Nöldeke tarafından 1892 yılında “Barhebraeus” adıyla kaleme alınan ve Türkçe’ye 1928 yılında “Ebü’l-Ferec ve Moğollar” adıyla Çerkeşşeyhizâde Halil Hâlid Bey tarafından tercüme edilen bu makale, on üçüncü yüzyılda yaşamış olan Hıristiyan din adamı ve bilgini Ebü’l-Ferec Cemâlüddîn Yuhannâ Mâr Grigorius b. Tâciddîn Ehrûn (Hârûn-Aaron) el-Malatî Barhebraues’un hayatını konu edinmektedir. Ancak makalede onun düşünce dünyası ve kaleme aldığı eserlerden ziyade yaşadığı dönem, kendi kilisesi için yaptığı faaliyetler, o dönemde yaşanan siyasi çalkantılar, Hıristiyan fırkaların kendi aralarında ve Müslümanlarla olan ilişkileri ve diğer bazı konular üzerinde durulmaktadır. Ayrıca o dönemde İslâm coğrafyasını istilâ eden Moğollarla yaşanan hadiseler ve Moğolların İslâm’a girmeleri de makalede söz konusu edilmektedir. Makale, diğer taraftan İslâm coğrafyasının on üçüncü yüz yılda karşı karşıya bulunduğu durumu da göz önüne sermektedir.