KIRGIZ KAHRAMANLIK DESTANI “MANAS”IN İKİDİLLİ AKADEMİK SERİSİ “SSCB HALKLARININ DESTANLARI

Makale, sadece Slavları değil, aynı zamanda Türk, Moğol, FinSibirya, Uzak Kuzey, Uzak Doğu’nun ve Rus İmparatorluğu'nun bir parçası olan farklıhalkların folklorunun tespiti, yayın ve araştırma tarihini kısyirminci yüzyılın ilk yarısında, Sovyetler Birliği'nin çeşitli cumhuriyetlerinde 1930'larınbaşlarında devlet tarafından cömertçe finanse edilen araştırma enstitülerininkurulmasından sonra devam etti. Bu kurumların çalışanlaeserleri toplamak için folklor keşiflerini sistemli bir şekilde yürüttüler ve paha biçilemezfolklor arşivleri yaptılar. Makaledeki bu tez, Kırgız halkının dâhice yazmış olduğu ManasDestanı’nın toplanması, saklanması, yayınlanması ve okunmasının tarihini kısa özellikleriile açıkça göstermektedir.Sovyetler Birliği'ndeki 40-50'li yıllarda bir dizi destanın derlenmesi ile her şeydenönce Kırgız destanı “Manas”ın bilimsel olarak ele alınması ve sosyolojik yorumlarınperiyodik olarak incelenmesine başlandı.60’lı yıllarda “bu tür anıtsal eserlerin rehabilitasyonu” başlamış, SSCB BilimlerAkademisi tarafından düzenlenen bir dizi bilimsel konferans gerçekleştirilmiş ve bu eserlerenesnel bir bilimsel değerlendirme yapılmıştır.SSCB halklarının epik mirasındaki ilklerden biri Kırgız destanı “Manas”ın gerigetirilmesidir. Manas destanı 1952'de Kırgızistan'ın başkenti Frunze'de (şimdi Bişkek)düzenlenen ülke folklorunun ilk bilimsel konferansına adanmıştı.Sonrasında dört ciltlik Manas Destanı’nın yayınlandığı iki dilli bir akademikbilimsel dizi “SSCB halklarının Destanı” olarak yaratıldı.

Anahtar Kelimeler:

İki dilli akademik seri “SSCB Halklarının Destanları”, Kırgız Kahramanlık Destanı “Manas”

KYRGYZ HEROIC EPIC "MANAS" IN A BILINGUAL ACADEMIC SERIES "THE EPIC OF THE PEOPLES OF THE USSR"

The article briefly describes the history of fixation, publication and research of folklore of different peoples who were part of the Russian Empire, not only Slavic, but also Turkic, Mongolian, Finno-Ugric, numerous peoples of the Caucasus, Siberia, the Far North and the Far East. This tradition was continued in the first half of the twentieth century, after the establishment of research institutes in various republics of the Soviet Union in the early 1930s, generously financed by the state. Employees of these institutions systematically conducted folklore expeditions to collect works of different genres of folklore — they made invaluable folklore archives. This thesis in the article clearly illustrates the brief characteristics of the history of collecting, storing, publishing and studying the heroic epic created by the genius of the Kyrgyz people — the epic "Manas".In 40-50-ies in the Soviet Union a series of epic monuments — first of all, the Kyrgyz epic "Manas" — began to get in the scientific community and in the periodicals of the vulgar-sociological interpretation.In the 60s of the twentieth century began the "rehabilitation" of such monuments — was held a number of scientific conferences organized by the Academy of Sciences of the USSR, giving these monuments an objective scientific assessment.One of the first in the epic heritage of the peoples of the USSR returned Kyrgyz epic "Manas". It was dedicated to the first scientific conference of the country's folklore, held in 1952 in the Kyrgyz capital city of Frunze (now Bishkek). Soon a bilingual academic scientific series "the Epic of the peoples of the USSR" was created, in which the publication of the epic "Manas" in four volumes was published.

Keywords:

bilingual academic series "The Epic of the peoples of the Soviet Union", Kyrgyz national epos "Manas".,

