MUALLİM KÂZIM UZ VE MÛSİKÎ

II. Mahmud (ö. 1839)'un 1826 yılında lağvetmiş olduğu Mehterhâne'nin yerine kurulan Muzıka-i Hümâyun'da Batı Mûsikîsi eğitimi alan müzisyenlerden Türk Mûsikîsi'ne de vâkıf ve muhib olanlar, Türk ve Batı Mûsikîsi'ni nazarî açıdan karşılaştıran mûsikî eserleri meydana getirmiş, pek çok eseri notaya alarak unutulmaktan kurtarmış, böylece Türk Mûsikîsi'nin gelişimine ve dağarcığının zenginleşmesine katkıda bulunmuşlardır. Bahsi geçen müzisyenlerden biri de, çalışmamıza konu olan Muallim Kâzım Uz'dur. Muzıka-i Hümâyun'daki görevinden dolayı Batı Mûsikîsi'ne, Klasik Türk Mûsikîsi'nin son büyük bestekârı Zekaî Dede'den almış olduğu derslerden dolayı da Türk Mûsikîsi'ne vâkıf olan bu değerli şahsiyet, sahip olduğu zengin mûsikî bilgisi sayesinde, nazarî ve amelî sahada birçok eser vücûda getirerek, yaşadığı zaman diliminde zor günler geçiren Türk Mûsikîsi'ne büyük hizmetlerde bulunmuştur. Bu özelliklerinden dolayı Türk Mûsikîsi'nin köşe taşlarından biri olduğuna inandığımız Kâzım Uz'un hayatı ve mûsikîşinaslığına dair müstakil bir çalışmanın yapılmamış olması, bizde, konuyla ilgili bir çalışma yapılmasının gerekli olduğu kanaatini uyandırmış ve neticede bu çalışmanın ortaya çıkmasını sağlamıştır.

Muallim Kâzim Uz and Music

Mahmut II who died in 1839 abolished Mehterhane and founded Muzika_i Humayun and and the musicians there that received Western music education and also had a grasp of Turkish music created musical works comparing the Turkish and western music from a theoretical standpoint and transferred many works to notes and saved them from being forgotten and contributed to the development of the Turkish music and vocabulary notes. Muallim Kazım Uz is one of the musicians about whom we will mention in this context. Due to his duty in muzıka_i Humayun he learned Western music and the lessons he had from Zekai Dede, who is the last greatest composer of the Turkish classical music, made him familiar with the Turkish music.

PDF

___

Bülent Aksoy, "Batılı Gözüyle Osmanlılarda Mûsikî", http://www.turkishmusicportal.org/article (4 Kasım 2013).
Demirtaş, Yavuz, XIX. Yüzyıl İstanbul'unda Tekke Mûsikîsi, Basılmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2007.
Ezgi, Suphi, Nazarî ve Amelî Türk Mûsikîsi, c. I-V, İstanbul Belediyesi Konservatuarı Yay., İstanbul, 1933-1953.
İhsanoğlu, Ekmeleddin, Osmanlı Mûsikî Literatürü, İstanbul, 2003.
İnal, M. Kemal, Hoş Sadâ, İş Bankası Yay., İstanbul, 1958.
Kolukırık, Kubilay, "Muallim Kâzım Uz'un "Mûsikî Nazariyâtı" Adlı Eserinin İncelenmesi", Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Elazığ, 2011, S. 16: 2, ss. 101-114.
Özalp, M. Nazmi, Türk Mûsikîsi Tarihi, MEB Yay., c. II., İstanbul, 2000,
Özcan, Nuri, "İsmail Kâzım Uz", Türkiye Diyânet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, İstanbul 2012, c. XLII, ss. 254-255.
Öztuna, Yılmaz, "Uz (Muallim Hoca Sakallı Kâzım Efendi)", Büyük Türk Mûsikîsi Ansiklopedisi, c. I-II, Kültür Bakanlığı Yay., Ankara, 1990, ss. 463-465.
Recep Uslu, "Osmanlılarda Batı Mûsikîsi Teorisi Eserleri: XIX. Yüzyıl", http://www.turkishmusicportal.org/article (2 Kasım 2013).
Rona, Mustafa, 20. Yüzyıl Türk Mûsikîsi, Türkiye Yay., İstanbul, 1970.