1929 Dünya ekonomik krizi'nin Türkiye'ye etkileri

1929 Dünya Ekonomik Krizi, başta Amerika Birleşik Devletleri ve İngiltere olmak üzere, dünyanın birçok ülkesini derinden etkilemiştir. Bu krizden etkilenen ülkelerden biride Türkiye'dir. Türkiye, Cumhuriyet'in ilanı ile birlikte hızlı bir kalkınma sürecine girmiştir. Bu süreçte Türkiye, liberal bir ekonomi politikası takip etmiştir. Fakat Türkiye, dünyanın yaşadığı ekonomik kriz yüzünden, takip ettiği bu liberal ekonomik politikayı yeniden gözden geçirmek ve bazı tedbirler almak zorunda kalmıştır. Bu çalışmada; 1929 Dünya Ekonomik Krizi'nin Türkiye'ye etkileri ve kriz sonrası Türk hükümetlerinin aldığı tedbirler incelenmeye çalışılmıştır.

Effects of 1929 world economic crisis on Turkey

The 1929 World Economic Crisis had a deep effect on many countries, especially on the United States and England. One of these countries is Turkey. Turkey entered in a rapid development process with the proclamation of the Republic. Turkey followed a liberal economic policy within this period. However, Turkey had to revise the liberal economic policy and take some measures due to the world economic crisis. In this study, the effects of 1929 World Economic Crisis on Turkey and the precautions that Turkish governments took after the crisis were analyzed.

