Türkiye’de Devletin Olağanüstü Taşınmaz Yönetimi ve Değerlendirmesi

Türkiye’de, devletin, belediyelerin ve özel idareler ile katma bütçeli kurum ve kuruluşların taşınmaz yönetimine ilişkin olağan yönetim biçimleri kanunlar ve yönetmeliklerle düzenlenmiştir. Kamu kurumları özel mülkiyetinde bulunan taşınmazları 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu ve uygulama yönetmelikleri çerçevesinde genellikle ihale ile elden çıkartmaktadır. İlgili düzenlemeler kapsamda taşınmaz satışı ve taşınmaz mallar üzerinde sınırlı ayni hak kurulmasının usul ve esasları belirlenmiştir. Genel olarak kamu tüzel kişiliğine haiz olan resmi kamu kurumlarının özel mülkiyetinde bulunan taşınmazların edinimi için satış, kiralama ve irtifak hakkı ihalelerine iştirak etmek gerekmektedir. Ancak bu olağan yönetim biçimleri dışında, imar kanunlarına aykırı olarak inşa edilen yapıların affedilmesine dayanan imar affı ve barışı adıyla, geçmişten günümüze süregelen olağanüstü bir yönetim biçimi de bulunmaktadır. Söz konusu imar affı kanunları ile genellikle Hazine’ye ya da belediyelere ait taşınmazların üzerine yapılan kanuna aykırı yapıların, engellenmesi veya cezaya tabi tutulmasından ziyade, kaçak yapı yapanlara doğrudan satışı gündeme gelmiştir. Çalışmada özellikle taşınmaz edinimi konusunda, devletin taşınmaz yönetimine ilişkin işlettirdiği uygulamadaki olağan kanuni süreçlerin yanında, imar afları ve taşınmazların doğrudan kullanıcılarına satışına yönelik olağanüstü taşınmaz yönetimi süreçlerini ifade eden af kanunları ve diğer kanunlar incelenmiştir. Nitel araştırma yöntemi olan literatür taramasından faydalanılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Taşınmaz Yönetimi, İmar Affı, İmar Barışı, Milli Emlak, Belediye, Property Management, Zoning Amnesty, Zoning Peace, National Estate, Municipality

State's Extraordinary Immovable Management and Evaluation in Turkey

In Turkey, the ordinary management of immovable properties of the state, municipalities, special administrations and institutions and organizations with annexed budgets are regulated by laws and regulations. Public institutions generally dispose of their privately owned immovable properties through tenders within the framework of the State Tender Law No. 2886 and its implementing regulations. Within the scope of the relevant regulations, the procedures and principles of the sale, lease and establishment of limited real rights on immovables are determined. In general, it is necessary to participate in tenders for the sale, lease and easement rights for the acquisition of immovable properties in the private property of official public institutions with public legal personality. However, apart from these ordinary forms of management, there is also an extraordinary form of management that has continued from the past to the present under the name of zoning amnesty and peace based on the amnesty of structures built in violation of zoning laws. With the mentioned zoning amnesty laws, the direct sale of illegal structures built on immovable properties belonging to the Treasury or municipalities has come to the agenda, let alone preventing or penalizing illegal structures. In this study, amnesty laws and other laws that express extraordinary property management processes for zoning amnesties and the sale of immovable properties directly to their users, in addition to the ordinary legal processes in practice operated by the state regarding the management of immovable property, especially in the field of property acquisition, are analyzed. A literature review, which is a qualitative research method, has been utilized.

Keywords:

Property Management, Zoning Amnesty, Zoning Peace, National Estate, Municipality,