PDF

___

Botojarov K. Anglijskoje izdanije eposa “Manas” (Tekstologicheskije aspekty) // Folklor. Poetyka i tradicija. M.: Nauka, 1982. S. 128-142.
Botojarov K. English edition of the epic "Manas" (Textual aspects) // Folklore. Poetry and tradition. M.: Science, 1982. P. 128-142.
Manas. M.: Gl. red. vost. lit-ry, 1984-1995. Kn. 1-4.
Manas. M.: Chief ed. of east. lit. 1984-1995. Book 1-4.
Manas. Kirgizskij geroicheskij epos. Sost. i podgot. teksta A.S. Sadykov i dr. Per. Mirdabaleevoj i dr. Redkol. A.S. Sadykov i dr. M.: Gl. red. vost. lit-ry, 1984. Kn. 1. 543 s.
Manas. Kyrgyz heroic epic. Comp. a. prep. of text B.M. Unusaliev a. other. Transl. A.S. Mirbadaleeva a.o. Eitorial board A.S. Sadykov a.o. M.: Ch. ed. of east. liter., 1984. Book 1. 543 s.
Manas. Kirgizskij geroicheskij epos. Tekst podg. B.M. Unusalijev i dr. Per. i komm. A.S. Mirbadaleevoj i dr. Redkol. A. Sadykov i dr. M.: Gl. red. vost. lit-ry, 1988. Kn. 2. 686 s.
Manas. Kyrgyz heroic epic. Prep. of text B.M. Unusalijev a.o. Transl. a. comment A.S. Mirbadaleeva a.o. Eitorial board A.S. Sadykov a.o. M.: Ch. ed. of east. liter., 1988. Book 2. 686 s.
Manas. Kirgizskij geroicheskij epos. Sost. i podgot. teksta B.M. Unusalieva i dr. Per. A.S. Mirbadaleevoj i dr. Komm. i pojasn. slovar’ A.S. Mirbadaleevoj i dr. M.: Nasledije, 1990. Kn. 3. 510 s.
Manas. Kyrgyz heroic epic. Comp. a. prep. of text B.M. Unusaliev a.o. Transl. A.S. Mirbadaleeva a.o. M.: Heritage, 1990. Book 3. 510 s.
Manas. Kirgizskij geroicheskij epos. Sost. i podgot. teksta B.M. Unusalijeva i dr. Per. A.S. Mirbadaleevoj i dr. Redkol. A.A. Akmatalijev i dr. M.: Nasledije, 1995. 766 s.
Manas. Kyrgyz heroic epic. Comp. a. prep. of text B.M. Unusaliev a.o. Transl. A.S. Mirbadaleeva a.o. Edit. board A.A. Akmataliev a.o. M.: Heritage, 1995. 766 s.
Musajev S.M. Problemy nauchnoj publikaciji tekstov “Manasa” // Folklor. Izdanije eposa. M.: 1974. S. 220-231.
Musajev S.M. Problems of scientific publication of “Manas” ’s texts // Folklore. Publication of epos. M., 1974. S. 220-231.
Petrosjan A.A. Izuchenije problem natsionalnoj literatury i fol’klora narodov SSSR. // Izvestija AN SSSR. Otdelenije literatury i jazyka. M.: Izd-vo AN SSSR, 1958. T. XVIII. Is. 2. S. 168-178.
Petrosjan A.A. The investigation of national literature’s and folklore problems of people in USSR // News of Academy of Sciences of SSSR. The branch of literature and language. M.: Publish. house of Acad. of science SSSR, 1958. V. XVIII. Is. 2. S. 168-178.
Unusaliev B.M. Ob opyte sozdanija svodnogo varianta eposa “Manas” // Voprosy izuchenija eposa narodov SSSR. Kirgizskij geroicheskij epos “Manas”. M.: Izd. AN SSSR, 1961. S. 282-298.
Unusaliev B.M. About the experience of creation of summary variant of the epos "Manas" // Questions of study the USSR people’s epic. Kyrgyz heroic epic "Manas". M.: Publ. house of AN SSSR, 1961. S. 282-298.
Bowra C.M. Heroic poetry. London, 1953.
Chadwick H.M. & Chadwick N.K. The Growth of Literature. Cambridge, 1940. Vol. III.
Hatto A.T. Almambet, Er Kökçö and Ak Erkeš. An Episode from the Kirgiz heroic cycle of Manas // Central Asiatic Journal. Wiesbaden, 1969. XIII.
Hatto A.T. The Birth of Manas. A confrontation of two branches of heroic epic poetry in Kirgiz // Asia Maior. London, 1969. Vol. XIV. Part 2.
Hatto A.T. The Kirgiz original of Kökötay found // Bull of the Oriental and African Studies University of London. 1971. Vol. 34. P. 2.
Hatto A.T. Köz-Kaman // Central Asiatic Journal. 1971. Part I (XIV); 1972. Part II (XV).
Hatto A.T. Semetéy // Asia Major. 1973. Part I (XVIII); 1974. Part II (XIX).
Hatto A. The memorial feast for Kökötöydün aši). A Kirgiz Epic poem. Edited for first time from a photocopy of the unique manuscript with translation and commentary by A.T. Hatto. Oxford University Press. London, 1974.
Proben der Volksliteratur der Türkischen Stämme Süd-Sibiriens und Übersetzt von Dr. V. Radloff. Spb., 1886. T. 1.
Reichl K. Turkic oral epic poetry. Traditions, Forms, Poetic, Structure. New-York — London, 1992.