PDF

___

1. ARŞİV
Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi
2. ARAŞTIRMA VE İNCELEME ESERLER
AKTAN, Reşat, Türkiye İktisadı, Ankara, 1972.
ALKİN, Erdoğan, Uluslararası Ekonomik İlişkiler, İstanbul, 1978.
ARMAOĞLU, Fahir, 20. Yüzyıl Siyasî Tarihi (1914-1980), Ankara, 1987.
ARRIGHI, Giovanni, Uzun Yirminci Yüzyıl, (Çeviren: Recep Boztemur), Ankara, 2000.Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri I, Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Yayınları, Ankara, 1961.
AYDEMİR, Şevket Süreyya, Tek Adam Mustafa Kemal (1922-1938), C.III, İstanbul, 1999.
BAŞOL, Koray, Türkiye Ekonomisi, İzmir, 1983.
BEAUD, Michel, Kapitalizmin Tarihi, Ankara, 2003.
BOSTANCI, Naci, Kadrocular ve Sosyo-Ekonomik Görüşleri, Ankara, 1990.
CİLLOV, Halûk, Türkiye Ekonomisi, İstanbul, 1962.
ÇAVDAR, Tevfık, Türkiye'de Liberalizm (1860-1990), Ankara, 1992.
ÇAVDAR, Türkiye'nin Demokrasi Tarihi, (1839-1950), İstanbul, 2004.
ÇELEBİCAN, Gürgân, "Atatürk Döneminde Para-Kredi Siyaseti ve Kurumlaşma Hareketi", Atatürk Dönemi Ekonomi Politikası ve Türkiye'nin Ekonomik Gelişmesi Semineri, A.U. Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara, 1982, s. 23-34.
DURU, Cihan - TURAN, Kemal - ÖNGEOĞLU, Abdurrahman, Atatürk Dönemi Maliye Politikası, I. Kitap, Mondros'tan Cumhuriyete Mali ve Ekonomik Sorunlar, Ankara, 1982.
ERGİL, Doğu, Milli Mücadele 'nin Sosyal Tarihi, Ankara, 1981.
HALE, William, 1789'dan Günümüze Türkiye'de Ordu ve Siyaset, (Çeviren: Ahmet Fethi), İstanbul, 1996.
HAMİTOĞULLARI, Beşir, "Atatürk Devletçiliği ve Ekonomik Bağımsızlık", Atatürk Dönemi Ekonomi Politikası ve Türkiye 'nin Ekonomik Gelişmesi Semineri, A.U. Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara, 1982, s. 105-132.
İLOGLU, Asım Süreyya, Türkiye Ekonomi Kurumunun Kuruluşu ve 1929-1973 Yıllarındaki Çalışmalarına Toplu Bir Bakış, Türkiye Ekonomi Kurumu Yayınları, Ankara, 1974.
İNAN, Afet, Devletçilik ilkesi ve Türkiye Cumhuriyeti'nin Birinci Sanayi Planı 1933, Ankara, 1972.
KARAL, Enver Ziya, Osmanlı Tarihi, C. VIII, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1983.
KAZGAN, Gülten, Ekonomide Dışa Açık Büyüme, İstanbul, 1988.
KENNEDY, Paul, Büyük Güçlerin Yükselişi ve Çöküşleri, (1500'den 2000'e Ekonomik Değişme ve Askeri Çatışmalar), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, (Çeviren: Birtane Karanakçı), Ankara, 1991.
KURUÇ, Bilsay, Belgelerle Türkiye İktisat Politikası I (1929-1932), Ankara, 1988.
MANGO, Andrew, Atatürk Modern Türkiye'nin Kurucusu, İstanbul, 2007.
MÜDERRİSOĞLU, Alptekin, Kurtuluş Savaşı 'nın Mali Kaynakları, Ankara, 1974.
ÖLÇEN, Ali Nejat, "1923-1938 Döneminde Birinci ve İkinci Sanayi Plânları", Atatürk Dönemi Ekonomi Politikası ve Türkiye'nin Ekonomik Gelişmesi Semineri, A.U. Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara, 1982, s. 133-151.
ÖZCAN, Enver, Ekonomik Bunalımlar, Ankara, 1981.
PARASIZ, İlker, Türkiye Ekonomisi 1923 'den Günümüze iktisat ve istikrar Politikaları, Kütahya, 1998.
SAĞLAM, Dündar, Türkiye Ekonomisi, Ankara, 1978.
TEKELİ, İlhan-İLKİN, Selim, 1929 Dünya Buhranında Türkiye'nin iktisadi Politika Arayışları, Ankara, 1983.
TEZEL, Y. Sezai, Cumhuriyet Döneminin iktisadi Tarihi, İstanbul, 1994.
TOKGÖZ, Erdinç, Türkiye'nin İktisadi Gelişme Tarihi (1914-2007), Ankara, 2007.
TÖRE, Nahit, "Atatürk Döneminin (1923-1938) Dış Ekonomik İlişkiler Politikası", Atatürk Dönemi Ekonomi Politikası ve Türkiye'nin Ekonomik Gelişmesi Semineri, A.U. Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara, 1982, s. 45-62.
TURAL, M. Akif, Atatürk Devrinde iktisadi Yapılaşma ve Celâl Bayar (1920-1938), Ankara, 1987.
TURAN, Şerafettin, Türk Devrim Tarihi, Yeni Türkiye'nin Oluşumu (1923-1938), 3.Kitap, I. Bölüm, Ankara, 1995.
TÜRK, İsmail, Maliye Politikası ve Çağdaş Bütçe Teorileri, Ankara, 1969. Türkiye'de Toplumsal ve Ekonomik Gelişmenin 50 Yılı, Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, Ankara, 1973.
ÜLKEN, Yüksel, Atatürk ve İktisat, Ankara, 1984.
YAMAN, Ahmet Emin, Kurtuluş Savaşında Anadolu Ekonomisi 1919-1922, Ankara, 1998.
YAVUZ, Bilge, Kurtuluş Savaşı Döneminde Türk-Fransız İlişkileri (Fransız Arşiv Belgeleri Açısından 1919-1922), Ankara, 1994.
YEŞİL, Ahmet, Türkiye'de Çok Partili Siyasi Hayata Geçiş, Ankara, 1988.
ZARAKOGLU, Avni "1929-1930 Dünya Ekonomik Krizi Karşısında Türk Ekonomisi ve Alman Krizle Mücadele Tedbirleri", Atatürk Dönemi Ekonomi Politikası ve Türkiye'nin Ekonomik Gelişmesi Semineri, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Yayınları, Ankara, 1982, s. 89-103