PDF

___

Özkazanç, A. (2016). “Devletin Örgütlenmesi”, Siyaset –Kavramlar, Kuramlar, Süreçler-. İstanbul: İletişim Yayınları 3. Baskı.
Poggi, G. (2016) Devlet –Doğası, Gelişimi ve Geleceği-. çev. Aysun Babacan. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları 5. Baskı.
Gözler, K. (2020) Anayasa Hukukuna Giriş. Bursa: Güncellenmiş 29. Baskı. Ekin Basın Yayın Dağıtım.
Gözler, K. (2019) İdare Hukuku Dersleri. Bursa: 21. Baskı. Ekin Basın Yayın Dağıtım.
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu. (www.mevzuat.gov.tr). Erişim tarihi: 15 Temmuz 2022
Milli Emlak Genel Müdürlüğü. 2021 Yılı Milli Emlak Genel Müdürlüğü Faaliyet Raporu. (https://milliemlak.csb.gov.tr/faaliyet-raporlari-i-93111). Erişim tarihi: 15 Temmuz 2022
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi Ve Kontrol Kanunu. (www.mevzuat.gov.tr). Erişim tarihi: 18 Temmuz 2022.
1 No.lu Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi. (www.mevzuat.gov.tr). Erişim tarihi:18 Temmuz 2022.
Şimşek, S., Akcan, A., Sakal M.U., (2022). Genel Satış Kitapçığı. Milli Emlak Genel Müdürlüğü. Ankara. ( https://milliemlak.csb.gov.tr/kitap-seti-i-106833). Erişim tarihi: 24 Temmuz 2022
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu. (www.mevzuat.gov.tr). Erişim tarihi:18 Temmuz 2022.
Tunçez, V. ve Bozkurt H.F. (2022) İrtifak Hakkı. Milli Emlak Genel Müdürlüğü. Ankara (https://milliemlak.csb.gov.tr/kitap-seti-i-106833). Erişim tarihi: 18 Temmuz 2022
Hazine Taşınmazları İdaresi Hakkında Yönetmelik. (www.mevzuat.gov.tr). Erişim tarihi:18 Temmuz 2022. Tekeli, İ. (2009). Kentsel Arsa, Altyapı ve Kentsel Hizmetler. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
Keleş, R. (2017) Kentleşme Politikası . Ankara: 16. Baskı. İmge Kitapevi.
5218 sayılı Ankara Belediyesine, Arsa ve Arazisinden Belli bir Kısmını Mesken Yapacaklara 2490 Sayılı Kanun Hükümlerine Bağlı Olmaksızın ve Muayyen Şartlarla Tahsis ve Temlik Yetkisi Verilmesi Hakkında Kanun. (www.mevzuat.gov.tr). Erişim tarihi: 30 Temmuz 2022.
5228 sayılı Bina Yapımını Teşvik Kanunu. (www.mevzuat.gov.tr). Erişim tarihi: 30 Temmuz 2022. 5431 sayılı Ruhsatsız Yapıların Yıktırılması ve 2290 sayılı Belediye Yapı ve Yollar Kanunu’nun 13. Maddesinin Değiştirilmesine Dair Kanun. (www.mevzuat.gov.tr). Erişim tarihi: 31 Temmuz 2022.
6188 sayılı Bina Yapımını Teşvik ve İzinsiz Yapılan Binalar Hakkında Kanun. (www.mevzuat.gov.tr). Erişim tarihi: 31 Temmuz 2022.
TBMM Komisyon Raporları. “Bina yapımını teşvik ve izinsiz yapılan binalar hakkında kanun lâyihası ve Bayındırlık, İçişleri, Maliye ve Bütçe komisyonları raporları (1/196) 08.06.1951”. (https://www5.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/TBMM/d09/c024/tbmm09024114ss0281.pdf) Erişim tarihi: 31 Temmuz 2022.
7367 sayılı Hazineden Belediyelere Devredilecek Arazi ve Arsalar Hakkında Kanun. (www.mevzuat.gov.tr). Erişim tarihi: 05 Ağustos 2022.
775 sayılı Gecekondu Kanunu. (www.mevzuat.gov.tr). Erişim tarihi: 05 Ağustos 2022.
2805 sayılı İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Olarak Yapılan Yapılara Uygulanacak İşlemler ve 6785 Sayılı İmar Kanunu’nun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun. (www.mevzuat.gov.tr). Erişim tarihi: 05 Ağustos 2022.
2981 sayılı İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 Sayılı İmar Kanunu’nun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun. (www.mevzuat.gov.tr). Erişim tarihi: 11 Ağustos 2022.
3290 sayılı 24.2.1984 tarih ve 2981 sayılı Kanun’un Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi ve Bu Kanuna Bazı Maddeler Eklenmesi Hakkında Kanun. (www.mevzuat.gov.tr). Erişim tarihi: 11 Ağustos 2022.
3366 sayılı 3290 Sayılı Kanun ile Değişik 2981 Sayılı Kanun’un Bazı Maddelerinin Değiştirilmesine İlişkin Kanun. (www.mevzuat.gov.tr). Erişim tarihi: 11 Ağustos 2022.
3414 sayılı 775 Sayılı Gecekondu Kanunu’nun Bazı Hükümlerinin Değiştirilmesi Hakkında 3.5.1985 tarih ve 247 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin İki Maddesinde Değişiklik Yapılmasına Dair 16.8.1985 tarih ve 250 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun. (www.mevzuat.gov.tr). Erişim tarihi: 12 Ağustos 2022.
4706 sayılı Hazineye ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi Hakkında Kanun. (www.mevzuat.gov.tr). Erişim tarihi: 14 Ağustos 2022
7143 sayılı Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun. (www.mevzuat.gov.tr). Erişim tarihi: 14 Ağustos 2022.
Tercan, B. “1948’den Bugüne İmar Afları”. Mimarlık 403 Dergisi. Sayı Eylül-Ekim. 2018. s. 26.
Özkaya Özlüer, I. “İmar Barışı Düzenlemesine Hukuki Bir Yaklaşım”. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. Sayı 2. 2018. s. 331. https://doi.org/10.21492/inuhfd.467904
Uşak, B. ve Yalçın, G. (2019). “İmar Barışı Düzenlemesi Üzerine Bir İçerik Analizi” Türkiye Arazi Yönetimi Dergisi Sayı 1. s.7
Hürriyet Gazetesi. (https://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/bakan-kurum-acikladi-10-2-milyon-kisi-basvurdu-41255688) Erişim tarihi: 07 Eylül 2022.