integrative Biophysics. F.A.Popp ve L.V.Beloussov (eds.). Netherlands:Kluwar Academia Publishers. 1-115.
  • Boak, A. E. R. (1921). Rudolf Virchow--Anthropologist and Archeologist. The Scientific Monthly 13(1),40-45.
  • Boas, F. (1902). Rudolf Virchow’s Anthropological Work. Science 16 (403),441-445.
  • Bolle, K. W. (1968). The Religions of Indonesia Die Religionen Indonesiens by Waldemar Stöhr; Piet Zoetmulder. The Journal of Religion 48 (1),86-89.
  • Braunholtz, H. J. (1960). Leonhard Adam:1891-1960. MAN 60,180.
  • Brush, K. (1993). Cultural Historian Karl Lamprecht:Practitioner and Progenitor of Art History. Central European History 26 (2),139-164.
  • Bushnell, O. A. (1967). Dr. Edward Arning-The First Microbiologist in Hawaii. Hawaiian Journal of History 1,3-30.
  • Capell, A. (1959). Die Melanesischen Geheimkulte:Untersuchung über ein Grenzgebiel der ethnologischen Religions- und Gesellschaftsforschung und zur Siedlungsgeschichte Melanesiens by Erhard Schlesier. American Anthropologist 61(1),143-144.
  • Carter, J. (ed.). (2003). Understanding Religious Sacrifice: A Reader. London:Conituum.
  • Çetin, G. (1986). Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi’nde Yapılan Folklorla İlgili Lisans Tezleri Bibliyografyası (1940-1980). Ankara: Milli Folklor Araştırma Dairesi Yayınları:75.
  • Drobin, U. (2008). Åke Hultkrantz (1920-2006). Numen 55(1),99-100.
  • Duff-Cooper, A. (1986). Andrew Lang:Aspects of His Work in Relation to Current Social Anthropology. Folklore 97 (2),186-205.
  • Eisenhofer, S. (1997). Felix von Luschan and Early German-Language Benin Studies. African Arts Special Issue: The Benin Centenary 30(3),62-94.
  • Eliade, M. (1973). Dictionaries and Encyclopedias. Dictionary of Comparative Religion. History of Religions 12 (3),288-295.
  • Fescher, V.J. (2003) “Divine Word, Society of The” New Catholic Encyclopedia. 2nd Edition. Vol. 4. Detroit:Gale. 789.
  • Flaherty, G. (1992). Shamanism and the Eighteenth Century. Princeton:Princeton University Press.
  • Gaillard, G. (2004). The Routledge Dictionary of Anthropologists. Transl:Peter James Bowman NY:Routledge.
  • Gingrich, A. (2005). From the Nationalist Birth of Völkerkunde to the Establishment of Academic Diffusionism:Branching Off from the International Mainstream. One Dicipline Four Ways: British, German, French and American Anthropology. Chicago:University of Chicago Press. 76-93.
  • Günay, Ü. (2006). Türkiye’de Din Sosyolojisi:Teorik ve Metodolojik Meseleler. Toplum Bilimleri 1-3,7-46.
  • Haekel, J. (1963). Die Religionen Nordeurasiens und der Amerikanischen Arktis. American Anthropologists 65,1166-1168.
  • Hill, Harvey. (2002). The Politics of Modernism: Alfred Loisy and the Scientific Study of Religion. The Catholic University of America Press.
  • Hitchen, J. M. (2002). Relations between Missiology and Anthropology and Then and Now – Insights from the contribution to Ethnography and Anthropology by Nineteenth-Century Missionaries in the South Pacific. Missiology 30,455-478.
  • Isamberi, F-A. (1999). Introduction. Essay on Time: A Brief Study on the Representation of Time in Religion and Magic-Henri Hubert. Oxford:Durkheim Press. 3-42.
  • Isler-Kerényi, C. (2013). Karoly Kerényi:An Unwilling Emigrant into European Classical Scholarship. Classics and Communism:Greek and Latin behind the Iron Curtain. Ljubljani University Press and Collegium Budapest Institute for Advanced Study. 45-54.
  • Ivanov, P. (2000). African Art in the Ethnologisches Museum in Berlin. African Arts 33(3), 18-39
  • J. L. M. (1938). Konrad Theodor Preuss:1869-8th June, 1938. MAN 38 ,130-131.
  • Jahoda, G. (2007). Anthropologist and “Native” in Early Twentieth Century New Guinea:Malinowski and Thurnwald. History and Anthropology 18 (1),11-24.
  • Jakobson, R. (1987). Major Works, Selected Writings VIII 1976-1980. Berlin:Mouton de Gruyer.
  • Jarausch, K. H. (1985). The Crisis of German Professions 1918-33. Journal of Contemporary History 20(3),379-398.
  • Jones, A. R. (2005). The Secret of the Totem:Religion and Society from McLennan to Freud. Columbia University Press.
  • Keesing, R. M. (1984). Rethinking “Mana”. Journal of Anthropological Research, Fortieth Anniversary Issue 1944-1984. 40 (1),137-156.
  • Kılıç, S. (1996). Hikmet Tanyu’nun Hayatı ve Eserleri. Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 1,225-240.
  • Kitagawa, J. M. (1957). Joachim Wach and Sociology of Religion. The Journal of Religion 37(3),174-184.
  • Kitagawa, J. M. (1991). A Giant in the History of Religions:Nathan Söderblom and the Study of Religion by Eric J. Sharpe. History of Religions 30 (4),422-424.
  • Kitagawa, J. M., O’Flaherty, W. D. ve Reynolds, F. E. (1986). Mircea Eliade (1907-86). History of Religions 26(1).
  • Koepping, K-P. (2003). Enlightenment and Romanticism in the Work of Adolf Bastian: The Historical Roots of Anthropology in the Nineteenth Century. Fieldwork and Footnotes: Studies in the History of European Anthropology. Han F.Vermeulen ve Arturo Alvarez Roldán (ed.) London:Routledge 75-91.
  • Krader, L. (1959). Schamanentum (Shamanism) and Das Tier als Gott, Daemon und Ahne (The Animal as God, Demon and Ancestor). Arctic 12(4),238-239.
  • Kronenberg, A.(1967). Carl August Schmitz, 1920-1966. Ethnology 6 (3),345-348.
  • Küçük, A. (1994). Türkiye’de Dinler Tarihi Çalışmaları ve Prof. Dr. Hikmet Tanyu. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 5,21-30.
