Hipertansiyon Hastalarının Tedaviye Uyumunu ve Yaşam Kalitesini Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi
Amaç: Bu araştırma, esansiyel hipertansiyon hastalarının tedaviye uyumunu, yaşam kalitesini ve etkileyenfaktörleri belirlemek ve tedaviye uyum ile yaşam kalitesi arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla ilişkiseltanımlayıcı olarak yapıldı.Yöntem: Araştırmanın evrenini, bir devlet hastanesi iç hastalıkları polikliniğine kayıtlı 232 esansiyelhipertansiyon hastası oluşturdu. Araştırmanın örneklemini ise güç analizi ile belirlenen 197 hipertansiyonhastası oluşturdu. Örnekler basit rasgele örnekleme yöntemiyle araştırmaya alındı. Araştırmanın verilerihastaların sosyodemografik özellikleri ve hastalığa ilişkin özelliklerinin tanıtıldığı tanıtıcı bilgi formu, YaşamKalitesi Ölçeği ve İlaç Tedavisine Bağlılık/ Uyum Öz-Etkililik Ölçeği kullanılarak araştırmacılar tarafındanyüz yüze görüşme yöntemiyle toplandı. Verilerin istatistiksel değerlendirmesinde sayı, yüzde, ortalama,standart sapma, Kruskall Wallis varyans analizi, pearson korelasyon ve t testi kullanıldı.Bulgular: Örneklem grubundaki kadınların fiziksel ve mental algı ortalamalarının ve toplam yaşamkalitelerinin erkeklerden daha yüksek olduğu bulundu. İlaç tedavisine bağlılık/ uyum öz-etkililiğinerkeklerde kadınlardan daha yüksek olduğu saptandı. Hipertansiyon hastalarının ilaç tedavisine bağlılık/uyum öz-etkililik seviyesi arttıkça yaşam kalitelerinin de arttığı saptandı.Sonuç: Araştırma sonucunda; hastaların sosyodemografik özelliklerinin ilaç tedavisine bağlılık/uyum özetkililiklerive yaşam kalitelerini etkilediği belirlendi. Ayrıca ilaç tedavisine uyum gösteren hipertansiyonhastalarının yaşam kalitesinin yüksek olduğu saptandı.
Evaluation of Correlation Between Adherence to the Treatment of Hypertansive Patients and Their Life Quality
Aim: This relational descriptive study was conducted to evaluate the adherence of patients with esssential hypertension to their treatment and to identify the factors affecting the quality of their life and analyze the correlation between them. Method: A total of 232 patients with essential hypertension who were registered at a state hospital, internal medicine clinic, were initially recruited in the study. The final study sample consisted of 197 patients selected by power analysis. Data were collected via face-to-face interviews by the researchers using the descriptive information form that contains sociodemographic characteristics of patients and the characteristics of the disease, quality of life scale, and medication dependence/adherence selfefficacy scale. Numbers, percentage, average, standard deviation, Kruskal–Wallis variance, and Pearson’s correlation were used for statistical analysis. Results: Results showed that the average physical and mental perception scores and the total quality of life scores of female hypertensive patients were higher than those of males. Furthermore, The Medication Dependence/Adherence Self-Efficacy Scale score of males was higher than that of females. The level of quality of life increased as the level of adherence/adaptation self-efficacy of patients with hypertension increased. Conclusion: As a result of the study, the socio-demographic characteristics of the patients were determined to affect adherence/adaptation to drug treatment, self-efficacy and quality of life. In addition, high quality of life of hypertension patients who comply with drug treatment was found to be.
___
- Akdemir, N. ve Birol, L. (2005). Kronik hastalıklar ve hemşirelik
bakımı. İç hastalıkları ve hemşirelik bakımı kitabı içinde (s.
193–199). Ankara: Sistem Ofset.
- Akgül, C. (2008). Hipertansiyon hastalarında antihipertansif
uyumun değerlendirilmesi. (Tıpta Uzmanlık Tezi). İstanbul
Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, İstanbul.
- Altun, B., Arıcı, M., Nergizoğlu, G., Derici, Ü., Karatan, O., Turgan,
C. … Turkish Society of Hypertension and Renal Diseases.
(2005). Prevalence, awareness, treatment and control of
hypertension in Turkey (the patent study). Journal of
Hypertension, 23(10), 1817–1823.
- Arıcı, M., Altun, M., Erdem, Y., Derici, Ü., Nergizoğlu, G., Turgan,
Ç. … Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği.
(2003). PatenT çalışması. Türk Hipertansiyon Derneği, 1–27.
Erişim adresi: http://www.turkhipertansiyon.org/pdf/Turk_
Hipertansiyon_Prevalans_Calismasi_Ozeti-1.pdf
- Aydemir, O., Özdemir, C., & Köroğlu, E. (2005). The impact of
comorbid conditions on the SF-36: Primary-care-based
study among hypertensives. Archives of Medical Research,
36(2), 136–141.
- Bardage, C., & Isacson, D. G. L. (2001). Hypertension and health
related quality of life: An epidemiological study in Sweden.
Journal of Clinical Epidemiology, 54(2), 172–181.
- Chapman et al., (2005). Predictors of Adherence With
Antihypertensive and Lipid-Lowering Therapy. Archives
Internal Medicine, 165, 1147–1152.
- Dalak, H. (2010). Esansiyel hipertansiyonu olan bireylerde sağlıklı
yaşam biçimi davranışları ile sosyal destek arasındaki ilişki.
(Yüksek Lisans Tezi) Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri
Enstitüsü, Mersin.
- Demirbağ, C. B. ve Timur, M. (2012). Bir grup yaşlının ilaç
kullanımı ile ilgili bilgi, tutum ve davranışları. Ankara Sağlık
Hizmetleri Dergisi, 11, 1–7.
