Hümeyra ŞAHİN, Ayşe Ruşen DURUCAN, Cengizhan DURUCAN

Deprem Bölgesi Haritasından Kontur İçeren Deprem Tehlike Haritasına Geçişin Çeşitli Yapılarda Tasarım ve Analiz Deprem Yükü Taleplerine Etkisi

Bu araştırma, deprem bölgesi harita konseptinden (TDY-2007) kontur içerikli deprem tehlike haritasına (TDY-2019) geçiş nedeniyle oluşan değişikliğin yapılar üzerindeki etkilerini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Çalışmada, ilk olarak Türkiye'nin depremslliği yüksek olan bir bölgesinden seçilen örnek noktaların koordinat bazlı elastik ve azaltılmış tasarım ivme spektrumları elde edilmiştir. Elastik tasarım ivme spektrumlarının karşılaştırmalı analizleri için 4 zemin sınıfı ve 3 performans seviyesi ana parametre olarak kabul edilmiştir. Azaltılmış tasarım ivme spektrumlarının karşılaştırılması için; (i) 4 zemin sınıfı, (ii) 3 performans seviyesi, (iii) 4 bina tipi ve (iv) 2 taşıyıcı sistem tipi ana parametre olarak seçilmiştir. Daha sonra yeni deprem yönetmeliğinden elde edilen bu spektrumlar, Türkiye'deki yapıların tasarımı için kullanılan önceki deprem yönetmeliğinin tasarım ivme spektrumları ile karşılaştırılmıştır. Tasarım ivme spektrumu, (i) spektral elastik değerler ve (ii) azaltılmış tasarım spektral ivme değerleri açısından karşılaştırılmıştır. Karşılaştırmalı sonuçlar, temel olarak kısa periyot bölgesinde, güncel tasarım yaklaşımından elde edilen spektral ivme değerlerinin, önceki tasarım yaklaşımı kullanılarak elde edilen spektrumlardan önemli ölçüde daha yüksek olduğunu göstermiştir. Bununla birlikte, daha uzun periyot aralığı için, eski tasarım spektrumu kullanarak elde edilen spektral değerler, yeni tasarım spektrumları hesaplama prosedürü kullanılarak hesaplananlardan daha büyüktür.

Anahtar Kelimeler:

Elastik tasarım ivme spektrumu, azaltılmış tasarım ivme spektrumu, TDY-2019, Doğu Anadolu fay zonu

PDF

___

[1] Kramer SL. Geotechnical Earthquake Engineering. Prentice Hall 1996; 653 pp.
[2] Akkar S, Azak T, Çan T et al. Evolution of seismic hazard maps in Turkey. Bull Earthquake Eng 2018; 16(3197).
[3] TDY 1998. Afet bölgelerinde yapılacak yapılar hakkında yönetmelik. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Ankara, 1998.
[4] TDY 2007 Deprem Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Ankara, 2007.
[5] TDY 2019. Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, Ankara, 2018.
[6] Özmen B. Türkiye deprem bölgeleri haritalarının tarihsel gelişimi. Türkiye Jeoloji Bülteni; 55(1): 2012.
[7] Wood HO, Neumann F. Modified Mercalli intensity scale of 1931. Bulletin of the Seismological Society of America 1931; 21(4): 277-283.
[8] Keskin&Bozdoğan. 2007 ve 2018 Deprem yönetmeliklerinin Kirklareli İli özelinde değerlendirilmesi. Kirklareli University Journal of Engineering and Science2018; 4(1): 74-90.
[9] Öztürk M. 2018 Türkiye bina deprem yönetmeliği ve Türkiye deprem tehlike haritası ile ilgili iç anadolu bölgesi bazında bir değerlendirme. Selçuk-Teknik Dergisi 2018; 17(2).
[10] Başaran V. Türkiye bina deprem yönetmeliğine (TBDY2019) göre Afyonkarahisar için deprem yüklerinin değerlendirilmesi. AKÜ FEMÜBİD 2018;18, 015602 (1028-1035).
[11] Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığı. Türkiye deprem tehlike haritası. https://www.afad.gov.tr/turkiye-deprem-tehlike-haritasi , 2019.
[12] Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığı. Türkiye Deprem Tehlike Haritaları İnteraktif Web Uygulaması, https://deprem.afad.gov.tr/deprem-tehlike-haritasi, 2019.
[13] Arpat E, Şaroğlu F. Doğu Anadolu Fayı ile ilgili bazı gözlem ve düşünceler. MTA Dergisi 1972; 78: 44-50.
[14] Palutoğlu M, Tanyolu E, Elazığ İl Merkezi Yerleşim Alanının Depremselliği. Fırat Ünv. Fen ve Müh. Bil. Dergisi 2006; 18 (4): 535–546.
[15] 8 Mart 2010 Elazığ Kovancılar Depremi Değerlendirme Raporu. Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığı, Rapor No. 025.343/6056.1, Mayıs 2010, Ankara.
[16] Kalafat D, Zülfikar C, Vuran E, Kamer Y. 08 Mart 2010 Başyurt-Karakoçan (Elazığ) depremi, Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü, Mart 2010, İstanbul.
[17] Celep Z, Erken A, İlki A, Taşkın B. 8 Mart 2010 Kovancılar- Elazığ Depremi ön mühendislik raporu. İTÜ Deprem Mühendisliği ve Afet Yönetimi Enstitüsü, 2010, İstanbul.
[18] Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü, Büyük depremler. http://www.koeri.boun.edu.tr/sismo/2/deprem-bilgileri/buyuk-depremler/, 2019.
[19] 24 Ocak Sivrice-Elazığ Depremi Basın Bülteni, B.Ü. Kandilli Rasathanesi ve DAE. Bölgesel Deprem-Tsunami İzleme ve Değerlendirme Merkezi. http://www.koeri.boun.edu.tr/sismo/2/24-ocak-sivrice-elazig-depremi-2/,2020.