OSMANLI ERMENiLERi ARASINDA KATOLiK KiLiSESi'NiN KURULUŞ FAALiYETLERi

Tarihinde ilk defa Türklerle karşılaştıktan sonra cfull inançlarıın serbestçe yaşama şansı bulan Gregoryen Enneniler, Fatih Sultan Mehıned'in İstanbul Ermeni Patrildıanesini kurmasıyla (1461), daha geniş hak ve hürriyetler elde ettiler. İlan edilen fermanla yarı özerk hale gelen Ermeni toplumuntın kendi içerisinde yönetme yetkisi de Patrikliğe verildi. Böylece Osmanlı Devleti, Gregoryen Ermenileri "Millet"1 şeklinde örgütteyerek kendi din! liderlerinin yönetimine bıraktı. Hıristiyan dünyası içinde farklı mezhep ve inanca bağlı olan Gregoryen Ermeniler, Osmanlı Devleti gibi güçlü bir ülkenin himayesinde her türlü din!, sosyal, kültürel ve ekonomik imkanlara sahipti. Roma'ya bağlı Katalik devletlerin o dönemlerde mezhep taassubuyla hareket etmesi, etrafında yaşayan topluluklann farklı cfull inançlan yaşamasını oldukça güçleştiriyordu. Bu durum karşısında Osmanlı Devletinin bilinen gücünün yanında bütün topluluklara gösterdiği "dinf hoş görü" uztın vadede Roma'nın Hıristiyan toplunılar üzerindeki egemenliğine zarar verebilirdi. Bu düşünceden rahatsız olan Katalik devletler, misyoner teşkilatlan aracılığıyla Ermeni toplumunun mensup olduğu Gregoryen mezhebinin ortadan kaldinlmasını ve Ermenilerin Katalik mezhebine katılmasını amaçladılar.

___

  • E. Uras, Tarihte Ermeniler ve Ermeni Meselesi, İstanbıı11987, s. 153.