- Erdem, E., Kaya, C., Sarı A., Özen, F., Aslan, M. S., Dilek, M. ...
Akpolat, T. (2012). Hipertansiyon hastalarına ait kan basıncı
takiplerinin ve tansiyon aletlerinin değerlendirilmesi.
Anatollian Journal of Clinical Investigation, 6(2), 81–85.
- Eryoncu, B., Sayarlıoğlu, M., Bilge, M., Güler, N., Erkoç, R. ve
Dilek İ. (1999). Van ili ve yöresindeki hipertansif hastaların
hipertansiyon konusundaki bilgi düzeylerinin ve tedaviye
uyumlarının değerlendirilmesi. Van Tıp Dergisi, 6(4), 11–14.
- Eski, S. ve Fesci, H. (2002). Miyokard enfaktüsü geçiren bireylerin
yaşam kalitelerinin belirlenmesi. Hemar – G Hemşirelikte
Araştırma Dergisi, 14(1), 15–28.
- Fesci, H. ve Eski, S. (2002). Koroner arter hastalığı olan bireylerde
yaşam kalitesi ve hemşirelik. Medical Network Kardiyoloji
Degisi, 9(5), 370–373.
- Gün, Y. ve Korkmaz, M. (2014). Hipertansif hastalarda tedaviye
uyumu ve yaşam kalitesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik
Fakültesi Elektronik Dergisi, 7(2), 98–108.
- Göçgeldi, E., Babayiğit, M. A., Hassoy, H., Açıkel, C. H., Taşçı, İ. ve
Ceylan, S. (2008). Hipertansiyon tanısı almış hastaların
algıladıkları yaşam kalitesi düzeyinin ve etki eden faktörlerin
değerlendirilmesi. Gülhane Tıp Dergisi, 50, 172–179.
- Gözüm, S., & Hacıhasanoglu, R. (2008). Reliability and validity of
the Turkish adaptation of medication adherenee self-efficacy
scale in hypertensive patients. European Journal of
Cardiovascular Nursing, 8(2), 129–136.
- Krousel-Wood, M. A., Muntner, P., Islam, T., Morisky, D. E., &
Webber, L. S. (2009). Barriers to and determinants of
medication adherence in hypertension management:
Perspective of the cohort study of medication adherence
among older adults (CoSMO). Medical Clinics of North
America, 93(3), 753–769.
- İçyeroğlu, D. (2012). Hipertansiyon hastaların tedaviye uyumu ve
yaşam kalitesi. (Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi Sağlık
Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
- Li, W., Liu, L., Puente, J. G., Li, Y., Jiang, X., Jin, S. … Chen, C.
(2005). Hypertension and health related quality of life: An
epidemiological study in patients attending hospital clinics in
china. Journal of Hypertension, 23, 1667–1676.
- Ogedegbe, G., Mancus, C. A., Allegrante, J. P., & Charlson, M. E.
(2003). Development and evaluation of Medication
Adherence Self-Efficacy Scale in hypertensive AfricanAmerican
patients. Journal of Clinical Epidemiology, 56,
520–529.
- Özbayram, A (2008). Yeni hipertansiyon tanısı almış hastalarda
tedavi uyumu ve etkileyen faktörler. (Yüksek Lisans Tezi).
Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, İstanbul.
- Özdemir, Ö., Akyüz, A. ve Doruk, H. (2016). Geriatrik hipertansif
hastaların ilaç tedavisine uyumları. Medical Journal of
Bakırköy, 12(4), 195–201.
- Özpancar, N. ve Fesci, H. (2008). Hipertansiyon ve yaşam
kalitesi. Üniversite ve Toplum Dergisi, 8(4), 4–7.
- Öztürk, A. (2011). Kronik hastalık epidemiyolojisi. Y. Öztürk & O.
Günay (Ed.), Halk sağlığı genel bilgiler (s. 673–992). Kayseri:
Erciyes Üniversitesi Yayınları.
- Pınar, R. (1995). Sağlık araştırmalarında yeni bir kavram: Yaşam
kalitesi, bir yaşam kalitesi ölçeğinin kronik hastalarda geçerlik
ve güvenirliğinin sınanması. Hemşirelik Bülteni, 9, 85–95.
- Pınar, R. (1997). Sağlıkla ilişkili yaşam kalitesinin değerlendirilmesi.
Sendrom Dergisi, 9(9), 117–124.
- Rijken, M., Kerkhof, M. V., Dekker, J., & Schellevis, G. İ. (2005).
Comorbidity chronic diseases. Quality of Life Research, 14(1),
45–55.
- Şarlı, Ş. (2011). Hipertansiyon hastalığı olanlarda tedaviye uyum,
etkileyen faktörler ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi.
(Uzmanlık Tezi). Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı
Anabilim Dalı, Kayseri.
- Tokem, Y., Taşçı, E. ve Yılmaz, M. (2013). Hipertansiyon tanısı
olan bireylerin evde hastalık yönetimlerinin incelenmesi.
Turkish Social Cardiology Turkish Journal of Cardiovascular
Nursing, 4(5), 30–34.
- Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği (2012,
Temmuz 27). PatenT 2 çalışması. Erişim adresi: http://www.
turkhipertansiyon.org/prevelans_calismasi_2.php
- Vatansever, Ö. ve Ünsar, S. (2014). Esansiyel hipertansiyonlu
hastaların ilaç tedavisine uyum/ öz-etkililik düzeylerinin ve
etkileyen faktörlerinin belirlenmesi. Türk Kardiyoloji Derneği
Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi, 5(8), 66–74.
- Ware, J. E., & Sherbourne, D. C. (1992). The MOS 36 Item Short
Health Sevey. Medical Care, 30, 473–83.