  • Leertouwer, L. (1991). Primitive Religion in Dutch Religious Studies. Numen 38(2),198-213.
  • Löwie, R. H. (1954a). Allgemeine Volkerkunde:Formen und Entwicklung der Kultur. American Anthropologists. 56,1114.
  • Löwie, R. (1954b). Richard Thurnwald, 1869-1954. American Anthropologist 56 (5),863-867.
  • MacLeod, R. B. (1953) Grundriss der Religionspsychologie by Willy Hellpach; Sozialpsychologie by Willy Hellpach. The American Journal of Psychology 66(1),168.
  • Manjapra, K. (2014). Age of Entanglement:German and Indian Intellectuals Across Empire Harvard University Press.
  • Marchand, S. (2003). Priests among the Pygmies:Wilhelm Schmidt and the Counter- Reformation in Austrian Ethnology. Worldly Provincialism:German Anthropology in the Age of Empire. H. Glenn Penny and Matti Bunzl (ed.) Michigan:The University of Michigan Press. 238-316.
  • Marett, R. R. (1912). Andrew Lang. Man 12,153-154.
  • McGregor, W. B. (2006). Editor’s Introduction. Australian Languages. Herman Nekes and E. A. Worms. Berlin: Mouton de Gruyer. 1-40.
  • Myres, J. L. (1946). Ormonde Maddock Dalton, 1866-1945. Man 46,43.
  • Newton, D. ve Boltin, L. (1981). The Art of Africa, the Pacific Islands, and the Americas: A New Perspective. The Metropolitan Museum of Art Bulletin, 39 (2),1-56.
  • Örnek, S.V. (1971) 100 Soruda İlkellerde Din, Büyü, Sanat, Efsane. İstanbul:Gerçek Yayınevi.
  • Örnek, S.V. (1971) Anadolu Folklorunda Ölüm. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
  • Örnek, S.V. (1971). Etnoloji Sözlüğü. Ankara: Ankara Üniversitesi DTCF Yayınları.
  • Örnek, S.V. (1979) Geleneksel Kültürümüzde Çocuk. İstnabul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Penny, H. G. (2006). Bastian’s Museum:On the Limits of Empiricism and the Transformation of German Ethnology. Worldly Provincialism:German Anthropology in the Age of Empire. H. Glenn Penny and Matti Bunzl (ed.) Michigan:The University of Michigan Press. 86-126.
  • Pettazzoni, R. (2002). Yüce Varlık:Fenomenolojik Yapı ve Tarihsel Gelişim. Çev:Fuat Aydın. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 5,139-146.
  • Pick, H. Cardinal Franz König. The Guardian. 25 Ağustos 2014 tarihinde http://www.theguardian. com/news/2004/mar/16/guardianobituaries.religion adresinden erişildi.
  • Pind, J. L. (2014). Edgar Rubin and Psychology in Denmark. Figure and Ground. History and Philosophy of Psychology Series. Springer.
  • Ray, S. H. (1922). Robert Henry Codrington. Man 22,169-171.
  • Roepstorff, A. (2005). Birket-Smith, Kaj. Encyclopedia of the Arctic. Mark Nuttall (ed.). Routledge. 259-260.
  • Sheehan, J. J. (2000). Museums in the German Art World from the End of the Old Regime to the Rise of Modernism. Oxford:Oxford University Press.
  • Simpson, J. H. (1984). High Gods and the Means of Subsistence. Sociological Analysis 45(3),213-222.
  • Stausberg, M. (2007). The Study of Religion(s) in Western Europe (I):Prehistory and History until World War I. Religion 37(4),294-318.
  • Stausberg, M. (2008). Raffaele Pettazzoni and The History of Religions in Fascist Italy (1928–1938). The Study of Religion under the Impact of Fascism Horst Junginger (ed.) Leiden:Koninklijke Brill NV. 365-395.
  • Strassmann, W. P. (2008). The Strassmanns:Science, Politics and Migration in Turbulent Times (1793-1993) Berghahn Books.
  • Teo, T. 2000. Eduard Spranger. Encyclopedia of Psychology. Vol. 7. A. E. Kazdin (ed.) NY:Oxford University Press. 458-459.
  • Thomas, N. (1996). Johann Reinhold Forster and his Observations. Observations Made During a Voyage Round the World- Johann Reinhold Forster. N.Thomas, H. Guest, M. Dettelbach (ed.). University of Hawai’i Press. xv-xxıı.
  • Thomsen, M-L. (1992). The Evil Eye in Mesopotamia. Journal of Near Eastern Studies 51 (1),19-32.
  • Tinker, Miles A. (1932). Wundt’s Doctorate Students and Their Theses 1875-1920. The American Journal of Psychology 44(4),630-637.
  • Tülücü, S. (2000). Prof. Abdülkadir İnan Üzerine Bazı Notlar. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi. 15,201-211.
  • Twiss, S. B. ve Conser, W. H. Jr. (ed.). (1992). Experience of the Sacred:Readings in the Phenomenology of Religion. Hannover:University Press of New England.
  • Tylor, E. B. (1905). ProfessorA dolf Bastian:Born June 26, 1826; Died February 3, 1905.M an 5,138-143. Upadhyayi V. S. ve Pandey, G. (1993). History of Anthropological Thought. ND:Concept Publishing.
  • Uygur, N. (1964). Eduard Spranger Öldü. İstanbul Üniversitesi Felsefe Arkivi Dergisi 107-108.
  • Waardenburg, J. J. (1978). Reflections on the Study of Religion: Including an Essay on the Work of Gerardus Van der Leeuw. Hague: Mouton Publishers.
  • Waardenburg, J. J. (1999). Classical Approaches to the Study of Religion. Berlin: de Gruyter.
  • Warburg, M. (1989). William Robertson Smith and the Study of Religion. Religion 19(1),41-61.
  • Weltfish, G. (1959). Lehrbuch der Völkerkunde by Leonhard Adam; Hermann Trimborn. American Anthropologist 61(3),517-518.
  • Zumwalt, R. (1982). Arnold van Gennep:The Hermit of Bourg-la-Reine. American Anthropologist, 84(2),299-313.
  • Znamenski, A. (2003). Shamanism in Siberia:Russian Records of Indigenous Spirituality. Springer Science+Business Media.
Folklor/Edebiyat-Cover
  • ISSN: 1300-7491
  • Başlangıç: 1994
  • Yayıncı: -
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Türkiye'de Kore Savaşı Edebiyatında Kadın ve Savaş Algısının Sedat Veyis Ömek'in Pirinçler Yeşerecek Oyunu Üzerinden Tartışılması

