Geç Osmanlı döneminde öykünmeci modernitenin boyutları

Bu makalede orjinal olarak Batıda yaşanan modernliğin Geç Osmanlı dönemindeki öykünmeci boyutları ele alınmaktadır. Geç Osmanlı dönemi modernleşmesi, tarihsel olarak hazırlıksız yakalanma, modernleştirici elitlerin fikir ve modernleşme tarzları, dış baskı ve müdahaleler, yönetimsel zaaflar vd. nedenlere bağlı olarak bir öykünme formatında tezahür etmiştir. Öykünmeci modernleşme, devlet ve bürokrasi merkezli, yukarıdan aşağıya doğru topluma dayatılan, geniş halk katmanlarınca içselleştirilmeyen, büyük ölçüde bir Batılılaşma biçimindedir. Bu nedenle Osmanlı modernleşmesi, kendine has bir orijinalite oluşturmaktan ziyade değişim ve gelişim modeli olarak Batılılaşmaya meyyal melez ve öykünmeci özellikler taşımaktadır.

Dimensions of mimetic modernity in the Late Ottoman period

This article describes the dimensions mimetic which originally experienced in the West during the Late Ottoman period of modernity. Modernization of the Late Ottoman period, historically unprepared, the idea of modernization elites and the modernization styles, external pressures and interventions, administrative weaknesses and so on for these reasons, as was manifest in a emulation format. Mimetic modernity, based on the state and bureaucracy, imposed on society from top to bottom, not internalized by the public at a large strata and it waslargely a form of Westernization. Therefore, the Ottoman modernization, rather than creating a unique originality, was westernized as a model of change and development which brought hybridand other mimetic features.

