BÜLBÜL ŞİİRİ ETRAFINDA MEHMED ÂKİF’İN DEĞERLER DÜNYASI ÜZERİNE DÜŞÜNCELER

Bu makale, İstiklal Marşı şairimiz Mehmed Akif Ersoy’un değerler dünyasını “Bülbül” şiiri etrafında ele almayı amaçlamaktadır. Değer sözü, gündelik dilden başlayarak farklı ilmî disiplinlere uzanan geniş bir sahada yaygın kullanışı olan bir kavramdır. Manâ ve kapsam itibarıyla değer kavramının derinlikli olarak ele alındığı disiplinlerin başında felsefe ve pedagoji gelmektedir. Edebiyatçılar da sanatın izin verdiği ölçüde değerlerle ilgili olmuşlardır. Bülbül şiiri, yakın dönem tarihimizin kasvetli bir kesitinde, 1920 Temmuzunda Yunanlıların Bursa’yı işgal edişleri üzerine yazılmıştır. Mehmed Âkif, bu şiirinde, Türk-İslâm milletinin Batı karşısında içine düştüğü durumu değerler bağlamında ele alıp teselli aramaktadır. Bülbül şiirinin yazılmasına sebep olan bu “elim” hadiseyi Âkif, şiir dilinin izin verdiği ölçüler içerisinde seçtiği isim, sıfat ve zarf unsurlarıyla harmanladığı kuvvetli bir üslupla anmaktadır. Bu üslup Âkif’in değerler dünyasını da okuyucuya açmaktadır. Bunu milletin, İslâm inancıyla yoğrulan karakterinde saklı temalar olan vatan sevgisi, milliyetperverlik, kahramanlık, hürriyet, istiklâl ve ecdat sevgisi gibi değerleri öne çıkarmak suretiyle yapmaktadır.

___

  • Ağakay, Mehmet Ali (1959). Türkçe Sözlük. Ankara: TDK Yayınları.
  • Avcı, Nabi (2007). Toplumsal Değerler ve Gençlik: Bir değerler Sosyolojisi Denemesi, Ankara: Siyasal Kitabevi.
  • Devellioğlu, Ferit (1970). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lugat. Ankara: Aydın Yayınevi.
  • ERİŞİRGİL, Emin (1986). İslamcı Bir Şairin Romanı, Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Ersoy, Mehmet Âkif (1991). Safahat (Ed.: Ertuğrul Düzdağ). İstanbul: İz Yayıncılık.
  • Eşref Edib (1960). Mehmed Âkif: Hayatı-Eserleri. İstanbul: Abdullah Işıklar Yayınevi.
  • KUNTAY, Mithat Cemal (1986), Mehmed Âkif: Hayatı-Seciyesi-Sanatı, Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Okay, Orhan (2000). Mehmed Akif: Bir Karakter Heykelinin Anatomisi, Ankara: Akçağ Yayınları.