Eunkyung OH

Büyü, Sivas ve Miras

Çiğdem KARA

Sedat Veyis Örnek’in Etnoloji Sözlüğü ve Budunbilim Terimleri Sözlüğü’ne Terminolojik Açıdan Bir Bakış

Hülya UYSAL

Tanıdığım Sedat Veyis Örnek

Şerafettin DURAN

Garip Hareketi Bağlamında Sedat Veyis Örnek’in Şiirleri

Gökhan REYHANOĞULLARI

Türk Halk Biliminde Bir Ömür: Prof. Dr. Sedat Veyis Örnek’ten Hatıralar

Müjgan ÜÇER

İlahiyat Fakültesi Lisans Öğrencisi Olarak Sedat Veyis Örnek

Ömer GÜLEN

Yeryüzünü Gördü Sıvas’dan, Yeryüzü Onunla Gördü Sıvas’ı”: Tayfun Atay’la Söyleşi

Meryem BULUT

Alan Araştırmacısı Olarak Sedat Veyis Örnek ve Alan Çalışmalarına Katkıları

Selcan GÜRÇAYIR TEKE

Halkbilim Gönüllüsü Sedat Veyis Örnek ile Tiyatro Gönüllülerinin Evvel Zamanda Buluşması Çukurova’da Bir Seyirlik: Ölüm-Doğum-Düğün Nurhan Tekerek Tiyatro Bölümü Günleri

Nurhan TEKEREK