Kadirli ilçesi'nde yaylacılık faaliyetleri

Kadirli ilçesinde ova ile dağlık alanlar arasında görülen sıcaklık farklılıkları doğal, beşeri ve ekonomik çevre özellikleri üzerinde önemli etkiler yapmıştır ve özellikle de "yayla" fonksiyonlu geçici yerleşmelerin ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Kadirli ilçesinde 27 tane yayla yerleşmesi bulunmaktadır. Bu yerleşmelerin hemen tamamı (500 m yükseltideki Akarca yaylası hariç) araştırma sahasının kuzeyindeki dağlık alanlarda yer almaktadır ve yükseltileri 1000 metrenin üzerinde olan yerleşme yerleridir. Kadirli ilçesinde yaylacılık faaliyetleri eskiden günümüze doğru azalmaksızın devam eden bir aktivite durumundadır. Ova tabanında yer alan köylerde (yaklaşık 150 m izohipsi altında kalan köyler) yazın bunaltıcı sıcakların insan sağlığına olan zararlı etkileri, insanların mevsimlik göç hareketine katılmalarını adeta zorlayan en önemli faktörlerin başında gelmektedir. Önceleri hayvancılık ve tarım amaçlı kullanılan bu yaylalar fonksiyonel değişimle bugün tamamen sayfiye amaçlı kullanılmaktadır.

The transhumance activities in the county of Kadirli

The heat differencies between plain and mountainous areas have greatly affected the natural, human and, economic environmental features and especially caused the temporary settlements with "yayla" settlements. There are twenty-seven "yayla" settlements in the county of Kadirli. Nearly the total number of this settlements (apart from Akarca "yayla" with the height of 500 m) are in the northern mountainous areas of study E nd they are the settlements of having heights of 10C0 m and higher. The transhumance activities in the county of Kadirli are the incessant activities from the past to the present. The harmful effects of exhausting warmth on human health in the plain villages (the villages having the isohyps of under approximately 150 m) in summer comes as the first important factor on peaple to make seasonal immigration. This "yayla" settlements which were used for stock-breeding and agriculture are used today completely for summer residence with the functional transformation.

PDF

___

Alagöz, C.A., 1941, "Yayla Tabiri Hakkında Rapor", Birinci Coğrafya Kongresi (6-21 Haziran 1941), Raporlar, Müzakereler, Kararlar, s.150-157, Ankara.
Alagöz, C.A., 1993, "Türkiye'de Yaylacılık Araştırmaları", A.Ü. Türkiye Coğrafyası Dergisi, S:2, s. 1-51, Ankara.
Alkan, A., 1991, "Toroslarda Yayla Yerleşmeleri", Kültür Bakanlığı, Halk Kültürünü Araştırma Dairesi Başkanlığı, Türk Halk Mimarisi Sempozyum Bildirileri, 5-7 Mart 1990, s.1-15, Konya.
Bates, D.G., 1971, "Güneydoğu Anadolu'da Göçebe Yörük Yerleşmeleri Üzerine Bir Çalışma", Türkiye Coğrafi ve Sosyal Araştırmalar, İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Coğrafya Enstitüsü, s. 245-292, İstanbul.
Emiroğlu, M., 1977, Bolu'da Yaylalar ve Yaylacılık, A.Ü. DTCF Yayı No:272, Ankara
Göney, S., 1976, Adana Ovaları, İ.Ü. Yayın No:2162, İstanbul.
Halaçoğlu, Y., 1973, "Fırka-i İslahiye ve Yapmış Olduğu İskan", İ.Ü. Edb. Fa. Tarih Dergisi, S:27, s. 1-20, İstanbul.
Bazın, M., (çev. Hamdi Kara), 1994, "Orta Toros Yörüklerinden Sarıkeçili Aşireti", A.Ü. Türkiye Coğrafyası Dergisi, S:3, s.323-350, Ankara.
Koday, Z., 1999, "Akarca Yaylası", Türk Coğrafya Dergisi, S:34, s.489-503, İstanbul.
Kutlu, M., 1990, "Fırat Havzası Yaylacılığında Şavak Aşireti Göçer Hayvancılığına Tipolojik Yaklaşım", F.Ü. Coğrafya Sempozyumu, s. 199-205, Elazığ.
Özgüç, N., 1977, "Sayfiye Yerleşmeleri: Gelişme ve Başlıca Özellikleri", İ.Ü. Coğ. Ens. Derg., S:22, s.143-162, İstanbul.
Sevgi, C., 1984, "Adana İlinin Kuzeydoğu Kesiminde Yaylacılık", Ege Coğrafya Dergisi, S:2, s.177-197, İzmir.
Somuncu, M., 2005, Aladağlar Yaylacılık ve Dağ Göçebeliği Konusunda Bir Araştırma, Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, Ankara.
Tunçdilek, N., 1964, "Türkiye'de Yaylalar ve Yaylacılık", İ.Ü. Coğ. Ens. Derg. C:7, S: 14, s.15-28, İstanbul.
Tunçdilek, N., 1967, Türkiye İskan Coğrafyası-Köy Altı İskan Şekilleri, İ.Ü. Coğ. Ens. Yay. No: 1283, İstanbul.
Tunçe İ, H. vd., 2004, "Doğu Karadeniz Dağlarında Yaylacılık", F.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 14/2, s.49-66, Elazığ.
Zaman, M., 2007, Doğu Karadeniz Kıyı Dağları'nda Yaylalar ve Yaylacılık, Ata. Ünv. Yay. No:960, Erzurum.
Zaman, S., 2007, Fonksiyonel Değişim Sürecinde Antalya Beydağları Yaylaları, Ata. Ünv. Yay. No:967, Erzurum.