Prenatal ve postnatal dönemde tavşan mide fundus'unun elektron mikroskobik olarak incelenmesi

Bu çalışmada 20 adet dişi ve 4 adet erkek Yeni Zellanda cinsi yetişkin tavşanlar ile bunların çiftleştirilmesi sonucu elde edilen fetüsleri ve yavruları kullanıldı. Tavşanların mide fundusları elektron mikroskobunda incelendi. Elektron mikroskobunda gebeliğin 19. gününde epitel tabakasını oluşturan hücrelerin sitoplazmaları organel yönünden fakirdi. Fetal dönemin 21. gününde hücrelerin farklılaşmaya başladığı belirlendi. Gebeliğin 25. gününde yüzey epiteli ve müköz boyun hücrelerinde az sayıda salgı granülü ile pariyetal hücrelerde intersellüler sekret kanalcıkları gözlendi. Postnatal dönemin 1. gününde prganel yönünden henüz gelişmeleri tamamlanmamış olan prensipal hücreler görüldü. Bu günden sonra yüzey müköz ve müköz boyun hücrelerinin salgı granüllerinde, pariyetal hücrelerin mitokondriyonlarmda sayıca artışlar ve prensipal hücrelerin granüllü endoplazma retikulumlarmda dikkati çeken gelişmelerin oluştuğu gözlendi. Postnatal dönemin 20. gününde ise hücrelerde hemen hemen ergindeki yapıya benzer farklılaşmaların şekillenmiş olduğu tespit edildi.

PDF

___

1. Çalışlar T. Laboratuvar Hayvanları Anatomisi. F. Ü. Vet. Fak. Yayınları. Elazığ, 1978.
2. Tekin ME. Laboratuvar Hayvanları Yetiştiriciliği. Selçuk Üniversitesi, Vet. Fak. Zootekni Anabilim Dalı. Konya, 1998.
3. Selçuk E. Tavşan Yetiştiriciliği. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü. 1985.
4. Tanyolaç A. Özel Histoloji. Yorum Basın Yayın Sanayi Ltd. Şti. Ankara, 1999.
5. Aşar M, Kocamaz E, Demir N, ve ark. Histological and morphometrical study on the changes of the fundic wall of rat stomach in prenatal period. Tr J of Zoology 1995; 19: 285-290.
6. Hayward AF. The ultrastructure of developing gastric parietal cells in the fetal rabbit. J Anat 1967; 101: 69-81.
7. Ito S, Winchester RJ. The fine structure of the gastric mucosa in the bat. J Cell Biol 1963; 16: 541-577.
8. Nomura Y. On the submicroscopic morphogenesis of parietal cell in the gastric gland of the human fetus. Z Anat Entwickl 1966; 125: 316-356.
9. Penttıla A. The fine structure and dihydroxy-phenylalanine uptake of the developing parietal cells of the rat stomach. Z Anat Entwickl 1970; 132: 34-49.
10. Yeomans ND, Trier JS. Epithelial cell proliferation and migration in the developing rat gastric mucosa. Dev Biol 1976; 53: 206-216.
11. Hayat MA. Principles and Techniques of Electron Microscopy. The Macmillan Press Ltd. Hong Kong, 1989.
12. Aşar M, Kocamaz E, Demir N, ve ark. Embriyonal sıçan midesi fundusunda yüzey epiteli ve müköz boyun hücrelerinin ultrastrüktürel yapısı. SBAD 1994; 5: 135-146.
13. De Lemos C. The Ultrastructure of endocrine cells in the corpus of the stomach of human fetuses. J Anat 1977; 148: 359-384.
14. Petorak İ. Medikal Embriyoloji. Beta Basım Yayım Dağıtım AŞ, İstanbul. 1986.
15. Helander MD. Ultrastructure and function of gastric parietal cells in the rat during development. Gastroenterology 1969; 56: 35-52
16. Herbert F, Helander MD. Ultrastructure and function of gastric mucoid and zymogen cells in the rat during development. Gastroenterology 1969; 56: 53-70.
17. Wright GH. Net transfer of water, sodium, chloride and hydrogen ions across the gastric mucosa of the rabbit fetus. J Physiol 1962; 163: 281.
18. Menard D, Arsenault P. Cell proliferation in developing human stomach. Anat Embryol 1990; 182: 509-516.
19. Johnson RL. Functional development of the stomach. Ann Rev Physiol 1985; 47: 199-215.
20. Alan G. Fötal, Süt Emme ve Ergenlik Dönemlerindeki Sıçanlarda Mide Mukozasının Örtü ve Bez Epitellerinin Işık Mikroskop Düzeyinde Çeşitli Histokimyasal Yöntemlerle Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 1989.
21. Menzies G. Observation on the development of certain cell types in the fundic region of the rabbit’s stomach. Q J Microsc Sci 1964; 105: 449-454.
22. Wattel W, Geuze JJ. Ultrastructural and carbonhydrate histochemical studies on the differentiation and renewal of mucous cells in the rat gastric fundus. Cell Tiss Res 1977; 176: 445-462.
23. Kataoka K, Takeoka Y, Furihata C. Immunocyto-chemical study of pepsinogen 1-producing cells in the fundic mucosa of the stomach in developing mice. Cell Tiss Res 1990; 261: 211-217.
24. Hattori T. On cell proliferation and differentiation of the fundic mucosa of the golden hamster. Cell Tiss Res 1974; 148: 213-226.
25. Adkins RB, Ende N, Gobbel WG. A correlation of parietal cell activitiy with ultrastructural alteration. Am J Surg 1967; 62: 1059-1069.
26. Rubin W, Ross LL, Sleisenger M, et al. The normal human gastric epithelia. Laboratory Investigation 1968; 19: 598-626.
27. Furihata C, Iwasaki Y, Sugimura T, et al. Differentation of pepsinogen- producing cells in the fundic and pyloric mucosa of developing rats. Cell Differentiation 1973; 2: 179-189.