___

  • Akgündüz, Ahmet, Öztürk, Said (2000). 700. Yılında Bilinmeyen Osmanlı. İstanbul: Osmanlı Araştırmaları Vakfı.
  • Altun, Fahrettin (2011). Modernleşme Kuramı Eleştirel Bir Giriş. İstanbul: Küre Yayınları.
  • Aslan, Taner (2006). Osmanlı Modernleşmesi Bağlamında Modernleşmenin Sancılı Gelişiminin Arka Planı. Ekev Akademi Dergisi. Yıl: 10, Sayı: 26, 91-100
  • Çaha, Ömer (2008). 28 Şubat Sürecinde Toplum, Sivil Toplum/Gönüllü Kuruluşlar ve Siyaset/ Siyasetçiler Ekseninde İki Kutba Doğru Ayrıştı. Sivil Toplum Kavramı Tartışmaları.(1.Basım). (Yayına haz.:M.Şentürk-A.Erdoğan). İstanbul:Kaknüs Yayınları, 231-247.
  • Davison, Andrew (2006). Türkiye’de Sekülarizm ve Modernlik. Hermenötik Bir Yeniden Değerlendirme. (Çeviren: Tuncay Birkan). 2.Baskı. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Duman, M. Zeki (2011). Türk Modernleşmesinde Pozitivist Yönetim İdeolojisinin Yeri.Akademik Araştırmalar Dergisi, Sayı: 49, 191-211.
  • Fendoğlu, Hasan Tahsin (2002). 1876 Anayasası Veya Monarşik Modernleşme Dönemi (1876-1908). http://www.hasantahsinfendoglu.net/detail.php?id=84&ustkat =akademik, Erişim: 07.04.2014.
  • Giddens, Anthony (2004). Modernliğin Sonuçları. (Çeviren: Ersin Kuşdil).(3. Basım). İstanbul: Ayrıntı Yay.
  • Göle, Nilüfer (1998).Batı-Dışı Modernlik Üzerine Bir İlk Desen. Doğu-Batı Dergisi. Yıl:1,Sayı:2.Şubat- Mart-Nisan 1998, 55-62.
  • Göle, Nilüfer (2010). İç İçe Geçişler: İslam ve Avrupa. (Çeviri: Ali Berktay). (2.Basım). İstanbul: Metis yay.
  • Kaçar, Mustafa (2009). Türkiye’de Modernleşmenin Öncü Kurumları, Sosyoloji Dergisi, 3. Dizi, Sayı:19, 2009/2, 127-149.
  • Kalaycıoğlu, Ersin, Sarıbay, Ali Yaşar (2009). Tanzimat: Modernleşme Arayışı ve Politik Değişme. (Editörler: E.Kalaycıoğlu, A.Y.Sarıbay). Türkiye’de Politik Değişim ve Modernleşme. (4.baskı). Bursa: Dora Yayınları, 9-38.
  • Karpat, Kemal H.( 2008). Osmanlı Modernleşmesi. Toplum, Kurumsal Değişim ve Nüfus. (Çevirenler: A.Z. Durukan-K.Durukan). (2.Baskı). İstanbul: İmge Kitabevi Yayınları.
  • Kasaba, Reşat (2013). Eski ile Yeni Arasında Kemalizm ve Modernizm. Türkiye’de Modernleşme ve Ulusal Kimlik. (Çeviren: Nurettin Elhüseyni). (4.Baskı). Edt.:S.Bozdoğan- R.Kasaba. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 21-38.
  • Kaya, İbrahim (2006). Sosyal Teori ve Geç Modernlikler. Türk Deneyimi. İstanbul: İmge Yayınları.
  • Keyder, Çağlar (2011). Türkiye’de Devlet ve Sınıflar. (17.Baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Keyder, Çağlar (2013). 1990’larda Türkiye’de Modernleşmenin Doğrultusu. Türkiye’deModernleşme ve Ulusal Kimlik. (Çeviren: Nurettin Elhüseyni). (4.Baskı). Edt.: S.Bozdoğan- R.Kasaba. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 39-53.
  • Köker, Levent (2000). Modernleşme, Kemalizm ve Demokrasi. İstanbul: İletişim yay.
  • Küçükömer, İdris (2009). Batılılaşma & Düzenin Yabancılaşması. İstanbul: Profil Yayıncılık.
  • Lewis, Bernard (2007). Modern Türkiye’nin Doğuşu.(Çeviren: Metin Kıratlı).(10. Baskı). Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • Mardin, Şerif(1993).Türkiye’de Din ve Siyaset. Makaleler-3.(3.Baskı). İstanbul: İletişim Yay.
  • Mardin, Şerif (2009). Tanzimat’tan Sonra Aşırı Batılılaşma. Türkiye’de Politik Değişim ve Modernleşme. (Editörler: E.Kalaycıoğlu, A.Y.Sarıbay) (4.baskı). Bursa: Dora Yayınları, 39-89.
  • Mardin, Şerif (2010). Türkiye’de Toplum ve Siyaset. Makaleler-1.Derleyenler: M.Türköne-T.Önder. (17.Baskı). İstanbul: İletişim Yay.
  • Okumuş, Ejder (2007). Modernleşme, Sekülerleşme ve Din. Kamu Hukuku Arşivi, Mart 2007, 1-22.
  • Ortaylı, İlber (2009). Tanzimat Adamı ve Tanzimat Toplumu. Türkiye’de Politik Değişim ve Modernleşme. (Editörler: E.Kalaycıoğlu, A.Y.Sarıbay). (4.baskı). Bursa: Dora Yayınları, 91-117.
  • Tunaya, Tarık Zafer (1999). Türkiye’nin Siyasi Hayatında Batılılaşma Hareketleri-1.Cumhuriyet Gazetesi Yayını.
  • Sait Halim Paşa (2011). Buhranlarımız ve Son Eserleri. Hazırlayan: M. Ertuğrul Düzdağ. (7.Baskı). İstanbul: İz Yayıncılık.
  • Sarıbay, Ali Yaşar (1995). Postmodernite, Sivil Toplum ve İslam. (2.baskı), İstanbul: İletişim Yay Sezer, Baykan (1991). Doğu-Batı Çatışması ve Marxisme. Türkiye Günlüğü. Sayı:15.Güz:1991,10-16.
  • Zürcher, Erik Jan (2010). Modernleşen Türkiye'nin Tarihi. (Çeviren: Yasemin Saner). (25.Baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.