Kömürhan ofiyolit biriminin petrografik ve petrolojik incelenmesi

İnceleme alanı olan Sivrice (ELAZIĞ)-Kömürhan Köprüsü arasındaki bölgede 1-Paleozoyik-Mezozoyik yaşlı Pütürge Metamorfitleri, 2- Kretase yaşlı Kömürhan Ofiyolitleri, 3-Üst Kreatese yaşlı Elazığ mağmatitleri, 4- Orta Eosen yaşlı Maden Karmaşığı, 5- Orta Eosen Oligosen yaşlı Kırkgeçit Formasyonu, 6- Kuvaterner yaşlı alüvyonlar olmak üzere 6 farklı birim yüzeylemektedir. Güneyde Orta Eosen yaşlı Maden Karmaşığı üzerine tektonik olarak gelen, kuzeyde ise Üst Kretase yaşlı Elazığ Mağmatitleri tarafından tektonik olarak üzerlenen Kömürhan Ofiyolitleri, piroksenit-verlit, gabrolar, gabroları kesen diyabaz dayklan ile diyabaz dayk kompleksinden oluşmuştur. Bu birimler, Elazığ mağmatitlerinin granitik kayaçları tarafından kesilmektedir. Kömürhan Ofiyolitlerini oluşturan kayaçların litolojik ve jeokimyasal özellikleri, bu ofiyolitlerin E-Tipi MORB (zenginleşmiş MORB)'un kristalleşme ürünleri olduğunu ve Supra-Subduction zonda geliştiğini vermektedir. Kömürhan Ofiyolitleri, bölgede Üst Triyas'tan itibaren açılmaya başlayan Neotetis'in güney kolunun, Üst Kretase'den itibaren kuzeye doğru dalmasına bağlı olarak üstteki okyanusal levhada oluşan açılma zonu ürünleri olup, Üst Kreatese sonunda birim üzerinde yay ürünleri olan Elazığ Mağmatitleri gelişmekte ve buna bağlı olarak kabuk kalınlaşmaktadır. Bir taraftan yay oluşumu, diğer taraftan kuzey-güney sıkışmaya bağlı olarak Metamorfit birimlerin yay üzerine itilmesi kabuk kalınlaşmasının artmasına ve bunun sonucu olarak da alttan yükselen magmamnda etkisi ile Kömürhan Ofiyolit Birimi'nin taban kesiminde, kısmi ergimeler oluşmaktadır. Dalan kabuğun ve üstteki ofiyolit biriminin tabanı ve üst mantonun kısmi ergimesi ile oluşan magma ofiyolitleri kesen granitoyidleri vermektedir. Ofiyolitler, bugünkü konumlarını Orta Eosen sonrası almışlardır.

Petrographical and petrological investigation of the Kömürhan ophiolite unit

In the investigated area which is situated between Sivrice (Elazığ)-Kömürhan, the following six different units crop out: 1- Palaeozoic-Mesozoic Pütürge Metamorphics, 2-Cretaceous Kömürhan Ophiolites, 3- Upper Cretaceous Elazığ magmatics, 4- Middle Eocene Maden Complex, 5- Middle Eocene-Oligocene Kırkgeçit Formation, 6- Quaternary alluviums. The Kömürhan Ophiolites which thrusted on to the Middle Eocene Maden Complex to the south and were thrusted by the Elazığ Magmatics to the north, are composed of wehrlite-pyroxenite, gabbros, diabase dikes complex and dikes cutting the gabbros. These units are cutted by granitic rocks of the Elazığ magmatics. The lithological and geochemical data of the rocks of Kömürhan ophiolites indicate that these rocks are derived from the crystallisation of the enriched magma (E type MORE) and developped in a supra-subduction zone. The Kömürhan Ophiolites were formed in a supra-subduction zone spreading above the subducted plate during Cretaceous by north dipping subduction of the southern branche of Neotethys, which began spreading in late Triassic. The Elazığ Magmatics were developped on these ophiolites as products of an island-arc. The crust was thickened by the development of the island arc and thrusting of the Pütürge metamorphics on this island arc in response to N-S compression. The magma formed by the melting of the subducted slab and the basal part of the Kömürhan ophiolites, gave the granitic rocks cutting the ophiolites. The ophiolites and the Elazığ Magmatics have taken actual situation after Middle Eocene.

___